Exemplo de enfermidade crónica desde idades temperás, o Chuac advirte do deficiente control da enfermidade en máis da metade dos pacientes
06 may 2025 . Actualizado á 11:28 h.Coincidindo co Día Mundial da Asma, que se conmemora hoxe, os especialistas do Chuac chaman a atención sobre o deficiente control dunha patoloxía que afecta ao 5% da poboación e cuxa incidencia nos nenos elévase ao 7%.
Como unha das patoloxías crónicas non transmisibles máis común e exemplo de enfermidade crónica desde idades temperás, a asma afecta a máis de 260 millóns de persoas e é responsable de máis de 450.000 mortes cada ano en todo o mundo. «A maioría destas mortes son prevenibles», sinalan desde o Hospital da Coruña, onde constatan que máis da metade dos pacientes non teñen a súa enfermidade ben controlada.
Trátase, ademais, dun cadro que xera un consumo moi importante de recursos humanos e materiais e que, a miúdo, preséntase asociado a outras patoloxías. «O 60% dos asmáticos adultos presentan polo menos unha enfermidade concomitante e un 12% deles padecen tres ou máis», subliñan os especialistas.
«É unha enfermidade multifactorial que non se pode previr e na que participan moitos elementos, tanto relacionados coa persoa, como a xenética ou as comorbilidades, como con factores ambientais ou relacionados coa contorna, como a exposición a irritantes, contaminantes ou alérgenos», indican desde o hospital, onde insisten que «como todas as enfermidades crónicas, o máis importante é manter un bo control e previr os ataques».
A causa principal dese deficiente control é «fáltaa adhesión á medicación», por iso é polo que os facultativos insistan na importancia de «concienciar ao paciente sobre a necesidade de realizar o tratamento indicado de xeito regular para evitar que a asma pase de ser un proceso controlado a descontrolado». Para previr os ataques, a receita dos especialistas é «cumprir o tratamento prescrito por médico, acudir ás consultas médicas programadas e ter un estilo de vida saudable».
Para celebrar este día, a Iniciativa Mundial para a Asma (GINA) elixiu o tema Lograr que os tratamentos inhalados sexan accesibles para todos, que fai fincapé na necesidade de garantir que as persoas con asma poidan acceder a medicamentos inhalados que son esenciais tanto para controlar a enfermidade subxacente como para tratar os ataques. «Estes ataques de asma causan grande angustia a quen os padece e aos seus familiares, poden derivar nun ingreso hospitalario e, nalgúns casos, na morte», advirten os médicos, que sinalan aos medicamentos inhalados que conteñen corticosteroides son as principais ferramentas para previr os ataques de asma ao tratar a inflamación subxacente que a causa.Segundo os estudos realizados, dous terzos das mortes por asma prodúcense fóra dos centros médicos, «por iso a nosa atención céntrase sobre todo nos pacientes con asma de risco vital e asma grave non controlada», apuntan. Estes pacientes, representan unha porcentaxe moi baixa do total de asmáticos, ao redor dun 3-7%, pero «supoñen ata a metade dos custos por asma e unha causa importante de discapacidade laboral, e de consumo de corticoides sistémicos cos consecuentes efectos adversos multiorgánicos».
No caso do Sistema Nacional de Saúde español, os tratamentos inhalados son accesibles para todos os pacientes asmáticos e, con todo, «é preocupante que case a metade das mortes por asma producíronse entre pacientes considerados polos seus médicos con asma de gravidade leve a moderada», subliñan. «Os estudos realizados con contadores de doses de inhaladores confirman que gran parte do uso excesivo de SABA (broncodilatadores de acción curta) ocorre durante o empeoramento da asma a medida que os pacientes buscan alivio; en ocasións, isto pode atrasar o inicio dun tratamento máis eficaz para previr o ataque ou atrasar a presentación para recibir atención médica», recalcan.
Nos últimos anos, a Sociedade Española de Pneumoloxía e Cirurxía Torácica (Separ) recomendou a creación de Unidades de Asma de diversa complexidade realizada polos servizos de Pneumoloxía. Todas as áreas sanitarias de Galicia dispoñen dunha destas Unidades. «Desde o grupo de asma da Sociedade Galega de Pneumoloxía (Sogapar), os neumólogos que traballamos nas unidades de Galicia decidimos chamar a atención sobre o coidado dos pacientes con asma grave e modificar a nosa lema para lograr que os pacientes accedan a unha unidade especializada», conclúen desde o Chuac.