O Goberno redactará o trazado do acceso ao porto exterior á AC-14, pero empresarios e veciños piden máis conexións
12 novs 2023 . Actualizado ás 05:00 h.Unha das infraestruturas necesarias para desatascar A Coruña está máis preto. O Ministerio de Transportes, Mobilidade e Axenda Urbana publicou esta semana no Boletín Oficial do Estado (BOE) a licitación da redacción do proxecto de trazado e construción para a prolongación do acceso viario ao porto exterior, unha arteria coñecida popularmente como cuarta rolda. O Goberno concíbea co propósito de unir a entrada á dársena de Arteixo coa AC-14, a autovía urbana que entronca coa A-6, pero os veciños e empresarios da cidade piden que se engadan unha serie de vías colectoras e ligazóns que permitan mellorar a mobilidade.
Máis de 15 anos de espera
O estudo informativo comezou no 2008. A cuarta rolda mide 2,91 quilómetros e exponse como un arco que discorre en paralelo aos polígonos de Pocomaco e Vío. Aparecía xa en programas electorais do 2006 e dous anos despois a Dirección Xeral de Estradas do Estado autorizou a redacción do estudo informativo co obxecto de achar a solución máis adecuada para conectar o porto exterior. O Ministerio de Fomento optou por unha vía de dous carrís (a opción 3) que foi sometida ao estudo de impacto ambiental correspondente, aprobado no 2017. Leste era válido para catro anos, polo que no 2021 foi prorrogado. Esa alternativa, que é a que agora se redactará cun prazo de 18 meses, só contempla «a conexión directa do tráfico portuario coa Rede de Estradas do Estado», segundo explicou o Goberno naquel momento.
Polígono de vío
O esencial desenvolvemento dunha bolsa de chan incomunicada. Falouse dun viario «entre portos», pois unha estrada entre a AC-15 (a pista de Langosteira) e a AC-14 permite canalizar o tráfico de camións entre as dársenas. Pero este concepto non contenta á sociedade coruñesa, que desde hai anos trata de aproveitar o investimento estatal para conseguir unha vía de comunicación «útil» na que estarían por resolver as conexións coa AG-55 (autovía que une a cidade coa Costa da Morte), As Rañas e o polígono de Vío. Este último enclave é esencial, porque o parque empresarial de 850.000 metros cadrados (470.000 de edificabilidade) non ten conexións adecuadas. Só se pode acceder ao seu interior a través do polígono de Pocomaco, o que pode supor un problema de saturación nunhas vías que, ademais, son privadas. A falta de infraestruturas imposibilita o desenvolvemento de Vío, que conta só con tres empresas, dúas asentadas (Facet Ibérica e Prosaga) e outra que se instalará proximamente. É a única bolsa de chan industrial que queda na Coruña e a súa proximidade ao porto exterior poderíaa facer moi interesante para o tecido empresarial emerxente.
Compromiso
O ministerio promete «vertebrar o territorio». Despois de anos de atraso, a ministra de Transportes, Mobilidade e Axenda Urbana, Raquel Sánchez, anunciou en outubro do 2022, durante unha visita á Coruña, que licitarían a redacción do proxecto de trazado da cuarta rolda no primeiro semestre deste ano, promesa que finalmente se atrasou ata novembro. Ademais, a representante gobernamental garantiu que o obxectivo da obra, que terá un orzamento estimado de 27 millóns de euros, sería desconxestionar os polígonos e «vertebrar o territorio».
Mobilidade
Veciños e empresarios inciden en que «o tronco só non serve». O tecido social e económico da cidade ten claro que o obxectivo prometido por Raquel Sánchez só se cumprirá se se engaden as conexións que propoñen (trazadas na infografía) e que implicarían ás tres Administracións: Goberno, Xunta e Concello. Para facer notar as súas reivindicacións fixeron unha fronte común: a Federación de Asociacións de Veciños da Coruña, os propietarios do polígono de Vío e as asociacións de empresarios de Pocomaco e A Grela uníronse para traballar nun proxecto que beneficiase ao conxunto da sociedade.
«Querémola ver construída canto antes, porque é moi necesaria», considera o xerente da Asociación de Empresarios de Pocomaco, Alfredo Candales, que incide en que nuns anos, co desenvolvemento do porto exterior e do polígono de Morás, o trafico de camións multiplicarase, polo que razoa que é mellor que os vehículos procedentes do concello veciño poidan ir directamente á AC-14 sen pasar por Baños de Arteixo, pois «a rotonda de Lonzas está infrautilizada» e é capaz de absorber o tráfico que agora soportan as glorietas colapsadas da Grela. Tamén defende a ligazón coa AG-55 porque facilitará que usen a cuarta rolda os vehículos que proceden de Carballo.
«Non só queremos que esta vía unha porto exterior e porto interior e terceira rolda. Queremos que se incorporen unhas vías colectoras a ambos os dous lados, que doten dunha mellor conexión aos polígonos de Vío e Pocomaco, e desconxestionar a entrada ao parque da Grela de vehículos procedentes do porto exterior», comparte Teresa Firvida, xerente da Asociación de Empresarios de Agrela. Así mesmo, desde a propiedade do polígono de Vío remarcan que a cuarta rolda «contribuirá a mellorar as comunicacións» de toda a comarca.
Tamén a Cámara de Comercio da Coruña reivindicou a infraestrutura «para ir completando as necesidades infraestructurales da Coruña». «Agardamos que a súa tramitación sexa áxil, e que a contratación e execución da obra realícese no menor tempo posible», din desde o organismo. No mesmo sentido pronúnciase Antonio Fontenla, presidente da Confederación de Empresarios da Coruña (CEC), quen urxe prema e indica que tanto o porto exterior como «as áreas empresariais da Coruña e as de Arteixo gañarán moito en operatividade con esta infraestrutura».
Impulso municipal
O Concello defende os accesos cos polígonos. O concelleiro de Economía e Planificación Urbana e portavoz do goberno local, José Manuel Lage, subliña que «a cuarta ronda ten sentido se ten accesos aos polígonos». Sostén que se pode abordar durante a redacción do proxecto e falarán coas Administracións: «Traballaremos para buscar os acordos necesarios que o fagan posible». «Ou noso obxectivo é que antes do 2027 o ministerio licite a obra», asegura Lage, que pone en valor «o salto cualitativo» que deu a cidade en materia de infraestruturas desde que Inés Rey chegou ao goberno. «Fomos a Madrid e pedímoslle ao Goberno a ampliación de Alfonso Molina, a pasarela de Pedralonga, o tren a Langosteira, o vial 18 e a cuarta ronda. Tamén impulsamos a intermodal. As infraestruturas que levaban anos pendentes están en marcha», di, e espera que se licite a redacción do proxecto do viario 18 no primeiro semestre do 2024.
Bloqueo
Un recurso do Concello de Arteixo atrasou o proxecto. O Concello de Arteixo opúxose á cuarta rolda alegando que era moito máis barato levantar a peaxe da AG-55 que construír o novo viario. Carlos Calvelo levou o asunto aos tribunais bloqueando o avance do proxecto varios anos e a Xunta púxose da súa parte, pero finalmente os xuíces non lles deron a razón.
Desacordo
A Xunta di que o proxecto do Mitma non é unha cuarta rolda funcional. A Consellería de Infraestruturas e Mobilidade, cuxa implicación é necesaria para as conexións reclamadas, rexeita a construción deste viario. Desde o departamento que dirixe Ethel Vázquez resaltan que «a Xunta xa propuxo no seu momento un acordo a todas as partes (Ministerio e Concellos da Coruña e Arteixo), no que se resolvían os problemas de mobilidade actuais entre ambos os concellos». Refírese refírese á liberación da peaxe da AG-55. «O Mitma non licitou a redacción da cuarta rolda, senón a prolongación do acceso ao porto exterior, que é un viario que coincide no seu trazado, pero non na súa funcionalidade», reprocha o Goberno galego, que alerta que, tal e como figura nos pregos, «só se prevé semienlace coa AC-14, é dicir, nin coa AG-55 nin co polígono de Vío, e coa Ronda Real Club Deportivo da Coruña (terceira rolda) só en sentido A-6». «Expoñen dúas posibles estruturas, sobre a AG-55 e na ligazón coa AC-14, é dicir, non se deixa nada previsto se fixese falta unha estrutura para unha futura ligazón co polígono, nin se prevén vías colectoras», condena.
Manuel Vales, da Federación de Veciños: «Entre a pandemia e outras cousas, leva moito atraso»
A cabeza pensante do proxecto común para a cuarta rolda é Manuel Vales Cancelo, que se traslada sen problema con rolos de planos de varios metros debaixo do brazo para mostrar as súas propostas de mobilidade da Coruña do futuro. E non se trata de suxestións estrañas, senón dos viarios demandados e prometidos dos que todos oímos falar, como a cuarta rolda, a ampliación de Alfonso Molina ou o viario 18. Só que el vai máis aló e reflexiona sobre cales son as vías colectoras en interseccións necesarias para axilizar os traxectos e vertebrar a comarca. É secretario da Federación de Asociacións de Veciños da Coruña e non lle interesa a política, pois isto o fai pola cidade. «Non estou afiliado a ningún partido. En casa somos unha democracia, porque cada un pensa ao seu xeito e levámonos de marabilla», deixa claro. Este inciso faino mentres intenta contar cantos anos leva pelexando pola cuarta rolda. «Tranquilamente estaba Paco Vázquez de alcalde [posto que ocupou ata o 2006] e xa quedou isto plasmado», calcula. «Imos con moitos anos de atraso», lamenta, e inmediatamente xustifica que «entre a pandemia e unha chea de cousas isto leva un atraso tremendo».
Por iso, rógalle «axilidade» ao ministerio. «Hai que darse conta que hai un polígono rematado [Vío], que é o máis próximo ao porto exterior desde A Coruña, e non só iso, senón que Pocomaco está afogado e as rotondas da Grela, colapsadas».
Para que a estrada cumpra o seu fin, apunta, é esencial que se executen as vías colectoras que propoñen, pois non esquece o susto que levou hai anos cando Fomento sacou o estudo informativo do proxecto e só había un tronco da terceira rolda á vía do porto exterior. E desde entón, seguiu insistindo para completar o proxecto.
«De feito, cando se fixo a AC-14 tivemos que ir modificando moitos tramos sobre a marcha», rememora. E é que Manuel estivo en todas. E na súa cabeza e nos seus planos están todas as que virán.
Teresa Firvida, da Asociación de Empresarios de Agrela: «A vía fará máis competitivo ao tecido empresarial»
A xerente da Asociación de Empresarios de Agrela, Teresa Firvida, considera que a cuarta rolda é «unha peza crave e de interese xeral», xa que «fará máis competitivo ao tecido empresarial actual e futuro» achegando «importantes melloras na accesibilidade e na mobilidade». Para iso, pide que o proxecto teña en conta as conexións que expoñen para conectar os polígonos e «aliviar varios puntos como a glorieta de Eduardo Diz, a Avenida de Arteixo e Salgado Torres», que soportan un alto nivel de tráfico que aumentará co desenvolvemento do porto exterior e Morás. «Estimamos que máis de 15.000 vehículos diarios circulan polas nosas rúas, sen contar os que veñen como lugar de paso», apunta Firvida sobre a carga da Grela.
A xerente ten claro que «a unha infraestrutura destas características cun impacto tan grande sobre un territorio hai que sacarlle o maior partido posible». Por iso, solicitaron desde o primeiro momento a «implicación e colaboración» das Administracións e agradece o impulso de Inés Rey á obra.
Tamén enxalza o equipo que formaron entre os polígonos e os veciños, conscientes do «gran beneficio» que podían lograr se se executan os nós que expoñen. «Conseguimos que a cuarta rolda empezase a ser nomeada en diferentes foros», sostén. «Coincidimos en que se trata dunha gran oportunidade para a nosa comunidade, porque se traducirá en riqueza económica e social, co asentamento de novas empresas», subliña Firvida.