Ambos, do vivariense Benigno López, tiñan porto basee en Viveiro
08 oct 2022 . Actualizado ás 11:23 h.A empresa Fillos de Francisco Ramón López de Viveiro , armador de cabotaxe de pataches e bergantines, encarga en 1904 un vapor ao carpinteiro de ribeira José Cardama de Vigo, por entón dono dun estaleiro no barrio de Guixar que actúa como subcontrata do estaleiro Fillos de J. Barreras, para o transporte de tabales de sardiña prensada entre o porto de Viveiro e o da Coruña para a súa exportación en ferrocarril aos mercados de Levante e principalmente as capitais catalás. Por aquel entón Benigno López Muñoz, eminente industrial, banqueiro e líder do partido liberal vivariense, e o seu irmán Bonifacio, abren a vía marítima da trasfega das súas fábricas do Arsenal fronte á praia de Lavandeiras e A Vivariense en sociedade con Balbino Insua e Francisco López Insua, tamén en Lavandeiras.
O vapor de madeira mide 21.10 metros de eslora por 4.85 metros de manga, despraza 49.45 TRB e equipa unha máquina alternativa e caldeira inglesa Plenty de 106 hpi, con dous paus e aparello pailebot. Se folia CO-2-100 na Lista 2.
Dous anos de navegación
Dous anos de navegación foron suficientes para demostrar que o Landro quedaba escaso no seu labor. O 29 de novembro de 1907 é adquirido pola prestixiosa armadora pesqueira coruñesa Roura e Gallart, que o renombra Unión N.3 para dedicarse á pesca da parella. Pasa ao folio CO-2-411 da lista terceira. O 31 de outubro de 1908 os seus armadores cámbianlle a base a Vigo rexistrándoo VI -5-3088.
O Landro II como subministrador dos «Ou-boats»
Ao comezo da Segunda Guerra Mundial a Kriegsmarine planeaba contratar pequenos vapores de cabotaxe ou de pesca menores de 40 toneladas para fornecer os seus submarinos nas costas galegas. O primeiro candidato foi o Landro II que podía levar 30 toneladas de gasoil en bidóns, 2 de aceite, auga destilada e víveres operando desde unha posición chamada «Punkt Anton», posiblemente preto de Cedeira . Determinouse con todo que operase na ría de Corcubión («Punkt Gaspar»). Un médico español actuaba como sobrecargo abordo do costeiro vivariense, fora capitán da mercante e dominaba o alemán; durante a Guerra Civil estivera a cargo de a Lexión Cóndor nun hospital de Salamanca (2). O 5 de novembro de 1939 fracasa o intento de abastecemento de submarinos xermanos pola negativa do capitán no último momento, por un conato de motín da tripulación, por mor da preocupación pola seguridade dos seus familiares ante o temor a ser descubertos, e que non fixo cambiar nin as altas recompensas económicas da operación.
Landro II (2 CO-2-126)
A necesidade de substituír ao Landro para cubrir a cabotaxe coa Coruña levan a Benigno López á adquisición do flamante vapor británico de nome York, que é abanderado en España en novembro de 1906. De casco de ferro de 29.40 metros de eslora e 6.15 metros de manga, aparello de queche, despraza 168.07 TRB e carga 140 toneladas. Foi construído en 1905 en North Shields como a unidade 771 dos estaleiros Smith's Dock Co. Ltd., próximos a Newcastle no nordeste inglés. Equipa máquina e caldeira dos propios estaleiros de 205 hpi. Fora construído para a Compaña de Vapores Wetherall de Victoria Chambers no condado de York.
Entra en activo a principios de 1907 na liña da Coruña aos portos mariñáns desde Ribadeo a Bares con mercancía xeral e admitindo pasaxeiros. A ruta desde Viveiro facíaa cun porte máximo de ata mil tabales de sardiña prensada ou outro produto conserveiro.
En xullo de 1913 sométese a unha primeira reforma completa e posta ao día nos varaderos ferroláns da Graña, o seu lugar habitual de varada.
O 11 de decembro de 1915 capitaneado por Manuel Seoane, protagoniza o auxilio e salvamento do pailebot Pepita , que facía a ruta da Coruña a San Ciprián con carga xeral. Quedando desmantelado por culpa do temporal ao noroeste da Estaca de Bares, é remolcado con dificultade polo Landro II ata a ría do Barqueiro, manténdoo a resgardo ata amainar por ter perdido as súas áncoras. En outubro de 1925 a propiedade de Benigno López atópase en litixio por suicidio do armador, pasando á Sindicatura da Quebra do mesmo e sendo adquirido o 17 de abril de 1935 en poxa xudicial polo conserveiro vivariense José López Santos e Silvestre Rua de Lago (Xove).
Na Posguerra Civil, e durante moitos anos, é considerado o costeiro máis pequeno que opera o Cantábrico. Os seus fretes acadan Bilbao e habitualmente Xixón con carbón, sal, azucre, madeira e outras mercancías. En agosto de 1945 é comprado pola compaña Depósitos de Carbóns de Tenerife S.A. para traspasar á guipuscoana Naviera do Norte S.A. En xaneiro de 1946 é renombrado Landro, sen numeral, e un ano máis tarde é adquirido pola Naviera de San Esteban S.A. que, sometido a reforma do castelo de proa nos estaleiros de Duro Felguera, aumenta o seu desprazamento a 210.82 TRB e a súa máxima carga a 232 toneladas.
En abril de 1958, navegando en lastre de Bilbao a San Esteban, sofre unha vía de auga que ocasiona o seu afundimento a 2 cables da Pena do Frade en 3 brazas de auga. Os seus 8 tripulantes son rescatados polo pesqueiro Mari Paz (1). O 30 de xullo reflótase e atraca en Santoña, se parchea e remólcao o costeiro Cazador a Xixón onde é reparado, entrando en servizo de novo en 1959 que pasa ao rexistro de San Esteban co folio 52. Nesta época sofre a desaparición en alto mar do seu capitán habitual Fermín López Méndez de Viavélez, entre o debate dun accidente ou o suicidio por unha enfermidade terminal diagnosticada. En 1968 motorízase cun diésel de 230 HP. En xullo de 1974 realiza a súa última viaxe de Bilbao a Avilés e en 1975 é despezado en Avilés por Despezamentos e Salvamentos S.A.
(1) «Naufraxios na Costa Cantábrica» (R.G. Echegaray). (2) «Marea Vermella Marea Negra» (J.C. Salgado).