Victoria Folgueira, concursante de «¡Boom!»: «Para concursar non fai falta ter só coñecementos, senón manter a calma baixo presión»

É conservadora-restauradora e arqueóloga. A súa vocación chegoulle despois de ver a película Indiana Jones en busca da arca perdida e, aínda que non leva látigo nin o característico chapeu de Harrison Ford, é case tan coñecida como o actor norteamericano. Aínda que sen tanto fama. «Si, si, recoñécenme pola rúa. A xente é moi amable, saúdanme e desexan sorte», explica desde a súa casa no Orzán, aínda que se crío no barrio de Monelos. Ri con humildade cando a halagan pola súa inmensa bagaxe cultural e a súa prodixiosa memoria, pero Victoria Folgueira (A Coruña, 1975), si recoñece que lle soubo sacar partido a ese don participando en concursos televisivos. Primeiro, en Saber e gañar, chegando a facer 100 programas; despois, en Atrapa un millón e, agora, en ¡Boom! , como parte do equipo de concursantes que se fan chamar Os Dispersos, porque cada un é dunha punta de España.

—Cantos programas gravaron xa?

—Non sei exactamente o número, pero máis de 300.

—E diñeiro gañado ata o momento?

—Pois máis dun millón e medio de euros. Pero é unha cantidade que hai que dividir entre os catro do equipo. E, ademais, restar o que levará Facenda.

—Pero aínda así é moito diñeiro.

—A verdade é que é unha sorte incrible. Na vida podería xuntar eu tanto diñeiro se non fóra por este programa.

—Que fará co que gañe?

—Cando a situación sanitaria o permita, viaxar. De feito, os catro do grupo xa acordamos irnos a Xapón. É un país que nos gusta a todas pola súa historia e pola súa cultura.

—No 2006 debutou como concursante televisiva no programa «Saber e gañar». Vese cun espazo propio na tele sobre cultura, arqueoloxía...?

—¡Bo! —carraspea e rise —. A verdade é que non me vexo no mundo audiovisual porque non teño formación nin interese nel. Se me ofrecesen algunha colaboración sobre algo relacionado coa cultura ou o patrimonio si que me encantaría facelo. Pero eu vexo os concursos como unha fonte de ingresos que me permitirán ter tranquilidade económica no futuro e optar a algún concurso que requira certo financiamento.

—Parece vostede moi tímida... como xurdiu o de ir á tele?

—Cando me apuntei ao casting de Saber e gañar eu estaba en paro, nunha situación precaria e moi baixa de ánimo. Por que non probar? E o resultado da experiencia foi un subidón de autoestima, porque descubrín que tiña moitos coñecementos aos que podía sacar partido. É dicir, sabía que tiña unha certa cultura, pero non coñecía ata que punto... En todo caso, para concursar non fai falta só coñecementos, senón saber manter a calma baixo presión. Coñecín a doutores e a catedráticos moito máis preparados que eu que, ao verse competindo nun programa de televisión, os nervios pasáronlles factura.

—Como xurdiu o grupo dos Dispersos?

—A Manolo e a Óscar xa os coñecía de Saber e gañar. E, a través deles, coñecín a Miguel. Non lembro o momento exacto, pero cando estiven a traballar en Cádiz xuntámonos un día na feira de Xerez e alí xurdiu a idea. O único que sei é que non fun eu quen o propuxo, aínda que me pareceu unha boa idea.

—Adoita ver «¡Boom!»?

—Non sempre. As gravacións son moi intensas e ás veces acabas saturada. Normalmente estamos en estudio os luns e os martes, tres semanas ao mes. A produtora paga a viaxe e a estancia en Barcelona. E só nos deixa libre unha semana ao mes.

—Que leva da experiencia nos concursos?

—As amizades e esa satisfacción persoal de poder sacar partido aos meus coñecementos. Aínda que, como eu digo, aprendiz de moito, mestre de nada.

—E algunha vez a súa fama halle prexudicado, polo menos no ámbito profesional?

—Home, esta faceta de concursante é algo que non poño no meu currículo. Pero a verdade é que non lembro que me prexudicou. Si é certo que tiven que renunciar a algún proxecto que esixía que estivese na obra de principio a fin.

Y la nuestra que sigáis programa tras programa con nosotros 🤗� https://t.co/qRk3r0JLpk #A3Boom

— ¡Boom! (@A3Boom) March 10, 2021

—A pesar do esforzo que require, segue compaxinando a televisión coa súa profesión. Con que está agora?

—Estou redactando o proxecto de restauración da igrexa de San Pedro de Dozón, en Pontevedra.

—E como logra organizar tanta actividade? En Instagram mesmo exhibe traballos de costura e bordado...

—Iso é algo que me relaxa moito... Pero bo, consigo compaxinar todo porque tamén traballo as fins de semana. E sempre levo proxectos en Galicia. Excepto unha vez que estiven a traballar en Cádiz.

—Pero pódese vivir exclusivamente da arqueoloxía?

—Non é doado atopar traballo. Moitos aparecen a través do boca-orella con xente que coñeces. Pero eu tiven sorte e si, pódese vivir disto. Empezar é difícil porque non é un traballo asalariado, senón por obra.

—Polo menos estará ben pago...

—Pois non, tampouco está ben pago. E no sector da conservación é peor, porque funciona moito a través de concursos públicos e con empresas que van á baixa, co cal se acaba aforrando en soldos. A Asociación de Conservadores Restauradores de España (Acre) leva moito tempo loitando para que se recoñeza a importancia desta profesión e que a lexislación contemple esta figura, porque en moitos proxectos piden técnicos competentes, sen máis, así que acaban facendo as restauracións arqueólogos, arquitectos ou xente sen formación adecuada.

—E claro, así se fan barbaridades como o do Ecce Homo.

—Ou cousas máis graves como o San Jorge de Estella, unha figura policromada do século XVI, cuxa restauración se encargou a unha empresa de manualidades e acabaron lijando a policromía, co que xa non hai recuperación posible. A xente tómase isto con humor, pero a min enfádame, indígname. Debe existir unha conciencia do valor que ten o patrimonio cultural e que, para actuar sobre el, ten que haber un proxecto e un seguimento por parte da correspondente dirección de Patrimonio.

—No mes de xaneiro pasou o covid e, por iso, houbo algún cambio no equipo dos Dispersos. Estivo ingresada?

—Por sorte foi bastante lixeiro. Tiven algo de febre e tose, non moi continua pero si profunda. Ao segundo día xa me foi baixando a febre e atopábame mellor. O normal é que non pase nada, pero é inevitable pasar medo, aínda que non estiven en contacto coa miña familia e pasei a corentena descansando e lendo. A ver se empeza a notarse os efectos das vacinacións.

—Sabe onde se contaxiou?

—Posiblemente durante as viaxes a Barcelona. Alí fannos continuos test de antígenos e levamos un xustificante da produtora para poder viaxar. Hai que seguir sendo responsable, aínda que despois dun ano é complicado manter o mesmo nivel de alerta.

---

---

---