Ascensión Cambrón, filósofa: «Facer uso da cultura coma se fose un verniz para aparentar status é hipocrisía»

Mila Méndez Otero
mila méndez A CORUÑA / LA VOZ

A CORUÑA

Cambrón, en el centro, durante el acto de ingreso en el Instituto José Cornide
Cambrón, no centro, durante o acto de ingreso no Instituto José Cornide ANGEL MANSO

A profesora emérita da UDC ingresou onte no Instituto José Cornide

16 abr 2024 . Actualizado á 05:00 h.

O Instituto de Estudos Coruñeses José Cornide amplía a lista dos seus membros coa incorporación de Ascensión Cambrón Infante (Córdoba, 1943). A profesora emérita de Filosofía do Dereito, Moral e Política da UDC, coruñesa de adopción, confesa que este ingreso «representa un afago e unha satisfacción inmensa. Ao que me dediquei na vida é á investigación e ao traballo intelectual. Isto recíbense como un recoñecemento para seguir profundando nestas vías de traballo que unha vai consolidando ao longo da súa vida». Ao acto de ingreso, en María Pita ( A Coruña), estivo presidido por Inés Rey.

—As ganas de investigar non se esgotaron?

—Mentres teña saúde, claro que non.

—E que gustaríalle achegar?

—Interesaríame moitísimo utilizar os meus coñecementos sobre Ramón da Sagra e a sociedade europea do século XIX, cos procesos do asentamento da burguesía e a agrupación proletaria, unha reivindicación que non se acabou aínda. Querería poder introducir as achegas deste pensador, reunir e informatizar toda a súa obra, parte está en francés, para facer dela cultura, non unha capa de hipocrisía, senón de coñecemento da nosa sociedade. Coñecer os fracasos que se deron respecto a iniciativas que nos precederon. A propia vida deste home é un exemplo de frustración.

—No currículo de Ramón da Sagra sempre aparece isto destacado: foi a primeira persoa en España en escribir sobre o anarquismo. Foi así?

—É o primeiro que en España fala de anarquismo, si. Pero non era anarquista. Aí hai moita confusión maledicente. El apostaba polo socialismo racional.

—Desde esta esquina da Península. Non estaba tan apartada?

—No século XVIII, con todo o comercio colonial, a importancia de Galicia e da Coruña foi tremenda. O que pasa é que as cousas foron como foron, pero non porque esta nacionalidade, cultura ou poboación teña un designio que nos manteña illados e resignados.

—Hai hipocrisía na cultura?

—Algunha xente fai uso da cultura coma se fose un verniz para aparentar status. Iso é hipocrisía, a cultura é outra cousa. Son as formas que adoptamos a través da formación que imos recibindo segundo os estadios do noso desenvolvemento, de vínculos co que nos rodea, o material, relixioso, o valorativo, o moral. Iso é a cultura. Felizmente, unha persoa chega a un punto no que xa non depende dos principios que lle deron. A cultura arróupanos, dános identidade, seguridade en nós mesmos e nas relacións cos demais.

—Tamén nos dá libre albedrío?

—Sabe vostede que pasa? Que ese é un termo case baleiro. O poder exercer a liberdade depende de moitas circunstancias, primeiro, de que poidas satisfacer as túas necesidades primásedes, de aí o aforismo latino que di, primum vivere, deinde filosofare. O libre albedrío está, en primeiro lugar, condicionado polas posibilidades que tes de cuestionarche o presente e de resolvelo. Ninguén pode dicir que é absoluto.

—Son días de cambios para vostede. Ingresa no José Cornide e deixa a xunta directiva da Asociación polo Dereito a unha Morte Digna de Galicia. Está satisfeita cos avances conseguidos?

—Si, pero sigo vinculada, como membro. Conseguimos que sexa legal a decisión da eutanasia, falta moito por conseguir para normalizar a tramitación da petición, pero creo que todo se irá dando. A situación é outra. Falando sobre isto, vénme isto á cabeza: a decisión de alguén cunha enfermidade que lle fai imposible vivir, e ha de decidir que facer. Ten libre albedrío unha persoa así de enferma? Para todo o que decidimos temos algún condicionamento.