Esther Regina Neira: «Converterse en migrante é, sin duda, unha experiencia moi difícil e dura»
A Coruña
Esta coruñesa, de 25 anos, realizou estancias en seis países. Agora traballa en Edimburgo mentres intenta acceder a un doutoramento
28 novs 2020 . Actualizado ás 14:02 h.Esther Regina Neira Castro (1995) soubo desde moi novo que o seu futuro estaba fóra de España. Tras ter pasado por seis países e cruzado o océano Atlántico, esta coruñesa busca a súa oportunidade laboral no Reino Unido co fin de lograr converterse en profesora investigadora nunha universidade.
-Por que decides irche a vivir fóra de España?
Sempre tiven unha ambición innata por saír do meu lugar de orixe e viaxar por todo o planeta, pero o que sin duda me levou a tomar a decisión foi a crise do 2008. Canto máis pasaba o tempo e ía crecendo, máis era consciente de que para fuxir da precariedade laboral, había que mudarse de país. Nunca considerei España como un lugar onde existise a oportunidade de prosperar, en termos de obter unha vida estable e non vivir na eterna incerteza económica.
-Como foi a túa experiencia no primeiro lugar que estiveches?
O primeiro lugar no que vivín foi Budapest. Cheguei alí a principios de setembro do ano 2015 como parte do Erasmus. Esa foi a primeira experiencia de choque cultural, e a pesar de que fixen amigos que aínda o seguen sendo na actualidade, non lembro o feito de vivir en Hungría como unha experiencia grandiosa, como promete a xente sobre as bolsas Erasmus. Cheguei con 19 anos a un país azoutado pola crise migratoria, maiormente siria, cun goberno de ultradereita que non lles permitía coller o tren cara a Alemaña e outros países de Centroeuropa. Leveime a impresión dun Estado extremadamente racista e moi pouco acolledor cos estranxeiros, algo que chocaba directamente coa gran memoria histórica que posúen, do que España sin duda debería aprender.
-Como xurdiron as viaxes a outros países?
As viaxes foron xurdindo paso a paso. Ante min desexo de vivir noutros países e adquirir experiencia internacional, fun pedindo bolsas de mobilidade a través da universidade. En febreiro do 2016 mudeime á cidade de Buenos Aires. Aquí impresionoume a mobilización masiva e constante dos seus cidadáns, as folgas permanentes contra o Goberno de Macri, os altos prezos da cidade, e tamén o alto nivel de estudos que posúen, as pésimas condicións da universidade pública e a precariedade laboral.
Tras esta estancia enlacei con outra bolsa a México, onde xa estivera un mes de vacacións a comezos dese ano en Cidade de México. Namoreime do país en canto vino desde o avión, e souben que tiña que loitar por volver. Estudei en Toluca por un semestre, e mesmo despois quedei máis tempo aínda que xa sen bolsa. No ano 2017 decidín solicitar de novo outra bolsa de mobilidade, pero esta vez para facer unha estancia de verán na Universidade de Loyola, na cidade de Chicago, para estudar un curso sobre Terrorismo. En canto pisei os Estados Unidos, atopeime co xigante do capitalismo, co racismo máis que evidente, e coa violencia que arrasan as rúas dese Estado.
Gradueime no 2018, e durante eses últimos meses en Madrid volvín considerar quedar. No entanto, tras ter vivido en México souben que daban boas bolsas para estudar mestría, así que pedín unha bolsa para realizala na Universidade Iberoamericana da Cidade de México en Antropoloxía Social. Estiven ano e medio no país, indo a clase e levando a cabo traballo de campo e a miña investigación sobre partería indíxena con mulleres parteras, nunha zona rural moi apartada no estado de Oaxaca. Tras iso conseguín unha estancia para irme a facer traballo de campo en Ecuador, na Amazonía. Esta oportunidade permitiume estar no Amazonas por máis ou menos dúas semanas.
Unha vez que rematei o traballo decidín ir visitar a un amigo en Bogotá, onde rematei estando aí parte de febreiro e case todo marzo, debido ao confinamento e ao peche de fronteiras. Finalmente, a estancia non levou a cabo pola situación co coronavirus, e permanecín en Colombia ata ser repatriada nun voo humanitario Bogotá-Madrid a finais de marzo de leste mesmo ano 2020, onde tiven que volver A Coruña.
-Que che fai rematar en Escocia?
Un ano previo a rematar a mestría considerei tomarme un ano entre medias para rematar de perfeccionar o inglés e poder conseguir unha bolsa doutoral en Europa. Con eses plans en mente, atopei o traballo de au pair en Reino Unido como o camiño máis doado e ao mesmo tempo máis acertado, pois facía tempo que tomara a decisión de buscar o doutoramento en UK, e era necesario vir antes do Bréxit.
-A que che dedicas na actualidade?
Agora vivo en Edimburgo traballando de au pair mentres busco novas oportunidades como bolseira doutoral para levar a cabo unha investigación sobre corporalidade entre mulleres da diáspora india no Reino Unido, tratando de continuar co meu soño de converterme en profesora investigadora nunha universidade.
-Como ves a situación do teu sector laboral aí e como a ves en España?
Quero crer que o sector laboral en UK sempre estivo mellor que en España. Lonxe de ser unha opinión persoal, a diáspora española fala por si mesma. Somos miles os migrantes sobrecualificados que chegaron a terras británicas en busca de algo mellor, un proxecto compartido que en moitas ocasións fracasa. Continuamos traballando en sectores pouco cualificados con tal de non regresar, precisamente porque é máis doado prosperar aquí. Existe unha diferenza abismal entre o salario dun profesor-investigador no Reino Unido e a mesma profesión en España. No entanto, a pandemia afectou a todos os países e en termos do sector laboral, todo segue estando moi incerto; hai universidades que non acollen estudantes doutorais este ano precisamente polo covid.
-Que che achega a nivel persoal e profesional esta experiencia en o exterior?
A nivel persoal achegoume unha experiencia invaluable e unhas habilidades que non podería ter desenvolvido doutro modo. Converterse en migrante obrígache a construír a túa propia familia fóra da túa casa, e é moi duro. O feito de ter vivido en seis países fíxome enfrontarme a dificultades e reinventar solucións ás mesmas, materializándose nunha aprendizaxe que non podería ter podido experimentar de quedarme en España. Converterse en migrante é, sin duda, unha experiencia moi difícil e dura, onde se sofre moito, que che obriga a formar a túa propia familia no lugar onde esteas, que che ensina a brevidade do tempo e o valor de gozar cada momento.
-Que é o que máis che custou á hora de adaptarche ao estilo de vida que teñen en Edimburgo?
Non me custa adaptarme ao estilo de vida de ningún país. Tras seis países e tras ter feito traballo de campo durante a mestría en zonas rurais, illadas completamente, e sen auga, en metade de México e do Amazonas, considérome a min mesma camaleónica en moitos sentidos. Adaptarse a un país do chamado primeiro mundo non é unha batalla difícil en comparación. O que máis costa é adaptarse á xente, ao trato e ás formas de socializar. Aos xeitos nas que se che percibe desde fóra, o que loita indiscutiblemente coa identidade persoal de cada un.