A forza interior da provincia de Pontevedra
Terra dentro, as Rías Baixas atesouran unha natureza e patrimonio únicos onde te sentirás como na casa e preguntaranche: «Cando volves?»
A provincia de Pontevedra garda un tesouro no seu interior. Máis aló das rías, terra dentro, sucédense paisaxes naturais excepcionais entre os ríos Miño e Ulla, un patrimonio milenario, e unha cultura e gastronomía de carácter único. É a cara interna das Rías Baixas, un fermoso territorio onde predominan o verde dos bosques, vales e praderías; e o gris ou o dourado das pedras de castelos, mosteiros, igrexas, pontes, aldeas, muíños, castros e conxuntos de hórreos. Unha terra onde desconectar do ruído do mundo e coñecer persoas acolledoras que, antes de marcharte, preguntaranche «Cando volves?». Esta frase, cotiá aquí, escoitouse alto no Xapón, onde o vídeo oficial da campaña da Deputación de Pontevedra, con ese lema, acaba de gañar o Ouro na categoría de Produtos Turísticos no prestixioso Japan World's Tourism Film Festival 2025. Recentemente foi designado tamén finalista do International Tourism Film Festival Africa 2025.
O interior da provincia de Pontevedra ofrece plans e experiencias espléndidas durante todo o ano. Como exemplo unha primeira referencia: das sete festas declaradas de interese turístico internacional no territorio provincial, catro celébranse terra dentro. Unha delas homenaxea o cocido de Lalín, monarca da gastronomía de inverno, e outra á prezada lamprea de Arbo, saboroso e ancestral manxar de río. Ponteareas, capital do Condado, tamén comarca interior, loce as súas espectaculares alfombras florais no Corpus, outra destas grandes festas; e Sabucedo (A Estrada) convoca a miles de persoas durante Rápaa dás Bestas. Se ampliamos aos eventos turísticos de categoría nacional hai que sumar un quinto punto no interior, Bandeira (Silleda), onde se celebra a tradicional Festa dá Empanada. Cinco localizacións en distintas comarcas que reflicten o legado patrimonial e gastronómico destas terras en festas en distintos momentos do ano.
Beleza natural
A natureza ofrece paraxes únicas e é a orixe dun impresionante legado na provincia. Polo sur, a ruta pola ribeira del Río Miño desde Crecente ofrece maxestosas estampas, e é unha oportunidade para achegarse ao mundo do viño, xa que aquí se achan as subzonas de Condado-Paradanta e Baixo Miño da Denominación de Orixe Rías Baixas. O río Tea, -afluente do Miño-, o Verdugo, o Lérez, o Umia ou o Ulla, de sur a norte, xeran paisaxes de extraordinaria beleza salpicados de xoias do patrimonio etnográfico e arquitectónico. A auga crea enclaves singulares e mostra a súa forza en lugares idílicos como a fervenza do Toxa (Silleda), un impresionante salto de máis de 30 metros en caída libre. Auga, natureza e patrimonio maridan á perfección na provincia de Pontevedra. Unha mostra é a fervenza do río Barosa, en Barro, nas proximidades do Camino Portugués a Santiago, cun fermoso conxunto de muíños nun belo espazo natural. Outro exemplo é a fervenza de Segade, en Caldas, na contorna da centenaria Fábrica de Luz, a antiga central hidroeléctrica da vila.
A natureza superlativa do interior da provincia é ideal para unha escapada en calquera momento. Un rico mundo no que penetrarse para coñecer os seus valores, osixenarse, practicar actividades saudables como o sendeirismo ou gozar dunha exquisita gastronomía. As comarcas de Deza e Tabeirós ofrecen extraordinarios lugares como a Fraga de Catasós, en Lalín; as Brañas de Xestoso (A Estrada, Forcarei e Silleda); ou os Sobreirais do Arnego (Agolada, Lalín e Vila de Cruzamentos). A Ruta do Monte Faro, en Rodeiro, levarate ao pico máis alto da Galicia central, e desde alí divisarás as catro provincias. Ao sur, na histórica Tui, comarca de Baixo Miño, atopamos o Monte Aloia, primeiro parque natural de Galicia, cunha gran diversidade de especies autóctonas e exóticas, rutas e miradoiros. E se de praias fluviais e áreas recreativas trátase, Maceiras (Covelo), A Calzada (Ponte Caldelas) ou A Carixa (Vila de Cruzamentos) ofrecen estupendas alternativas para o lecer en contornas naturais de interior. A área de recreo de Ou Xirimbao, na Estrada, coa súa ponte colgante A Mariola sobre o río Ulla, é outra visita máis que recomendada para os amantes da natureza.
A comarca de Pontevedra e os vales entre os ríos Ulla e o Umia (comarca de Caldas) tamén son fértiles en paisaxes e patrimonio. Cerdedo-Cotobade, cruzada polo río Lérez e ao pé da Serra do Cando, loce extraordinarios conxuntos de hórreos, entre os que destaca o da Eira dá Ermida. E regresando ao Deza, outra fantástica xoia etnográfica áchase en Agolada, onde os pendellos, o seu antigo mercado, volve lucir xa restaurado no seu esplendor.
Pedra, historia e espiritualidade
Percorrer o interior da provincia de Pontevedra é pasear pola historia desde a cultura megalítica, con mámoas e petróglifos de máis de 4.000 anos de antigüidade, ata os nosos días, pasando por belos castros da época prerromana e romana, mosteiros e castelos medievais, e conxuntos etnográficos.
As comarcas de Deza, Tabeirós, Caldas e Pontevedra custodian un extraordinario patrimonio megalítico que pode gozarse en lugares como Tourón (Ponte Caldelas) ou o parque de arte rupestre de Campo Lameiro, o municipio con maior concentración de petróglifos de Europa. Castrolandín (Cuntis) ou Troña (Ponteareas) son dúas valiosas mostras dos antigos poboados castrexos. Os amantes dos castelos teñen visita obrigada en Sobroso (Mondariz), onde se acha a fortaleza outrora habitada pola raíña Dona Urraca, nun extraordinario enclave natural con fabulosas vistas. No seu museo interior, recentemente acondicionado pola Deputación de Pontevedra, institución que xestiona o recinto, móstrase de forma amena a historia da fortificación.
A Deputación é tamén propietaria do castelo de Soutomaior, unha das xoias da coroa do patrimonio histórico e botánico da provincia de Pontevedra, vinculado o nobre Pedro Madruga. Outro museo no seu interior permite coñecer a súa historia e a dos personaxes vinculados á fortaleza. Os seus xardíns exteriores están declarados de excelencia internacional en camelia e no seu bosque podemos atopar valiosas especies arbóreas. A camelia, chegada de Extremo Oriente, atopou un hábitat perfecto na provincia de Pontevedra e converteuse en flor das Rías Baixas. É un produto turístico de primeiro nivel que atrae público de todo o mundo e pode descubrirse a través da Ruta da Camelia por pazos, castelos e parques.
A espiritualidade destas terras respírase a través o seu patrimonio relixioso, as súas tradicións e lendas e o Camiño de Santiago, que ten cinco rutas oficiais na provincia de Pontevedra, tres delas polo interior: o Camiño Portugués, que se achega á costa ao seu paso por Vigo e Pontevedra e a súa contorna; a Vía da Prata e o Camiño de Inverno, estas dúas últimas procedentes das provincias do interior galego. Tui e Caldas son extraordinarios lugares para explorar a historia do Camino. Máis ao interior, no Deza, merece unha escapada a visita ao mosteiro de San Lourenzo de Carboeiro (Silleda), que ademais pode combinarse coa excursión á próxima fervenza do Toxa nunha mesma ruta. No interior da turística comarca do Salnés áchase outro fermoso cenobio, o de Armenteira (Meis), que é imprescindible visitar.
E se de patrimonio trátase, é necesario coñecer os pazos da provincia. O de Oca (A Estrada) ou o de Moreira (Arbo) son dous magníficos exemplos desta arquitectura vinculada a casas e liñaxes en Galicia.
Gastronomía para completar a experiencia
Natureza, patrimonio, Camino, historia, espiritualidade... e por suposto gastronomía. É a maridaxe ideal a unha viaxe pola provincia de Pontevedra. Cocido, lacón con grelos, lamprea, richada, petote, salmón, troita... son moitos e variados os atractivos que ofrece a despensa do interior das Rías Baixas, unha terra cunha infinidade de plans para vivir experiencias únicas rodeadas de belas paisaxes e unha cultura milenaria onde, antes de marcharte, preguntaranche: «Cando volves?».