Pesca pedirá a revisión da regra que se usa para fixar as cotas anuais
06 abr 2024 . Actualizado ás 04:45 h.Toda unha ducha escocesa a que se deu onte en Sada o cerco galego a conta da sardiña. Por unha banda, o subidón que provocou aos armadores o anuncio da directora xeral de Pesca Sostible, Mónica Corrales , de que se pediu a revisión da regra de explotación incorporada no plan de xestión da especie elaborado entre España e Portugal para poder aumentar as posibilidades de pesca o próximo ano. Por outro, o revulsivo desa euforia ao escoitar as previsións científicas, nada halagüeñas respecto ao recrutamento que vén.
Isabel Riveiro, coordinadora das campañas de avaliación de especies pelágicas na costa ibérica, admitiu ante o público asistente á sétima xornada sobre a flota do cerco organizada por Acerga (Asociación de Armadores de Cerco de Galicia) que a sardiña non está en mal estado. Polo menos non como o estaba no 2018, cando se chegou a propor un peche da pesqueira por varios lustros. A biomasa está por amais do límite recomendado para garantir a súa supervivencia, nas campañas vese abundancia, no norte ibérico creceu un 20 % o número de individuos, aínda que son de pouco peso, vese xouba, sobre todo en Galicia... Todo ben, menos o recrutamento; isto é, o número de individuos que acaban incorporándose á pesqueira. Iso foi o que tirou á baixa a recomendación do ICES (Consello Internacional para a Exploración do Mar) —que se corrixiu aferrándose a esa regra de explotación pactada que deixou en case 44.500 as toneladas permitidas— e iso é o que está a impedir que creza a biomasa.
A recuperación da sardiña pasa por que mellore o recrutamento e Riveiro confesou o pesimismo dos biólogos que, á súa vez, miran aos meteorólogos para ver se desaparecen as nubes negras que lles fan intuír outro ano pobre en incorporación de individuos. A explicación «ao baixo recrutamento está no clima», dixo, e todo depende do que ocorra no verán, posto que inflúe a calor latente, relevante para a ecoloxía da sardiña e que consegue explicar o 72 % do recrutamento desta especie. E, por agora, os prognósticos climáticos «non son bos».
Complicacións
Tal foi o panorama que debuxou a científica, que mesmo inquietou á directora xeral de Pesca Sostible, que expuxo se eses recrutamentos negativos poderían debilitar a posición de España e Portugal á hora de pedir a revisión da regra de explotación. Riveiro pouco máis puido facer que cruzar os dedos para que cambien eses indicios e recomendar á Administración que continúe coa tramitación «a ver que pasa».
Corrales expuxo na xornada as complicacións que reviste a xestión das especies pesqueiras, en xeral, e das pelágicas, de ciclo curto, en particular. Aludiu á necesidade de acadar «amplos consensos», que en ocasións van máis aló da propia flota. Quedou patente na queixa que lanzou no foro un portavoz dos frigoríficos de Afripex, Efrén González, que lamentou que non se conte cos comercializadores e non se teñan á vista as súas necesidades á hora de planificar a campaña de venda, que depende da pesqueira. Puxo como exemplo a apertura da sardiña para o cerco en marzo —a petición do sector— cando a especie aínda non ten o nivel de graxa que se lle pide e iso acaba tirando á baixa do prezo para todo o ano.
A xarda emigra ao norte, o xurelo mergúllase e a anchoa non crece: os efectos do cambio climático
Despois do choque térmico que provocaron as intervencións de Corrales e Riveiro, os ánimos entre os armadores arrefriáronse aínda máis cando escoitaron de boca do científico de AZTI Guillem Chust todo o que o cambio climático estaba a provocar a estas especies pelágicas, que unas vanse ao norte, outras se afunden na columna de auga e hainas que minguan en tamaño.
A xarda, que tantas alegrías deu fai non moitos anos, xa non abunda tanto no Cantábrico porque desprazou cara ao norte a súa área de posta e a súa distribución. Faino a razón de 300 quilómetros por grao de quecemento, segundo calculou o equipo de Chust ao analizar unha serie histórica que arrinca no 92. O xurelo afúndese na columna de auga, alá onde os aparellos actuais non o acadan. E a anchoa, aínda que segue abundante, diminución de tamaño, porque o quecemento acelera o metabolismo no seu crecemento inicial e, xa que logo, madura antes pero é máis pequena, explicou o científico. E coa sardiña ocorre o mesmo.
Así que ao sector non queda outra que valorar se se despraza máis lonxe a faenar, se adapta as artes para pescar máis en profundidade ou se cambia as limitacións de cota. Nese panorama non é estraño, que contra o final, rexurdisen as voces que están a clamar polos despezamentos subvencionados para reestruturar a pesqueira e abandonen os menos rendibles.