A receptora foi unha muller en morte cerebral, pero o órgano cedido mantivo as súas funcións durante 52 horas sen xerar rexeitamento, o que supón un fito médico
21 oct 2021 . Actualizado ás 10:10 h.É un reto ao que a ciencia leva enfrontando desde fai tres décadas: utilizar os órganos dun porco para trasplantarlos a humanos. É o que se coñece como xenotrasplante, pero ata agora todos os intentos realizados para conseguilo resultaron en fracaso. O sistema inmunológico humano sempre acababa rexeitando o corazón, o ril ou o pulmón do animal, aínda que ata o momento todos os experimentos se efectuaron en laboratorio, porque nunca se aprobou un ensaio clínico. Primeiro había que demostrar que o transplante era posible.
E o primeiro paso acábao de dar un equipo da Universidade de Nova York, que trasplantó o ril dun porco, que previamente fora modificado xeneticamente para evitar o rexeitamento, a unha muller en morte cerebral. O órgano adheriuse aos vasos sanguíneos na parte superior da perna do doante e mantívose fura do abdome, onde se cubriu cun protector.
Do que se trataba era de comprobar que o ril funcionaba nestas condicións e que non existía rexeitamento. E o órgano funcionou correctamente durante 52 horas, o tempo que durou o experimento Fixo xustamente o que se supuña que debía facer: filtrar os refugallos e producir ouriños.
«Tiña unha función absolutamente normal», explicou á CBS Robert Montgomery, que dirixiu ao equipo no Centro Médico Langone da Universidade de Nova York. «Non tivo este rexeitamento de inmediato, que era o que nos preocupaba».
Trátase dun fito médico que pon un pouco máis preto o vello soño de trasplantar órganos de animais a humanos, unha idea que se remonta xa ao século XVII cos intentos errados de utilizar sangue animal para transfusións. É un avance importante, pero de aí a que a técnica aínda poida utilizarse de forma rutineira en humanos aínda queda un longo treito. Será necesario primeiro repetir a intervención para validar os resultados e, sobre todo, que un comité de ética aprobe un ensaio clínico en humanos, algo que por agora non parece que vaia a ocorrer de inmediato.
O principal obstáculo que a ciencia se atopou á hora de trasplantar órganos de porco a humanos é o forte rexeitamento que se produce, que non se minimiza nin co emprego de potentes inmunosupresores. Para iso, os investigadores manipularon xeneticamente os órganos do animal de distintas formas para atopar unha compatibilidade, sen que ata o momento háxase acertado coa fórmula máis adecuada.
O que se fixo agora é eliminar un xene do porco que produce alfa-gal, un azucre que provoca un ataque inmediato do sistema inmunológico humano. A operación realizouse con éxito o pasado 25 de setembro en o Centro Médico Langone da Universidade de Nova York.
Galicia, pioneira en xenotrasplantes
O exitoso transplante é o resultado de décadas de investigación en xenotrasplantes, unha carreira na que Galicia tamén acadou no seu momento un certo liderado mundial. O foi grazas ao equipo de xenotrasplantes do Complexo Hospitalario Universitario da Coruña (Chuac) que liderou Rafael Báñez. A investigación no centro iniciouse en 1997 e en xuño do 2020 os científicos lograron que un primate sobrevivise 40 días tras serlle trasplantado o corazón dun porco transxénico.
En novembro do 2000 realizouse na Coruña o implante do primeiro ril procedente dun porco modificado xeneticamente a un babuino. E no 2001 presentáronse nun congreso internacional en Chicago o que ata entón eran os mellores resultados conseguidos neste campo, ao neutralizar o rexeitamento e acreditar supervivencias de 30 días en implantes de porcos a monos.
Pero as dificultades á hora de trasladar os experimentos a humanos foron insalvables e o programa, que fora financiado pola Fundación Barrié, acabou disolvéndose, en boa parte tamén porque o seu responsable, Rafael Máñez, foise traballar a Cataluña.
