Corenta senegaleses aprenden español na casa do cura de Carballo
CARBALLO MUNICIPIO
É a marca en quince anos de ensino a estranxeiros en Cáritas
16 mares 2024 . Actualizado ás 05:00 h.A presenza de poboación senegalesa en Carballo incrementouse de xeito notable nos últimos anos, sobre todo os máis recentes. É algo que se ve na rúa, nalgúns bares, nas tendas... Pero tamén en institucións que se dedican a botarlles unha man, desde os servizos sociais municipais á Cruz Vermella. E, especialmente, en Cáritas.
A casa do cura, a de José García Gondar, que leva máis de medio século a cargo de a parroquia, é un bo laboratorio para analizar os cambios sociais neste tempo, porque tres dos cuartos da planta baixa do seu reitoral serven de aulas de idiomas grazas os profesores voluntarios, á súa experiencia e tamén a bastante paciencia (só con algún, son excepcións), sobre todo cando se fixa unha hora de inicio e algúns chegan ata 30 minutos tarde. E iso que é gratis e polo seu ben, para axudalos a integrarse e a facilitarlles a vida, xa de seu complicada, en moitas ocasións en plena regularización.
O ensino de español aos estranxeiros non é nada novo para Cáritas. É unha das moitas actividades que levan a cabo, e esta ademais desde fai quince anos, nada menos. Pero este ano o cambio foi tremendo. A inmensa maioría dos alumnos, por non dicir todos, son de Senegal . E hai 40 ou algo máis. «Nunca houbo tal cantidade», sinala Fina Rey , profesora xubilada que é un dos bastións de bastantes dos programas de Cáritas , sobre todo os educativos. Antes eran moitos menos, e ademais repartíanse máis con marroquís, cameruneses... Nada que ver.
Os anotados son moitos, e as necesidades, tamén, de aí a decisión de separalos en tres aulas diferentes, segundo o seu nivel. Na básica, os asistentes non saben nada de español e en bastantes casos tampouco de francés, senón que só se defenden no dialecto da súa zona. As outras dúas xa teñen algo máis de nivel, pero sen excesos. Son clases de hora e media teórica que se imparten os luns, desde as catro e media. Nos asentos, alumnos de moi diverso tipo: máis ou menos veteranos, recentemente chegados a Carballo ou xa con algunha experiencia, con traballo estable ou temporal, regularizados ou en proceso... Incluso algún mozo que apunta alto no fútbol ou iso explica o sacerdote. E case todos con historias de pateras detrás nos últimos anos. Unha historia moi común en tantas localidades de España.
Os estranxeiros son agora o foco principal de axuda (de todo tipo) de Cáritas , tamén os suramericanos. Neste caso, as axudas educativas son sobre todo as clases de reforzo dos fillos dos inmigrantes.
«Moitos pensan que é chegar e atopar traballo, e non é así»
Se hai alguén que coñece moi ben a comunidade senegalesa en Carballo é Alioune Diop, que leva xa quince anos na capital de Bergantiños. Fala español á perfección (ao principio tamén foi ás clases) e ten a súa vida asentada aquí, e durante todo este tempo axudou a numerosos compatriotas coas traducións ou a atopar traballo. E atopouse situacións de todo tipo: «Moitos pensan que é chegar aquí e atopar xa traballo ao momento, e iso non é así», explica. Por iso insístelles a todos en que aprendan a lingua, que cumpran os horarios e que estabilicen a súa situación. É curioso, nalgunhas cousas lembra comentarios que algúns galegos fan sobre as novas xeracións no estranxeiro, sobre todo en Suíza : iso de que os mozos non se esforzan tanto como os da súa xeración, que foi da primeira en chegar, e que teñen outras preocupacións. Ademais, antes había un coñecemento total sobre todos os senegaleses, cando non chegaban nin a vinte, e eran máis ou menos da mesma zona. Agora superan o centenar longo e xa proceden de todo o país. Alioune viaxa de cando en vez a Senegal e asegura que alí a crise política e económica vai a máis, por iso incrementáronse as saídas. Aplaude a axuda que presta Cáritas, o Concello e a Cruz Vermella, crucial para moitos. «Cando outros chegamos non tiñamos axuda, os novos xa nos teñen a nós», sinala. A recolección de patacas, traballos agrarios ou forestais, son algúns dos sectores nos que vai saíndo traballo.
Libas, tamén senegalés, igualmente eloxio a iniciativa de Cáritas. El tamén fala ben o español e quere formar unha asociación para traballar por lograr máis avances.
Case unha décima parte dos estranxeiros proceden do país africano
Entre Carballo e Dakar hai máis de 4.400 quilómetros por estrada, ferri do Estreito incluído, pero as distancias acúrtanse coas constantes incorporacións de residentes que proceden dese país de 196.000 quilómetros cadrados (menos da metade de España) e 17 millóns de habitantes, con capital na soada cidade atlántica de Dakar, un saínte africano que mira cara a Cabo Verde. Segundo os últimos datos publicados polo INE, o padrón de senegaleses en Carballo é de 57 persoas. Obviamente é unha cifra moi inferior á real, como constatan eles mesmos, tanto porque moitas incorporacións ao censo aínda non se computan, como aqueles casos nos que non se deron de alta no censo. No conxunto de Bergantiños, Soneira e Fisterra, ademais de Cerceda , a cifra oficial é de 245 persoas, seguramente tamén moi inferior á real. E iso supón case un 10 % de todos os residentes estranxeiros na zona, uns 2.700. O caso de Carballo é rechamante, pero sen esquecer Fisterra (51 senegaleses) ou Malpica (43) e Camariñas (26), comunidades onde os africanos levan xa moitos anos, ligados principalmente á pesca, pero moi asentados na localidade. En Fisterra tamén houbo clases a estes estranxeiros, impartidas por profesoras do colexio Nosa Señora do Carme.
A Carballo chegan tamén de cidades como A Coruña, en busca de oportunidades laborais ou de alugueiros máis baratos. A vivenda non é un tema sinxelo, nin para eles nin para ninguén. De feito, a principios de decembro, un grupo destes nacionais reuníronse con representantes do Concello (alcalde e área de servizos sociais) para exporlle as súas dificultades nese sentido. Unha bolsa municipal de alugueiro podería ser unha posible solución a esta carencia.