O coidado da saúde na Costa da Morte, o antes e o despois

Santiago Garrido Rial
S. G. Rial CARBALLO / LA VOZ

CARBALLO MUNICIPIO

Elsa Gundín, responsable del centro de especialidades Sentir, en Carballo
Elsa Gundín, responsable do centro de especialidades Sentir, en Carballo ANA GARÍA

Especial saúde | A comarca experimentou un notable avance no nivel de prestacións sanitarias, públicas e privadas, xeral ou de especialidades, con pouco ou nada que envidar a outras zonas de Galicia

01 mares 2024 . Actualizado ás 05:00 h.

A saúde é o que importa: ese era o nome do veterano programa que dirixía o médico Baltasar Gracián, falecido fai uns días. Unha declaración xenérica que vale para case todos os escenarios, e a efectos prácticos, tamén para a Costa da Morte, onde o panorama pasou da noite ao día en pouco máis dunha xeración.

Lonxe (ou non tanto, segundo mírese) quedan xa os tempos nos que a atención sanitaria, diluída entre o público e o privado, centrábase, para todo, para o básico, en doutores que atendían nas consultas-clínicas da súa casa. De Mariño de Carballo a Maroño ou Santiago en Baio. Cacheiro, na Laracha. De Pose en Vimianzo a Pepe Sánchez en Cee. Sánchez, por certo, era fillo de Augusto, doutor tamén, e xunto a Alfonso Alvarellos, Pepito Cortázar e, sobre todo, Juan de Toba (ou Vicente Canosa en Corcubión e Vigo na Ameixenda), velaron pola saúde de miles de persoas en toda a comarca de Fisterra.

E, como eles, uns cantos máis, cando facían de todo, de pediatras a psicólogos, de dentistas (ás veces) a traumatólogos. Especialistas como Pedro Tasende, en pediatría, ou Hassan Ao-Ajlani, en oftalmoloxía, ambos en Carballo, ademais dalgún lembrado dentista, supuxeron todo un cambio nun movemento que xa non se detería.

Na actualidade, o panorama da oferta de prestacións de saúde na zona ha Costa da Morte un salto espectacular. Da psiquiatría á psicoloxía, da nutrición á odontoloxía, dos coidados a maiores e dependentes ás clínicas que agrupan a un número amplo e diversificado de profesionais que antes había que buscar, necesariamente, nas cidades. Como a cardioloxía, por exemplo, case unha revolución ter a un especialista no centro de Cee (o hospital serviu de imán para determinados perfís profesionais). Ou como especialistas en psicoloxía que se formaron nos Estados Unidos ou que aplican técnicas validadas e contrastadas máis habituais de grandes centros urbanos.

O mundo dental é quizais o que multiplicou a oferta, con técnicas inimaxinables hai anos, por exemplo na implantología avanzada. Pero tampouco hai que esquecer os remedios clásicos e probados desde fai miles de anos, como as augas termais, nas que Carballo é a referencia a nivel provincial e, en determinados parámetros, un destino moi a ter en conta para usuarios de toda España. A saúde é tamén pór coto ás adiccións, moitas, cada vez máis, adaptadas aos tempos, e diso sabe moito a Unidade de Condutas Aditivas (antiga UAD) de Carballo, con pacientes procedentes de toda a Costa da Morte desde fai tres decenios.

E o é o ioga, o pilates, o mindfulness, os centros deportivos, a terapia ocupacional, as clínicas de medicamento interno que garanten un recoñecemento completo... Moita oferta, boas opcións, e todo ao lado de casa. Ou case.

Os cambios que veñen na sanidade pública comarcal, na área de Cee e A Coruña

Na Costa da Morte tamén se están vendo cambios notables na área da saúde pública, presentes ou en proceso. Coñéceos ben o neonatólogo Alejandro Ávila, tanto na súa faceta de director do materno infantil Teresa Herrera da Coruña, como na de organizador do congreso médico de Bergantiños, que reúne a especialistas da pública e da privada precisamente para ter unha visión comarcal ampla.

Desde o seu coñecemento e responsabilidade na área sanitaria da Coruña e Cee. «A situación nesta área, na miña opinión, é tremendamente optimista. Pechamos o 2023 con datos que confirman a recuperación case total do que conlevou a pandemia, e xa estamos en datos de actividade similar ao 2019, e antes. De feito, o 2023 foi moi bo en canto a transplantes, por exemplo, con case 260, e que confirman ao Chuac como un dos dez hospitais máis transplantadores do país».

Engade este doutor carballés que «houbo datos para o optimismo como ese aumento de partos, de recén nacidos, no hospital. E non se pode esquecer o gran proxecto que é o novo Chuac. Empezaron as obras do que cambiará o mapa da asistencia sanitaria pública. É un proceso de anos, pero iremos vendo como se incorporan os edificios proxectados, e xa se inauguraron algunhas zonas da fase cero, como as novas instalacións da uci, o hospital de día de saúde mental infanto-xuvenil, e os hospitais de día de oncoloxía, hematoloxía e polivalente. Así que a situación é moi boa, e vai ser mellor», indica.

Na Costa da Morte segue adiante o proceso para a ampliación do centro de saúde de Carballo, onde ademais se inviste en aerotermia e radioloxía. Fisterra e Malpica dan pasos adiante (levan anos de espera) para os seus novos centros de saúde, e o hospital de Cee, que foi a gran revolución sanitaria da zona no 97, prepara un centro de día oncolóxico para quimioterapia.