Carballo acollerá unhas xornadas sobre a nova normativa neste asunto á hora de edificar. Fala Lorena Campos Louzán, arquitecta, desde Radón Control Galicia
20 oct 2021 . Actualizado ás 05:00 h.Hai bastantes anos que en Galicia, e na Costa da Morte, vén falando do radón. E moito seguirase falando, por mor de exporse recentemente un novo marco normativo pola incorporación ao código técnico de edificación dunha nova sección que alude á protección fronte á exposición a este gas, «radioactivo, inodoro e incoloro», como o describe a muxiana Lorena Campos Louzán, arquitecta de Radón Control Galicia (Grupo Javier Fidalgo, con sede en Pereiriña, Cee). «Por iso é tan difícil de detectar se non é con sistemas específicos de medición», indica.
Estudos e investigacións de anos puxeron de manifesto a elevada concentración na zona noroeste da Península (velaí Galicia) e a alta porcentaxe de vinculación desa exposición a casos de cancro de pulmón: «Realmente estamos a falar dunha cuestión de saúde. Esta nova normativa vén a obrigar a todos aqueles que traballamos na construción a protexer a saúde da xente», indica Lorena. Se esas defensas en vivendas e edificacións en xeral non se instalaban ata agora era, simplemente, por descoñecemento dos efectos que o radón podía causar: agora sábese e a normativa está en vigor. Xa é de obrigada aplicación.
Un problema de saúde
Radón Control Galicia e a empresa Sika promoven precisamente para mañá, xoves, nas oficinas Átomo Estudo (rúa Vila de Negreira, Carballo), unhas xornadas sobre esta materia, enfocadas principalmente a estudos de arquitectura e enxeñería. Tamén están invitados alcaldes. Haberá dúas quendas, mañá e tarde, con diversos relatores. Entre eles, a propia Lorena, quen alude aos tres factores clave que sinala a Organización Mundial da Saúde (OMS) en canto ao radón: a cantidade de uranio que conteña o chan (en Galicia hai moita roca granítica, na que se adoita atopar maior concentración de gas radón); as posibles vías de filtración (por exemplo, pequenas fisuras na cimentación das vivendas) e, finalmente, a renovación do aire, por iso é polo que sexa tan importante a ventilación, xunto coa imprescindible lámina antirradón (se o gas se filtra desde a roca e sae ao exterior, ao aire libre, non hai problema; leste vén cando se fala de vivendas, sobre todo de planta baixa, en contacto directo co propio terreo e sen a ventilación adecuada).
Que supón esta normativa? Falando a nivel estatal, que dependendo da zona e do grao de exposición (en Galicia non hai dúbida, é alta, non hai opción), hai que aplicar un sistema de protección ou outro. Na comunidade galega implica que en calquera obra nova será obrigatorio, sen excepción (xa sexa un fogar ou unha nave na que vaian traballar operarios ou mesmo haber animais) e tamén cando se queira actuar nunha casa xa construída (rehabilitación, adaptación dun baixo a baixo comercial...). En calquera caso, e aínda que un lugar non entrase en «zona de risco», sempre serían aconsellables medicións específicas, asunto no que na zona é referencia a empresa Sysdegal, tamén presente nas xornadas.
Cos datos na man, hai dúas proteccións esenciais: barreira e ventilación. Nas barreiras antirradón son especialistas, precisamente, en Radón Control Galicia: «Somos aplicadores autorizados de Sika, empresa pioneira neste tipo de investigacións, temos os cursos correspondentes, os nosos operarios están habilitados para colocar o sistema SikaProof A+, un sistema híbrido conformado por membrana de FPO flexible e capa adhesiva cementosa, co espesor que require o código técnico», describe Campos. Instálase, no caso de obra nova, na propia cimentación antes da vertedura do formigón. Ou sobre a laxa de cimentación, en caso de rehabilitación, dispondo unha soleira de non menos de 10 centímetros amais . Para a cuestión da ventilación, é unha referencia Extincarclima, empresa xalleira que así mesmo tomará parte nas xornadas en Carballo.
Con estas sesións informativas, indica Lorena, queren tratar de chegar «a todos os sectores da poboación». Inicialmente, aos estudos que terán que aplicar nos seus proxectos esta normativa, pero tamén, a través deles, ao público en xeral, aos veciños, «para que entendan que protexerse do radón é un gasto necesario, xa non unha cuestión de obrigatoriedade, senón de saúde, a normativa vén para axudar, para solucionar un problema que en Galicia existe, e bastante». «Falamos dunha partida máis da obra, tan importante como facer a estrutura ou poñerlle tellado á casa», explica. Hai tempo que en Radón Control Galicia fórmanse en todo iso, van meses de traballo e aplicacións e irá a máis, con boa acollida: «Queremos dar a coñecer o noso produto, defender a nosa proposta co SikaProof, pero sobre todo, queremos que a xente entenda que é un problema de saúde».
