Só os concellos de Muros e A Pobra permiten este ano montar as tradicionais fogueiras nas praias; no resto, está expresamente prohibido
17 jun 2018 . Actualizado ás 05:00 h.Seguro que son moitos os barbanceses que gardan na súa retina a imaxe dunha fogueira acesa co son próximo das ondas meciéndose sobre a area e o cheiro a sardiñas asadas como perfectos complementos. Pois esta non será a estampa que reinará a noite do próximo sábado en Barbanza. Facía xa varios anos que os concellos da comarca viñan acoutando as zonas para a montaxe das tradicionais cacharelas e neste San Xoán, o máis restritivo de todos, estará prohibido acumular a madeira para a súa posterior queima nas praias de case todo o litoral. Só se salvan A Pobra e Muros. Nas normativas elaboradas para a ocasión polos demais concellos figura expresamente a prohibición de facer fogatas nos areais.
O ribeirense foi un dos primeiros concellos de Barbanza que puxo límites ás fogueiras na praias. Empezou restrinxindo a súa instalación nas zonas dunares e nas áreas integradas nos parques naturais e na Rede Natura, pero nesta ocasión, a prohibición é expresa: «Non se poderán realizar fogueiras nos areais». O bando publicado polo Concello deixa a porta aberta á posibilidade de montar as cacharelas en zonas próximas ao litoral, a condición de que estean fose da area, aínda que para iso haberá que tramitar as autorizacións antes as administracións competentes; é dicir, a Demarcación de Costas, a Consellería de Medio Ambiente ou Portos de Galicia.
O litoral ribeirense foi escenario no pasado de graves danos derivados dos desmáns da noite de San Xoán, como a queima dunha pasarela de acceso á praia do Castro. Son precisamente estes danos en paraxes naturais os que queren evitar os concellos pondo restricións á noite máis máxica do ano. Tamén se pretenden erradicar os restos que quedaban sobre a area tras a festa e que, en ocasións, eran practicamente imposibles de limpar.
Sinalización de espazos
Estes foron os motivos que levaron ao Concello de Boiro a ir tamén estreitando o cerco das fogueiras ano tras ano. A prohibición afecta nesta ocasión a todas as praias e espazos dunares do litoral. «Na area hai xa varios anos que non se permiten as fogueiras, pero nas zonas de dunas viñamos sendo máis flexibles, o que ocorre é que comprobamos que o solo non se recuperaba dun ano para outro», explicaron desde o departamento de Medio Ambiente. Iso si, para que os veciños poidan manter a tradición de montar as cacharelas relativamente preto do mar, sinalizáronse espazos en diferentes puntos, como Praia Xardín.
Tampouco en Rianxo, Noia e Porto do Son, os bandos editados polos concello deixan lugar a dúbidas sobre a prohibición de montar as fogueiras nas praias. Mentres, en Carnota, o Concello pásalle a pelota a outras administracións: «Nós non imos dar autorizacións para os areais, pero se queren poden pedírllelas a Costas ou a Medio Ambiente», expuxo o rexedor local, Ramón Noceda.
Por contra, si poderán sentarse sobre a area mentres ven como se consumen as montañas de madeira os muradáns. A alcaldesa, María Xosé Alfonso, recoñeceu que a imposición de restricións si chegou a pórse amais da mesa, pero non callou: «Aquí hai moitísima tradición no que á instalación das fogueiras na praia se refire, por iso optamos por seguir permitíndoas». De cara a un futuro próximo, a rexedora está segura de que seguirá o exemplo dos seus homólogos barbanceses: «O problema é que queda moito lixo na area imposible de limpar, polo que acabaremos prohibindo».
Tamén na Pobra, onde son moitas as persoas que celebran o San Xoán no Areal, poderán de momento seguir saltando as fogueiras tendo a area como colchón.
Houbo un tempo no que prender unha fogueira non requiría máis requisitos que contar cunha boa montaña de leña e ramas secas, pero agora require un escrupuloso proceso previo a nivel administrativo. Do que se trata é de que quede claro o punto no que se montará a fogata e identificados aos seus responsables.
Ata cando se poden pedir os permisos?
En todos os concellos está aberto o prazo para solicitar as autorizacións. Na maior parte concluirán entre o mércores e o venres, pero en Muros xa só queda mañá para tramitalos.
Que información hai que achegar?
Se a fogueira se acende nunha leira privada, o trámite adoita reducirse á identificación dos responsables; pero no caso de que a zona elixida sexa pública, adoita ser necesario identificar nun mapa o punto exacto para que persoal de o Concello acuda a facer unha inspección.
Fanse inspeccións?
O normal é que axentes da Policía Local, membros de Protección Civil ou persoal municipal faga unha rolda polas fogueiras antes do seu aceso. O obxectivo é comprobar que a súa localización se axusta ao permiso concedido e verificar que se cumpren as normas en cando a altura e materiais empregados.
Como hai que deixar o lugar afectado?
Nas normativas deseñadas para a ocasión, os concellos da comarca deixan claro que os promotores das fogueiras están obrigados a deixar a zona limpa de residuos. Case todos os concellos barbanceses conceden un prazo de 48 horas.
Que pasa se quedan residuos na zona?
Pasados un par de días a partir da noite de San Xoán, o persoal municipal fai unha nova rolda por todos os puntos nos que se realizaron as fogueiras para comprobar o seu estado. No caso de que se detecte a presenza de residuos, iníciase un expediente sancionador a nome da persoas que se identificou como responsable da devandita fogata.
As restricións que afectan a montaxe de fogueiras nas praias son as máis rechamantes, posto que chocan coa tradición existente nos municipios costeiros de Barbanza, pero non son as únicas que se impoñen. Dun tempo para acó tamén se limitou cada vez máis o uso de materiais e ampliáronse as distancias a gardar con respecto a vivendas e zonas arbóreas.
Materiais
Nada de pneumáticos nin plásticos. Non hai moito tempo que os promotores das fogueiras afanábanse en buscar pneumáticos cada 23 de xuño, tratando así de garantir enormes fumaredas. O uso deste material está totalmente prohibido, como tampouco se poden botar á fogueira plásticos, aceites, espumas de poliuretano e outros elementos de rápida combustión. En algúns concellos mesmo se fai mención especial a colchóns, mobles e outros aveños domésticos.
Soportes
Necesario uso de chapas metálicas. En relación á instalación de as cacharelas sobre zonas pavimentadas hai diversidade de criterios na comarca. A maioría de os concellos esixen a instalación de chapas metálicas ou o depósito de area, cun mínimo de dez centímetros de grosor. Pero Boiro, por exemplo, prohibe as queimas sobre o asfalto e Rianxo recolle que as fogueiras non poderán situarse sobre pedra ou superficies pintadas. En Ribeira só se concederán autorizacións excepcionais para espazos urbanos pavimentados.
Altura
Seis metros, como máximo. Hai concellos que non especifican nas súas normativas o tamaño máximo que poden ter as fogueiras, mentres que outros si o fan. En Boiro e Mazaricos non poderán superar os oito metros de perímetro nin os tres de altura; mentres que en Ribeira se pon o límite á acumulación de madeira nun metro e medio; iso si, déixase a porta aberta a excepcións, como as tradicionais cacharelas de Palmeira. En Porto do Son e Noia, o lume poderá ter unha altura máxima de seis metros.
Distancias
Ata 50 metros. Os concellos inciden na necesidade de gardar distancias de seguridade con respecto a vivendas e zonas arboredos. Neste caso, Ribeira, Noia e Porto do Son son os máis restritivos. A separación de fogueiras e árbores debe ser, como mínimo, de 50 metros.