Despois dun goberno autoritario de case corenta anos, non ía ser doado canalizar o futuro de España. Non foi así, grazas ao bo talante e moderación do presidente do Gobierno Adolfo Suárez, coa colaboración doutros, como foron os casos de
Gonzalo Fernández da Moura e Torcuato Fernández Miranda, entre outros. Significativo foi o talante de persoas de ideoloxías antagónicas como Manuel Fraga e Santiago Carrillo; o primeiro, pola súa intelixencia e capacidade de traballo, e o segundo, pola súa madurez e o desexo da aprobación do Partido Comunista.
En principio, levou a cabo a elaboración da Lei de Reforma Política. Adolfo Suárez partía dunha situación transicional: «Cando o pobo outorgase libremente o mandato aos seus representantes, poderá acometerse democraticamente e con posibilidades de estabilidade e futuro a solución dos máis importantes temas nacionais». Esta lei foi aprobada por 435 votos afirmativos; unicamente houbo 59 votos negativos e 13 abstencións. Celebrada a consulta o día 15 de decembro de 1976 só votaron en contra un 2,6%, facéndoo n branco un 3% e a favor un 75%. O camiño cara á democracia iniciárase cun apoio social moi consistente. Julián Marías escribiu que España fora devolta aos españois. En definitiva, a Constitución de 1978, sen ser modélica, permitiu a España ser admitida en institucións talles como a ONU, a OTAN, Unesco e Unión ou Comunidade Europea; así mesmo, facilitou ás rexións, hoxe comunidades autónomas, competencias que ningún réxime anterior outorgáralles. Todo isto, despois dun réxime autoritario que permaneceu preto de corenta anos. Hoxe, aínda e cunha democracia, temos dificultades para elixir presidente do Gobierno.
Cren vostedes que é o momento para afrontar a reforma constitucional? Ningúns parecen ignorar que é o propio articulado da Constitución o que facilita a mesma. Foi Canalejas, persoa intelixente e liberal asasinado na Porta do Sol de Madrid, quen pronunciou esta frase: «Todo o que sexa forzar a evolución é destruíla». Sería conveniente reflexionar sobre iso.
*Último artigo, publicado en La Voz o 11-09-2016