Co vértice en Caldas, O Grove e Vilagarcía, celébranse 10 mercados semanais
30 mar 2025 . Actualizado á 05:00 h.O 27 de xuño de 2020, en plena pandemia, La Voz publicaba unha noticia con este titular: «Indignación entre os ambulantes polos cambios no mercadillo». Cinco anos despois, o mercado vilagarcián segue provocando titulares nos que as palabras indignación, protesta e desconcerto destacan nas páxinas de La Voz de Arousa. Ata esta semana, que a palabra destacada foi consenso. Xa veremos se dura.
O mercado de Vilagarcía e os mercados galegos en xeral teñen a graza de que se celebran no centro urbano. Como escribía Carlos Blanco, dono da librería Nobel esta semana, un dos encantos desta cidade é a forza que ten o comercio de proximidade. É un modelo comercial vilagarcián que chea de vida e encanto as rúas. Pero, por desgraza, non é o modelo que triunfa no mundo occidental.
Na cidade onde habito cando non estou en Vilagarcía, o modelo é distinto: as tendas agrúpanse nun gran centro comercial máis ou menos periférico, as rúas do centro só teñen establecementos pensados para turistas e usuarios de Airbnb, que son quen pasea por elas as fins de semana, e o mercado, que se chama mercadillo ou mercado franco e ten 196 postos, viviu tres traslados ao longo do último medio século, cada vez vaise máis lonxe do centro e, actualmente, ante a imposibilidade de seguir nunha urbanización afastada, debe ser trasladado a outro lugar afastado, pero se propuxeron catro espazos, incluído unha avenida ao lado do cemiterio, e ningún conseguiu o consenso de comerciantes, autoridades e cidadáns. Este modelo de centro comercial e mercadillo periférico é común nas cidades españolas.
Comparado con estes problemas, Vilagarcía é un paraíso comercial onde, en pouco máis de 500 metros, atópasche as tendas emblemáticas de Inditex e 250 postos, segundo a web Mercadillo Semanal, de chourizos de Lugo ou de: «María, quen anda sen bragas por un ‘leuro'?». En Vilagarcía, as discusións sobre o mercado non son ao redor de se debe estar nunha punta ou noutra do centro urbano, senón nunha rúa céntrica ou na inmediata.
Nas sucesivas reunións mantidas nas últimas semanas sobre o mercado, expúxose primeiro que se instalasen postos a continuación do edificio da praza de abastos dedicado á verdura, aínda que se trataba dunha localización provisional polos tanques de tormenta que alí se colocarán. Propúñase desde o concello utilizar A Peixería, pero se puñan pegas ao uso de Ou Castro, mentres o BNG propuña recuperar a zona da Mariña tras o xulgado e a praza de Martín Gómez Abal.
A reacción dos ambulantes foi negativa: non querían instalarse a continuación da praza das verduras, ningúns propuñan ir á rúa Castelao e criticaban o paso de coches por Alexandre Bóveda, que, mírese como se mire, é unha barbaridade. A decisión final, a que suscitou consenso por agora, é que non haberá postos na prolongación da praza das froitas e verduras, un mal enclave onde non se vende moito, e o mercado concentrarase en Ou Castro con postos en Martín Gómez Abal e praza do Doutor Carús, na Mariña e Peixería.
Quedan flocos como a situación de Alexandre Bóveda, onde o BNG propón que quiten os postos, pero a solución, sobre o papel, parece, cando menos, estética: o mercado en Ou Castro é moi bonito e se, ademais de estético, resulta comercial, será unha solución magnífica para unha cidade que os martes e os sábados é entretida por tradición e por un costume emocional único: baixar ao mercado.
Durante os debates comerciais destas semanas, os ambulantes esgrimiron un argumento comparativo moi resultón: dicían que o mercado de Vilagarcía chegara a ser tan importante como o de Padrón e, con todo, ao paso que iamos, acabaría sendo menos importante que o de Cambados. O primeiro é falso, o segundo sería posible porque, segundo a páxina Mercadillo Semanal, en Vilagarcía instálanse 250 postos e en Cambados, 200, dependendo sempre do tempo, a época do ano e outras condicións e imprevistos.
Vivimos no triángulo galego dos mercadillos. Cos vértices en Caldas, O Grove e Vilagarcía, contamos dez mercados semanais cun total de 1.486 postos. Os luns, hai mercado en Portonovo (163 postos) e Caldas (100); os martes, en Vilagarcía de Arousa (250); os mércores, en Cambados (200) e Caldas (100); os xoves, en Portonovo (163); os venres, no Grove (110) e Vilanova (50) e os sábados, en Vilagarcía (250) e Cambados (200).
Para o domingo, queda o mercado dos mercados: Padrón, con 650 postos. Vilagarcía con 250 sería o segundo mercado máis importante e en terceiro lugar, Cangas do Morrazo e Cambados con 200. No sur de Galicia, destacan tamén o de Noia dos xoves e os domingos (120) ou o de Moaña mércores e sábados (90). En Arousa norte, os mercados son menos importantes: Ribeira os sábados (100), Boiro os martes (70) e Rianxo mércores e domingo (40). Datos e debates aparte, o importante é que, os martes e os sábados, os vilagarciáns sexamos felices baixando ao mercado.