Un debate entre joserramones para discernir se son mellores as de Cádiz ou as de Vilagarcía
15 oct 2023 . Actualizado ás 05:00 h.Vilagarcía gastronómica. Eternos debates sobre choquitos, churrascos ou polbos… Onde están máis ricos en Dona Tapa, en Rubiáns, no Rodo? Atópome na cola da farmacia Chaves de Juan Carlos I co meu homónimo José Ramón Abuín. O lóxico é que nos puxésemos a falar de enfermidades e achaques, das mellores pastillas para o colesterol ou o mellor jarabe para a tose. Pero non, diso nada, debatemos sobre onde fan mellor as tortitas de camaróns, en Cádiz ou en Vilagarcía.
José Ramón Abuín é irmán do profesor vilagarcián Avelino Abuín e fillo do escritor, intelectual galeguista e tamén profesor Avelino Abuín de Tembra (Dodro, 1931-Santiago de Compostela, 2009), que foi creador dos Xogos Florais de Ensino Medio de Galicia en 1963 e fundador do Padroado Pedrón de Ouro, despois convertido en Fundación de Interese Galego. Tamén exerceu de secretario xeral da Fundación Rosalía de Castro e foi membro da súa Comisión de Cultura desde 1965. Non lle asustaron as novas tecnoloxías, fundando a revista electrónica Galicia Viva, ademais de colaborar en diversas publicacións xornalísticas e coa Radio Galega, onde presentou un programa dedicado ás bandas de música galegas. Publicou catro libros de poemas, unha biografía de Rosalía de Castro e gañou varios premios literarios, entre eles o Celso Emilio Ferreiro de poesía.
Pois ben, dous dos seus fillos viven en Vilagarcía e con José Ramón establecín un divertido debate gastronómico sobre tortitas de camarón na farmacia. El sostén que como as de Cádiz non hai outras. Eu defendo que as mellores que comín son as que fai Carmela na súa tapería restaurante Pepe Quilé. Probei esas tortitas nos bares con máis fama de Sevilla, Cádiz e Huelva e podo asegurar con coñecemento de causa, bo, e tamén con paixón localista, que as mellores tortitas de camaróns fanse en Pepe Quilé, ese restaurante vilagarcián presidido por unha gran foto da dorna Nai do doutor Carús, reputado dentista vilagarcián cuxo protésico dental era, precisamente, Pepe Quilé, fillo dun popular garda peiraos vilagarcián e pai de Carmela, chef especializada en mil delicias como os berberechos ao vapor, as ameixas á mariñeira, o arroz con chocos da ría e as zamburiñas que encandearon ao hispanista Ian Gibson a pasada primavera ou as tortitas de camaróns que compiten coas de Cádiz. Pero cales son mellores?
«As que eu comía en Cádiz estaban buenísimas, non as esquecemento», apunta José Ramón Abuín, aínda que recoñece que as de Vilagarcía tamén están ricas. «A ver se che está traizoando a memoria e a nostalxia daqueles anos mozos, cando todo tiña un sabor distinto, o sabor da mocidade», rebato ao meu homónimo con argumentos pouco gastronómicos.
José Ramón, que o día anterior ao debate gozara da cociña de Carmela nunha comida familiar cos seus irmáns e con Milagros , a súa nai, licenciouse en Dereito na Universidade de Santiago de Compostela e ocupou cargos de responsabilidade na ONCE na Coruña e en Vejer de la Frontera, un precioso pobo gaditano, próximo ás praias de Barbate, Zahara ou Chiclana, que se enche de turistas os veráns e onde é imposible atopar unha mesa libre para comer a súa pescaíto frito, o seu cazón en adobo, os seus tortitas…
Antes de aprobar as oposicións para ser directivo da ONCE, José Ramón vendeu o cupón nas rúas Montero Ríos e Fernando III o Santo de Santiago de Compostela. «Quería saber como era esa experiencia para así pórme na situación dos vendedores no futuro. Foi bonito relacionarse coa xente, pero era duro polo frío e a calor», contábame nunha entrevista para La Voz.
Tras a súa etapa gaditana, José Ramón Abuín foi nomeado director da axencia da ONCE en Vilagarcía no ano 1988. Ao pouco de chegar, os 80 afiliados á organización habíanse convertido nun centenar e a delegación, que abarcaba o triángulo Pontecesures, A Estrada, O Grove, vendía 11.000 cupóns. Gran amante da música clásica e da literatura a través dos audiolibros, que hai 30 anos enviábanlle desde Madrid grazas a un servizo de libro falado que tiña a ONCE e aos que hoxe accede facilmente, é celtista e do Real Madrid.
No seu momento, gozaba cos amigos da movida do río do Con e dos viños na Baldosa, onde o seu irmán Avelino se reúne cada mediodía para tomar café con varios profesores xubilados do Armando Cotarelo. José Ramón tamén se xubilou e non se moveu de Vilagarcía, esta cidade tan agradable para a vida laboral e a vida retirada, tan chaira, tan paseable, tan cómoda, tan accesible e onde se cociñan as mellores tortitas de camarón de España.
Xa nos toca na cola da farmacia e José Ramón Abuín segue defendendo os seus recordos gastronómicos gaditanos polo punto de fritura, a calidade da masa, o sabor do mar. Pero non me convence e replico recorrendo ao argumento definitivo: «En ningún lugar de España vas atopar unhas tortitas onde se vexan os camaróns enteiros como en Pepe Quilé». E o meu homónimo recoñeceuno.