Unha exposición celebrou 40 anos de revistas escolares no IES Fontecarmoa-Bouza Brey
25 sep 2022 . Actualizado á 05:00 h.Hai 40 anos, a revista do instituto de FP de Fontecarmoa dedicou un número especial á sexualidade. Era lóxico, os alumnos estaban un tanto perdidos nese tema: se tiñas a regra non te podías duchar, os condóns (entón non se chamaban preservativos) eran algo do que se falaba moito, pero non se usaban nada, os anticonceptivos eran delito e a masturbación, unha práctica que che deixaba cego. Aquel extra de sexualidade levantou certa polémica, tampouco demasiada e, aínda que se repartiron condóns para familiarizar aos mozos co artefacto inaudito e misterioso, a verdade é que se impuxo o razoamento de que mellor un extra de sexualidade que un embarazo non desexado. Para acabar de darlle empaquetado a aquela campaña divulgativa, veu ao instituto unha irmá de Manuel Fraga a dar unha charla. Naquel entón, tratar de sexualidade era arriscarse a un expediente.
Aquela revista chamábase A Nosa Voz e publicouse entre os anos 1981 e 1984, sendo director do centro Elías Lamelas. Ata o de agora, críase que con esa publicación comezara un esforzo editorial que chega ata hoxe, pero non. O secretario do instituto naqueles anos era Manuel Alonso, un home minucioso que arquivaba todo e grazas á súa profesionalidade descubriuse este verán un número solto da que foi a primeira revista de Fontecarmoa, non sabemos se a primeira da educación secundaria en Vilagarcía. Chamábase Xornal, só saíu un número e editouse en 1977, o ano da fundación do centro educativo e das primeira eleccións democráticas.
Pero o máis interesante do fenómeno editorial de Fontecarmoa-Bouza Brey é a constancia. Porque tras o Xornal e A Nosa Voz, editouse un Boletín Deportivo que dirixía Pepe Castaño e despois creouse Bardos, unha revista escolar que se publicou ininterrompidamente desde o seu nacemento, impulsada polo escritor e director do Bouza, Miguel Suárez Abel. A súa primeira directora foi a profesora de Humanística (que nome tan belo para unha materia!) Gloria Paz Lamigueiro, que chegara a Vilagarcía en 1980 e aquí segue vivindo. Tamén Manuel Carballo, director do Bouza durante varios anos, apoiou a revista e realizou algunhas portadas. En 1993, asumiu a dirección de Bardos a profesora Isabel González Avión e ata hoxe.
82 números e 150 exemplares
As cifras desta publicación escolar, decana en Galicia, apabullan. Bardos lanzou 82 números, con tiradas de 150 exemplares e nela escribiron ou debuxaron 2.400 colaboradores, que agora, tras acabar os seus estudos, están repartidos por todo o mundo e desde Rusia ata a India, desde China ata Australia e desde Europa a Latinoamérica, seguiron a través das redes sociais o acto de conmemoración dos corenta anos de revistas escolares do instituto Fontecarmoa-Bouza Brey.
A cerimonia, que contou con discursos de varios directores da revista e de ningúns dos alumnos colaboradores, celebrouse no auditorio de Vilagarcía. Ese acto e a exposición sobre a revista, que inauguraron o alcalde Alberto Varela e a concelleira de Cultura Sonia Outón, foron posibles grazas ao esforzo dun dos profesores máis comprometidos coa educación en Vilagarcía, que quizais sexa máis coñecido polo seu labor a cargo do club de xadrez de Fontecarmoa desde o seu nacemento. Trátase de Roberto Vidal, que impulsou non só a exposición, senón a súa dixitalización, tanto de Bardos como das revistas que a precederon.
Entrando na web www.bardos.es pódese acceder a todas as revistas e a todos os artigos, aos 2.400 colaboradores, a unha chea de cómics de sorprendente calidade e a 4.045 fotografías. É moi importante ter ao dispor de historiadores, investigadores e de calquera cidadán este material fundamental para investigar a historia e a intrahistoria de Vilagarcía e da comarca de Arousa.
Bardos dedicou números especiais ao profesor Pepe Manteiga, persoa entrañable e párroco da Xunqueira, ou á memoria histórica. E á hora de recoñecer o traballo, como esquecer a Darío Rodríguez, que dixitalizou as revistas con máis paciencia que o santo Job, a Ana Pilar e a Ana Vilas no laboratorio de fotografía, ao exalumno José Luis Bouzada, responsable da páxina web, que retransmitiu o acto en directo con picos de audiencia de preto de mil persoas.
Os verdadeiros protagonistas
A conmemoración dos corenta anos finalizou coa intervención dos verdadeiros protagonistas da revista: os alumnos que publicaban nela. Falou Jesús, alumno da ESO, e falou Candela, alumna que acaba de facer selectividade e lembrou que ao principio non contou ás súas compañeiras que ía escribir en Bardos porque lle parecía un pouco friki, pero logo viu que recibían os seus artigos con satisfacción e hoxe está orgullosa dos seus anos de redactora escolar.
A profesora Isabel González contou que cando morreu o seu pai e volveu ao instituto, os alumnos preguntáronlle que se non se ía a facer Bardos. Primeiro pareceulle duro, logo sentiu que esa era a parte bonita da vida. Unha parte, Bardos, que corre perigo porque os profes que facían a revista no Bouza disemináronse por outros institutos e moitos temen que o 82 fose o último número da revista escolar decana de Galicia.