Memorias dun miliciano, a historia de Ángel Pérez Martínez rescatada por EOditorial

«Homes de paz en guerra», do xornalista Manuel Millares Vázquez, natural de Noia, publicouse por primeira e ata o de agora única vez na Habana (Cuba) en 1938. Nas súas páxinas relátase impáctaa historia de Ángel Pérez de Sestelo (coñecido así por transformar na súa residencia o casarón existente de Sestelo, en Castropol) e o seu fillo, Ángel Pérez Martínez, que participou na Guerra Civil dentro das Brigadas Internacionais cando contaba con 17 anos de idade e é o principal protagonista. Agora chega de novo ás librerías da man da firma ribadense EOditorial, froito das xestións e dunha concienzuda tarefa de investigación da que participou o libreiro ribadense Pablo Rodríguez, «Vivín».

Poderíase dicir que é unha historia máis da Guerra Civil, pero como non unha historia calquera, apuntan desde Eoditorial, e matizan: «Sen mencionar revanchismo ningún, ao revés envía unha mensaxe pacifista».

O libro conta a historia de Ángel Pérez Martínez, quen cando se atopaba estudando nun colexio privado en Alemaña alistouse nas Brigadas Internacionais, con quen entrou en combate na Guerra Civil. As vivencias do mozo miliciano, a situación da súa familia e o drama que é toda guerra dan forma a este testemuño de indubidable valor histórico.

Son case 200 páxinas que dunha forma novelada abordan desde o estalido da guerra, ata a fuxida de Ángel Pérez Martínez do seu internado en Alemaña, as dificultades para alistarse, a instrución, as batallas e os dramas persoais e a dor de España.

A obra complétase con dous interesantes prólogos que se engaden a esta segunda edición de «Homes de paz en guerra», que enriquecen o resultado final da obra, de Debra Lima de Irsik, sobriña de Manuel Millares Vázquez, e de Pablo Rodríguez, quen aborda a figura de Ángel Pérez Pérez, o indiano que ao regresar de Cuba adquiriu o casarón de Sestelo, que estaba á venda e fora unha fabrica de papel, chamada A Filigrana. Ángel Pérez Pérez (pai do miliciano que protagoniza o libro) era alcalde de Castropol cando estalou a sublevación.

Pablo Rodríguez apunta algúns episodios da súa vida, desde o seu nacemento en 1886 nO Mazo (Castropol) a que a súa esposa, a quen coñeceu en Cuba, Felicidade Martínez Martínez, de Salave (Tapia), foi a primeira muller concelleiro de Castropol, elixida en 1936 pola lista do Partido Republicano Radical.

Tamén relata os avatares de Ángel Pérez Pérez para localizar ao seu mozo fillo tras estalar a guerra, achándoo finalmente nun estado de saúde preocupante, con febre tifoidea, o que obriga a ingresalo nun hospital.

«Homes de paz en guerra» vólvese nas súas páxinas un testemuño estarrecedor dunha etapa da historia de España non tal afastada, pero que a miúdo parece esquecida ou, o que é peor, ignorada. Manuel Millares relata como, removendo os entullos, tras un bombardeo, recuperaron tres cadáveres deformados, dunha nai e dous fillos: «Unha capa de sangue e terra cubría os seus rostros. A un dos nenos saltáranselle os ollos. (...) A partir de entón, Luisa sufriu un cambio violento. A alegría permanente dos seus ollos desapareceu por completo, quedando neles unha expresión dura e inquietante. Non era odio o que había neles, senón máis ben a protesta terrible dun ser humano, que cría en Deus, ante o Ser que tal cousas consentía».

Presentación

«Homes de paz en guerra» presentarase este luns ás 12.00 horas na Casa de Cultura de Castropol, nun acto no que participarán o alcalde castropolense; Antonio Andina, de EOditorial; Víctor Manuel Díaz Díaz, licenciado en Historia, e Raqueline e Margarita Odio Pérez e Katherine Hall-French, sobriñas e sobriña neta do protagonista da novela.

O xoves, a obra presentarase en Vegadeo, coas intervencións do alcalde, César Álvarez; de Antonio Andina (EOditorial); de Pablo Rodríguez Vivín, e de Katherine Hall-French.

Finalmente, o libro presentarase o sábado no Casino de Noia, ás 12.00 horas, concello onde naceu o autor da obra, Manuel Millares Vázquez, en 1906.

---

---

---