Hai que remontarse ao 15 de xuño de 1904 cando se rexistra na Coruña o que vai ser considerado o inicio da pesca do bou nas nosas augas, o Collingwood (30.24 metros, 141 TRB e 270 HP) construído en Glasgow en 1892 é renombrado Primeiro polos seus armadores José Márquez e Raimundo Molina que forman a Sociedade Molina e Márquez, en novembro adquiren o seu xemelgo Segundo (ex Grebe) aínda que en setembro Miguel Pérez e Gumersindo Roura fixéronse co Carinthia renombrado A Unión (Libro 5 Capitania Coruña). A introdución do arrastre con portas (trawler) e as súas boas capturas ocasionan unha escalada de adquisicións, a principios de 1905 son 5 os bous da flota coruñesa que un ano despois xa posúe 20 unidades. A implantación do vapor fixo aumentar tamén de forma notable o número de parellas e o maior percorrido afastados da costa dos palangreiros. Coincidindo cos primeiros síntomas de sobreexplotacion dos caladoiros leva a cabo a finais de 1906 a considerada primeira expedición dun bou ás costas africanas, o éxito da marea do bou Mary de Tejero, Mariñas e Cía. (A Vangarda 03.01.1907) unido ás folgas continuas no porto coruñés, fixeron á flota buscar portos basee máis próximos a outros caladoiros. Pescaderías Coruñesas levou as súas bous a Euskadi, Ramón de Carranza e Esmeraldo Domínguez a Sevilla, Lamigueiro e Tejero, Mariñas e Cia. a Cádiz e Pesqueiras Galegas S.A. do que era socio maioritario Ramón Canosa Certo mandou os seus bous Avespa, Araña e Quenlla a Barcelona.
A Primeira Guerra Mundial trouxo escaseza de carbón para aprovisionarse e a adquisición dos bous nacionais por parte dos países belixerantes como patrulleiros e dragaminas ocasionaron o desmantelamento da flota de arrastreiros, pero ao finalizar a Gran Guerra os armadores españois inician unha renovación comprando as novas unidades recentemente construídas no estranxeiro con destino a un conflito que xa finalizara. En 1921 morre Ramón Canosa, galego que fixo a súa fortuna en Cuba e á súa volta inviste na industria do mar, a sociedade Viúva de Canosa (Benita Gutiérrez) estará xestionada polo seu fillo Ramón Canosa Gutiérrez que en 1922 adquiren o Canosa (1916 ex Anzac 41 metros 316 TRB), Certo (1916 ex Aine 39 metros 316 TRB) e Santa Adela (1907 ex Terra Nova 43 metros 323 TRB) que abandonan Barcelona para establecer a súa base en Cádiz en 1926 xunto á flota de Luis Lamigueiro (Pesca e Navegación S.A.) cos bous de vapor Angelita, Fina, José María, Tito, Mercedes , Manín e Paco, ao que seguirán as armadoras Freixas (María, Pedro, Francisco) e Roura (Juan, Santiago Rusiñol).
Patróns dos bous
A chegada da Guerra Civil trouxo consigo a incautación da maioría dos bous para labores bélicos, ao seu termo e a case coincidencia da Segunda Guerra Mundial fixo que as flotas dos mares do norte, debido ao bloqueo, concentrásense no sur, facendo de Cádiz un porto próspero. Os bous pescaban na costa noroeste africana, en Arcila e Larache, foron baixando máis ao sur: a volta de Rabat, Casabranca, Cantin, Sen, Mogador, no banco canario da Concepción conseguían boas capturas, seguiuse baixando: Agadir, Bojador, Villa Cisneros ata acadar Cabo Blanco , zonas moi ricas en pescada negra onde o Santa Adela ás ordes do galego Fernando Souto fixo de pioneiro (Vida Marítima 2017) . Os primeiros patróns dos bous foron franceses, aínda que os coruñeses baixaron a Cádiz cos seus patróns galegos e a Viúva de Canosa utilizou nun principio portugueses da zona de Cascáis.
Os técnicos de pesca eran unha elite que traballaron sen ningún título durante moito tempo, despachar o bou facíao un mariño mercante e posteriormente un patrón de altura, progresaban de contramaestres a prácticos de pesca como homes de confianza dun patrón consolidado que transmitía os seus coñecementos dos caladoiros, xa que para as manobras e o coñecemento do armado e arranxo de redes como xefes de cuberta estaba demostrada a súa valía. Eran a man dereita do armador en cuestións de control, loxística e persoal, por iso os patróns dos bous rodeábanse de profesionais con vínculos de proximidade e afinidade, sobre todo familiares e amigos que os ían ascendendo no seu cargo e formaban as súas tripulacións atendendo a cuestións de veciñanza, un patrón dun pobo adoitaba rodearse dunha tripulación de confianza da súa mesmo pobo ou arredores, era unha ocupación moi ben retribuída naqueles tempos penosos de postguerra.
Francisco Vilasuso Fernández (1912-2010)
É membro da principal saga de patróns do bou do Vicedo, os Parapar Iglesias . Paco Vilasuso estaba casado con Lola Parapar e a súa traxectoria é exemplo de ascenso polos distintos escalafones dun pesqueiro da época. En 1926 embarca con 14 anos de mozo de cociña en Cádiz no bou Atlántico N.1 (ex Dunsby dos armadores José Iglesias Pérez «o mejicano» e de Ignacio Catá Franco de Rionarba, xunto ao Pacífico ex G. Greenfield) levado polos dous vellos patróns do Vicedo, Borne e Eliseo Fernández, causantes da presenza de tripulantes desta comarca en Cádiz e Sevilla, pasará a mariñeiro despois de varias mareas.
En 1939 ao finalizar a Guerra Civil ascende a contramaestre do bou Almirante José de Carranza, ocupando igual posto no Juan (Roura), María Dolores (Galiana) e o Pedro (Freixas). En 1946 é fichado pola casa de Gumersindo Roura Teixidó para mandar o Güimerá primeiro e o Santiago Rusiñol despois, abrindo o camiño aos seus cuñados e sobriños na armadora catalá onde serán asiduos patróns de pesca e numerosos vicedenses formarán parte da tripulación, en 1948 fíchao a Pesqueira Vasco-Astur S.L. para o Virxe da Paloma e pasará aínda a dúas bacas levantinas de certo porte: o Eusebia e o Manuel Mari, vapores de madeira de 200 toneladas asiduos dos caladoiros marroquís.
Paco Vilasuso era un patrón metódico e bo pescador, home de carácter diplomático, elegante e coidada presenza, finalizou os seus días de mar ao mando dos bous Pena Prata (Sanosa S.L.) e Chas N.2 (González Chas). No seu retiro foi alcalde do Vicedo e a día de hoxe una das principais rúas do municipio leva o seu nome.