Análise: Alcoa sitúa a San Cibrao nunha nova encrucillada ao conxelar o investimento

A MariÑA

Asamblea de trabajadores de Alcoa
Asemblea de traballadores de Alcoa PEPA LOSADA

Xera desconfianza a un mes do arranque e dúbidas sobre se frear o plan do forno de cocción supón incumprir o acordo

07 dic 2023 . Actualizado ás 05:00 h.

En xaneiro do presente ano, Alcoa convocou aos sindicatos para renegociar o acordo asinado a finais do 2021, polo que se cesou temporalmente a produción na planta de aluminio. A multinacional admitía entón que o forno de cocción de ánodos grandes, cun custo estimado en 42 millóns de dólares, non estaría listo para a data prevista, incumprindo deste xeito o pacto no apartado dos investimentos. As negociacións viraron sobre dous eixos esenciais, a reforma máis importante para a fábrica e a blindaxe dos traballadores da planta de alúmina. A multinacional rexeitou este último punto, pero a cambio de ampliar os prazos das melloras e da reactivación da fábrica, accedeu a manter a obra considerada «esencial» polo comité para a «supervivencia» de San Cibrao , subindo o orzamento ata os 109 millóns de dólares. Case un ano despois, a compaña freou sen fixar prazos o forno de cocción e sitúa a San Cibrao de novo nunha encrucillada.

Que implica esta medida?

Alcoa anunciou aos seus traballadores que frea «temporalmente» a aprobación definitiva do forno de cocción de ánodos grandes, decisión que xustifica nunha «complexa situación financeira». A compaña non fixa un prazo alternativo para concretar este investimento e nega «incumprir» o acordo, posto que no relativo ao pacto establécense «estimacións» e non compromisos sobre a data de concreción da mellora. Entende, por iso, que esta variación do plan trazado non debe ser negociada cos sindicatos. O comité pediu unha reunión coa dirección que por agora non tivo resposta.

Unha cancelación encuberta?

O acordo asinado en 2021 fixaba «dous anos» para concretar os investimentos, cunha «orde de execución» que priorizaba o forno de cocción de ánodos. A modificación asinada en xaneiro invalida o anterior e especifica que Alcoa se «compromete » a aprobar o paso a FEL 3 (enxeñería) desta obra non máis tarde de abril do 2023, e que «estima que aprobará» o proxecto non máis aló do 7 de novembro do 2023. Por iso, a compaña non ten datas límite que cumprir en canto á aprobación definitiva do plan. O que non quere dicir, creen Xunta e comité, que a súa decisión non poida ser impugnada se non compromete prazos alternativos para a reforma. De non ser así, podería darse unha cancelación encuberta dun compromiso asinado. O Goberno revisará tamén se a manobra de Alcoa ten encaixe.

Por que é «esencial a obra»?

A un mes de iniciarse o arranque, Alcoa lembra que o forno de cocción non é necesario para producir aluminio nin para acender a electrolisis. Con todo, a propia empresa enxalzou a súa importancia para a planta, pois permitirá «producir ánodos do maior tamaño que permiten as dimensións das cubas», de forma que «incrementará a capacidade e eficiencia». Eses ánodos poderían ser vendidos a outras empresas. Pero sobre todo, teñen un custo elevado no mercado, e importalos aumentaría os gastos de produción. Por iso é polo que, xa demolido o forno de cocción antigo, os traballadores non crean na viabilidade da planta, e polo tanto do futuro de San Cibrao, sen esta reforma.

Canto tardaría a reforma?

A falta de que Alcoa concrete prazos, sábese que o forno de cocción de ánodos requirirá de dous anos de construción e uns meses máis para verificar o seu funcionamento. Deste xeito, a execución desta reforma non estaba prevista para antes do 2026. O parón do proxecto estira a previsión e supón condenar á planta a funcionar -de completarse, como está previsto, o arranque en outubro do 2025- durante un longo período de tempo con ánodos de importación.

A firma mantén a data para arrincar as cubas e cita aos obreiros con permiso

A pesar de que conxela o proxecto do forno de cocción de ánodos, Alcoa mantén que en xaneiro arrincará as primeiras cubas en San Cibrao tras dous anos do seu apagado. Segundo o compromiso cos traballadores, en abril estarán operativas polo menos 32, aínda que o aceso de todas as series será en outubro do 2025.Alcoa concedeu permiso a decenas de traballadores para formarse en ciclos medios e superiores impartidos na Mariña. Estes empregados deberán reincorporarse o 22 de decembro.

Está en planta parte do forno de homoxeneizado e as mesas de coada de tocho

O forno de cocción de ánodos grandes é a única das cinco reformas comprometidas por Alcoa que non ten luz verde. O novo transformador chegou en setembro. Parte da estrutura do forno de homoxeneizado está xa na fábrica, e estase acabando de demoler o anterior. Tamén chegou material das mesas de coada de tocho Wagstaff, tamén previstas en planta para este mes. As barras de compensación magnética estímanse para xullo do 2024.