Antonio Orozco, 17 horas diarias sen comer tras pesar 127 quilos: isto é o que di a ciencia do xaxún intermitente
VIDA SAUDABLE
O cantante contou no documental «O método Orozco» que no 2023 decidiu facer un cambio no estilo de vida
17 abr 2025 . Actualizado á 18:06 h.Esta semana chegou a Prime Vídeo O método Orozco, un documental no que o cantante Antonio Orozco repasa os seus 25 anos de carreira. Nel revela, por exemplo, como nos últimos anos ha experimentando toda unha «reconstrución persoal».
Todo parte do 2023, cando o artista cancela unha xira de 111 teatros para coidar a súa saúde física e mental. Por aquel entón, pesaba 127 quilogramos. Así que, a primeira decisión que tomou neste camiño foi falar co seu médico, Javier Tapias. «Sentei diante del e díxome: "Coa idade que tes, o peso que tes e como te atopas, pódenche pasar cinco cousas, e ningunha das cinco vai gustar"», lembra o catalán de 52 anos.
Tapias, que tamén participa na peza audiovisual, conta que seguiron tres vías para mellorar a saúde do cantante. A súa alimentación, o exercicio físico e un seguimento psicolóxico. E, con iso, cambiaron as súas rutinas. «Nun día remoto como hoxe, cease, levantáseme a medianoite con ganas para comer, tomáseme calquera cousa con azucre. Un día normal», exemplifica Orozco. Unha situación que nada se parece ao que fai na actualidade, pois ademais de seguir unha dieta saudable e facer deporte, tamén realiza un xaxún de 17 horas e 30 minutos.
Que é o xaxún intermitente?
A estratexia do cantante leva de moda moitos anos. «Se no 2015, o usuario buscaba intermittent fasting (xaxún intermitente, en inglés) en PubMed, só había rexistrados sesenta artigos, no 2020, a referencias científicas pasaron a ser 259, e no 2024, aparecen 463», apuntaba o doutor Juan Manuel Guardia, membro da área de nutrición da Sociedade Española de Endocrinoloxía e Nutrición (SEEN), nesta reportaxe.
O xaxún intermitente consiste na ausencia total ou parcial de comida e bebida durante un tempo. Con todo, non todos os modelos de xaxún chegan a ser tan longos como os do cantante, pois hai moitas formas de facelo. Desde os xaxúns prolongados, que se estenden ata tres ou sete días, ata o xaxún intermitente, que se alterna un día si e un non.
Con todo, o máis frecuente e alcanzable para a poboación é a inxesta restrinxida no tempo —mal chamada xaxún intermitente—, que supón limitar diariamente as comidas nunha fiestra de tempo. Esta pode ser de oito, dez ou doce horas.
Cando a persoa realiza esta especie de descanso dixestivo, no organismo sucédense toda unha serie de reaccións fisiolóxicas. Primeiro, e como sucede en condicións normais, as células utilizan as reservas de glicosa e glucógeno dispoñibles. E cando se esgotan, o metabolismo opta por alternativas secundarias para obter algo de enerxía, como son as graxas. En concreto, prodúcense corpos cetónicos como combustible alternativo, resultado de que o corpo empezou a tirar da graxa almacenada.
Respecto a esta práctica, puxéronse sobre a mesa moitos beneficios. Que se evita a resistencia á insulina, favorece a perda de peso ou a autofagia. O primeiro é un termo médico empregado para describir a mala resposta das células á insulina, unha hormona que se encarga de facilitar o ingreso da glicosa no seu interior.
Cando se produce esta resistencia, como as células non poden utilizar ben a glicosa, esta incrementa os seus niveis en sangue, o que se coñece como unha hiperglucemia. Se este proceso alóngase e repite no tempo pode evolucionar cara a unha diabetes tipo 2.
A autofagia é un mecanismo natural celular polo cal poden detectar que un contido intracelular está danado e proceden a degradalo. É, por así dicilo, unha forma de protección.
Pola súa banda, este tipo de protocolo favorece que haxa unha perda de peso porque o individuo ten menos tempo para comer e, por tanto, consome unha menor cantidade. Isto reduce a inxesta calórica diaria.
Agora ben, comparouse en multitude de estudos fronte a restrición calórica continua e sen limitación de tempo. É dicir, a unha dieta tradicional para reducir a graxa, e ambos os camiños mostran beneficios similares: «Os resultados implican unha redución do peso e da masa graxa corporal, unha diminución nas circunferencias de cintura e cadeira, ademais víronse melloras no control de factores de risco cardiovascular como o perfil lipídico, a tensión arterial ou o metabolismo hidrocarbonado, relacionado coa diabetes mellitus, mediante un efecto dunha maior sensibilidade á insulina», sinalaba o endocrinólogo.
Aínda que hai investigacións recentes nas que parece que o xaxún sae lixeiramente avantaxado, a longo prazo, apenas hai diferenzas.
As consecuencias do xaxún tamén dependerán da súa duración, pois non todos son iguais. «Falar dun amplo rango de modalidades fai que falamos dun amplo rango de beneficios», explicaba Ana Molina, directora do curso Do xaxún intermitente ao xaxún prolongado, da Academia Española de Nutrición e Dietética, neste artigo.
Os tipos que contan con máis estudos ás súas costas son o xaxún intermitente e as dietas imitadoras de xaxún, nas que hai cinco días onde a persoa consome unhas 500 calorías. E son, nestas estratexias, onde se atoparon máis beneficios no que se refire á autofagia.
Iso si, hase visto que esta restrición temporal xa supón un impacto positivo «na regulación da insulina ou nunha certa mobilización das graxas», destacaba Molina.
Salto o almorzo?
O máis habitual é que a persoa que desexe practicalo saír che o almorzo. Así, logra sumar dez, doce ou dezaseis horas entre unha inxesta e outra. Agora ben, esta non é a opción perfecta per sei, senón que debe adaptarse aos gustos e ao contexto de quen o practique. «As principais modalidades de xaxún intermitente non omiten o almorzo. O almorzo segue sendo unha comida importante, pero a súa relevancia depende de cada persoa, o seu estilo de vida e as súas necesidades nutricionais así como posibles condicionantes de saúde», sinalaba o membro da SEEN.
Os estudos que se empezaron a facer con respecto ao xaxún situáronse nos Estados Unidos ou de Europa do Norte, «onde a sociedade come e cea antes», indicaba Molina. O problema apareceu ao trasladar todas estas conclusións a España, «onde se ha visto que o máis cómodo é saltarse o almorzo polo propio ritmo de vida». Unha decisión que non sempre se axusta á bioloxía. «A nivel fisiolóxico, o mellor é adiantar a cea porque a regulación hormonal e natural do organismo segue uns ciclos de soño e vixilia», recoñecía a experta.
Isto débese a que o corpo non está preparado para facer a dixestión cando o que quere é durmir. En cambio, na mañá, actívanse unha serie de mecanismos que fan que os alimentos se procesen mellor. De aí, que a recomendación, repetida unha e outra vez, sexa que as comidas máis fortes céntrense ao comezo do día.