Os mozos son cada vez máis sans: o consumo de tabaco e cannabis, en mínimos históricos

Os mozos de entre 14 a 18 anos son os máis saudables desde que se teñen rexistros, segundo a última enquisa sobre Uso de Drogas en Ensinos Secundarios (Estudes, 2025) na que se documentan as substancias con maior prevalencia de consumo nos últimos doce meses entre os mozos do noso país. Así, o informe mostra unha diminución xeneralizada no consumo de substancias psicoactivas: descende a prevalencia do consumo de alcol (en 2,6 puntos nos últimos doce meses), tabaco (en 6,5), cannabis (en 6,3) e hipnosedantes (en 1,7). De feito, esta última substancia é a primeira vez que o fai desde o 2014. 

O descenso observado nos niveis de consumo de todas estas substancias alíñase cun aumento da percepción de risco, demostrándose a concienciación que ten a poboación máis mozo. Por exemplo, por primeira vez desde o 2010, o cannabis considérase máis perigoso que o tabaco, alzándose co valor máis alto da serie (un 94,1%). «Os mozos ven máis afastados os problemas cardiovasculares ou pulmonares que poden provocar os cigarros, pero si poden ter preto a un compañeiro da súa idade que ten un brote psicótico polo cannabis, calando moito máis», asegura Francisco Pascual, membro da Sociedade Científica Española de Estudos sobre o Alcol, Alcoholismo e outras Toxicomanías (Socidrogalcohol).

Alcol

O alcol segue sendo a substancia psicoactiva máis consumida, aínda que os datos do 2025 mostran un descenso respecto á edición anterior, do 2023. O 73,9% do alumnado de centros educativos españois declara consumilo algunha vez na vida, fronte ao 75,9% no 2023. O 51,8% tomouno nos últimos trinta días. Os galegos atópanse nesa media nacional: un 51,3% declara beber no último mes.

Tamén diminúen as prácticas de risco. A porcentaxe de borracheiras e o binge drinking (consumo por atracón) baixa, situándose nos seus niveis máis baixos desde o 2000. «Convén diferencialas, porque as primeiras son intoxicacións etílicas, cando os niveis de alcol en sangue fan que a persoa teña signos de intoxicación, como balbuceo ou falta de coordinación, mentres que o binge drinking refírese a un consumo nun tempo limitado: cinco consumicións en dúas horas, por exemplo», matiza Pascual.

Ignacio Novo, médico internista: «Beber seis cervexas en dúas horas ten moito máis risco que bebelas ao longo dunha semana»

Lucía Cancela

Tabaco

O tabaquismo segue descendendo entre os menores e rexistra no 2025 os niveis máis baixos de toda a serie histórica. O 27,3% do alumnado español fumou un cigarro algunha vez na vida, fronte ao 33,4% no 2023. O 21,1% dos mozos declara fumar nos últimos doce meses e o 15,5% nos últimos trinta días, dúas porcentaxes que se superan en Galicia, cun 24,7% e un 18,9%, respectivamente. Os mozos acenden o seu primeiro cigarro, de media, aos 14 anos. A maioría combina os de lear cos paquetes industriais e o 46,4%, case a metade dos enquisados, intentou deixar o hábito no último ano.

Os mozos acenden o seu primeiro cigarro, de media, aos 14 anos, mentres que o consumo diario dáse uns meses despois (sitúase nos 14,4 anos). A maioría combina os de lear cos paquetes industriais e o 46,4%, case a metade dos enquisados, intentou deixar o hábito no último ano. 

Cigarros electrónicos

Os mozos de entre 14 a 18 tamén empezan a percibir o risco dos cigarros electrónicos e os vapeadores, dous dispositivos que nos últimos anos atopábanse á alza e cuxas métrica de consumo descenden por primeira vez. Un 57,3% dos estudantes considera que o seu consumo esporádico pode ter consecuencias negativas para a saúde, representando un incremento dos 18,5% puntos respecto ao ano anterior.

Froito desa concienciación, o vapeo redúcese, aínda que segue sendo elevado: a metade dos enquisados (o 49,5%) declara utilizar estes dispositivos algunha vez na vida, supondo unha redución de 5,1 puntos porcentuais respecto ao 2023. Con todo, Galicia é a comunidade autónoma onde menos prevalencia existe de cigarros electrónicos: un 41,4% (oito puntos menos que a media nacional) utilizounos algunha vez na vida.

A nivel nacional, o consumo tende a aumentar entre os 14 e os 17 anos, cun lixeiro retroceso aos 18. «E isto é o que nos preocupa, porque consideramos que estes seguen sendo porta de entrada ao tabaco convencional», alerta Pascual.

Cannabis

Dentro das substancias ilegais, a de maior prevalencia de consumo é o cannabis. Aínda que os últimos datos publicados reflicten un descenso notable respecto ao ano anterior en todos os tramos temporais. Un 21% do alumnado declara consumilo algunha vez na vida (un descenso do 5,9% respecto ao 2023), un 15,5% no último ano (un 6,3%) e un 11,6% no último mes (un 4% menos). A idade media de inicio nesta substancia segue sendo preocupante, situándose ao redor dos 15 anos.

Hipnosedantes

Un 17,9% do alumnado declara tomar hipnosedantes (tranquilizantes e somníferos, con ou sen receita) algunha vez na vida, representando o primeiro descenso nesta substancia desde o 2014. Aínda que os datos seguen preocupando, xa que o consumo sen prescrición médica engloba ao 9,5%.

Sexa cal for a idade e o tramo temporal que se tome en observación, as prevalencias de consumo entre as alumnas son moi superiores ás do sexo oposto. «Consómense máis en mozas que en mozos. Na franxa de idade de adultos aínda se nota máis a diferenza. Pero creo que a pregunta, neste caso, sería: que leva a un mozo de entre 14 a 18 anos a tomar un tranquilizante? E quen os dá? Poida que téñano a man na casa, porque os toma algún familiar ou ás veces foron os propios pais que han visto que estaba a sufrir, cun cadro de inquedanza, e dállo. Sexa cal for a circunstancia, é preocupante», reflexiona Pascual. 

Bebidas enerxéticas

O 38,4% dos mozos consumiron bebidas enerxéticas no último mes, sendo maior a prevalencia de consumo entre os mozos (45,7%) que entre as mozas (31,0%). En canto á práctica de mesturalas con alcol, o 15,2% dos estudantes de 14 a 18 anos consumiu esta combinación nos últimos trinta días. Aínda que tanto neles como nelas, os índices de consumo son moito máis baixos en comparación coa enquisa anterior: do 54,4% neles e o 40,7% nelas, ao 45,7 e 31%, respectivamente. 

---

---