Os betabloqueantes tras un infarto, a estudo con catro cardiólogos: «Non sempre resultan útiles»
A CAIXA DE PRIMEIROS AUXILIOS
Unha nova investigación abre o debate sobre o seu uso xeneralizado despois de sufrir un evento destas características
02 sep 2025 . Actualizado á 14:12 h.A abordaxe do infarto de miocardio evoluciona e o que tiña sentido hai décadas, deixa de telo a día de hoxe. Os resultados do estudo REBOOT levado a cabo polo Centro Nacional de Investigacións Cardiovasculares (CNIC) en colaboración coa Sociedade Española de Cardioloxía (SEC), confírmano. Conclúese que as persoas que sufriron un infarto de miocardio non complicado e que manteñen a función contráctil do corazón non necesitan ser tratados con betabloqueantes. Unha práctica que levaba a cabo desde hai máis de 40 anos e que necesitaba ser revisada. Con todo, os expertos consultados e asinantes do estudo, chaman á calma. Aínda quedan cuestións por resolver.
Por que realízase esta investigación?
Xavier Roselló, un dos investigadores principais do estudo xunto con Borja Ibáñez, científico visitante do CNIC e cardiólogo do Hospital Son Espases de Palma de Mallorca, explica a intrahistoria do estudo: «Sabiamos que existían medicacións cardíacas que se aplicaban desde hai anos, con evidencia moi antiga». Tras un episodio destas características, a función contráctil pode deteriorarse de forma significativa, moderada ou manterse conservada. «Tiñamos claro que se o corazón quedaba severamente danado, esta medicación funciona. Pero queriamos investigar as outras dúas categorías de pacientes», amplía Roselló.
Contáctase con diferentes hospitais de toda a península (participando 109 de España e Italia), sendo Galicia unha das principais fontes de pacientes: colaboraron o da Coruña (Chuac), Santiago (CHUS), Montecelo (Pontevedra), Lugo (HULA) e Vigo (Chuvi). Só o primeiro achegou 300 casos, segundo indica Óscar Prada, cardiólogo nese centro e tamén asinante do estudo. «Hai décadas non había cateterismos, non se abrían as arterias coronarias obstruidas con stents, e tratamentos engadidos como antiagregantes, eran moi diferentes aos de agora. E xa facía tempo que tiñamos as nosas dúbidas con respecto ao uso xeneralizado destes fármacos. A evidencia era antiga», sostén.
Cales foron os resultados?
«Descubrimos que a terapia con betabloqueantes é beneficiosa en pacientes que teñen unha disfunción moderada, pero que non resulta útil naqueles cuxa función do corazón é normal», explica Roselló. É dicir, o efecto desta medicación sería igual que o placebo: non provoca beneficios, pero tampouco complicacións. «Pero dentro da análise hai un subgrupo que chama a atención: as mulleres, que correspondían cun 20% dos participantes. Nelas, estes fármacos poderían resultar incluso prexudiciais», apunta Carlos González Juanatey, xefe de servizo de Cardioloxía e responsable de investigación no Hospital Lucus Augusti.
«A terapia con betabloqueantes é beneficiosa en pacientes con disfunción moderada, pero non naqueles nos que é normal», Xavier Roselló Lozano, científico visitante do CNIC e un dos principais autores do estudo
Concorda con el o seu irmán, José Ramón González Juanatey, tamén cardiólogo e responsable desta área no CHUS, que ademais apunta a outro estudo danés que tamén se presentou estes días no marco do Congreso da Sociedade Europea de Cardioloxía: «Na miña opinión, os pacientes deben estar tranquilos porque hai outras dúas investigacións coas mesmas características que ofrecen resultados non idénticos. Non debemos ser excesivamente contundentes, senón matizar cada caso en particular». Ademais, expón «un dato que xa sabiamos»: «Os pacientes maiores de 60 ou 65 anos poden non beneficiarse do tratamento con betabloqueantes, pero si facelo os máis mozos, que teñen entre 40 a 60».
Por que ponse a lupa nas mulleres?
Nesta análise, tal como explica o xefe de Cardioloxía do HULA, «púidose ver que as mulleres tiñan un 1% máis no risco global de mortalidade aos catro anos de seguimento con relación aos homes. En risco relativo, é moito, un 45%», amplía. Un resultado que derivará nunha maior investigación neste grupo concreto de poboación. «É importante incluír a máis mulleres nos ensaios clínicos, porque é unha falta que se dá non só en cardioloxía, senón en moitas outras áreas, para ter unha información moito máis robusta. É probable que o efecto dalgúns tratamentos sexa diferente segundo o sexo», declara Prada.
«Nas mulleres, que corresponden cun 20% dos participantes do estudo, estes fármacos poden chegar a ser prexudiciais», Carlos González Juanatey, xefe do servizo de Cardioloxía do HULA
Que fago se tomo betabloqueantes?
Existen millóns de persoas tomando esta medicación en España e os cardiólogos chaman á calma. Primeiro, porque se trata dunha investigación que, aínda que axuda ao manexo terapéutico dos pacientes, aínda debe ser incluída nas guías de práctica clínica. «Non se debe deixar o tratamento baixo ningún concepto», exclama o cardiólogo do HULA, que si aconsella consultar co profesional que leve o seu caso. E nas mulleres, «é probable que non deban ser tratadas con betabloqueantes salvo que teñan insuficiencia cardíaca, porque hai sospeita de que lles prexudica», sostén José Ramón González Juanatey. Só a evolución da ciencia acabarao confirmando.