Díme como é a túa picadura e direiche que insecto é o responsable: «A reacción local é inevitable, pero iso non quere dicir que sexas alérxico»

Cinthya Martínez Lorenzo
Cinthya Martínez LA VOZ DA SAÚDE

A CAIXA DE PRIMEIROS AUXILIOS

De izquierda a derecha: picadura de abeja, chinches, mosquito y garrapata.
De esquerda a dereita: picadura de abella, chinches, mosquito e garrapata.

Aínda que adoitan cursar con proído, a maioría non provocan maiores complicacións. Si é necesario retirar o aguillón nas de abella, extraer a garrapata se é o caso e levar a cabo medidas de prevención

07 jul 2025 . Actualizado á 17:06 h.

Non hai verán sen picaduras. Quen máis e quen menos será vítima dalgún insecto durante esta época. Mosquitos, avespas, abellas, chinches, garrapatas, pulgas ou incluso arañas. A lista é longa. Cun pouco de sorte, só se producirá unha pequena reacción na nosa pel, a cal é normal. Pero tamén é posible sufrir complicacións. «Un motivo de consulta frecuente é pensar que un é alérxico ás picaduras dos insectos por ter unha reacción. Non é certo. Todos inoculan ou meten un pouco de veleno, incluso poden morder, e estas substancias tóxicas, ao entrar en contacto coa pel, poden resultar nunha reacción local, a cal é inevitable; pero non é unha alerxia», indica David González de Olano, presidente do Comité de Alerxia a Himenópteros da Sociedade Española de Alergoloxía e Inmunología Clínica (Seaic). 

O problema, di, é que segundo o lugar onde picase o insecto, esta pode ser máis ou menos notoria. Por exemplo, «se é no rostro a pel adoita ser máis branda e váilleme a inchar, e incluso pechar a pálpebra». Pero é un efecto local que segue sen considerarse alerxia. «Si nos preocuparía unha reacción xeneralizada en todo o corpo ou non cutánea. Fatiga, malestar, náuseas e incluso dificultade para respirar», engade. 

Ante unha picadura, sexa do insecto que sexa, hai recomendacións comúns: non rascarse a zona, lavar con auga e xabón e a aplicación de frío para aliviar a molestia (a condición de que non se requira previamente quitar o aguillón ou o propio bicho en cuestión, como as garrapatas). En caso de sufrir quemazón, dor ou hinchazón, recoméndase acudir a un profesional e non utilizar, por conta propia, cremas con corticoides. Moito menos remedios caseiros, como barro ou pasta de dentes. Rascar a picadura pode derivar en complicacións, sobre todo, se se padecen condicións na pel que provocan que esta xa se atope susceptible.

Mosquito 

Picadura de mosquito. Es la más común.
Picadura de mosquito. É a máis común.

«É a picadura máis frecuente», afirma Blanca González, vogal de Dermofarmacia do Colexio Oficial de Farmacéuticos da Coruña. Ademais de ser común, prodúcese en zonas expostas e normalmente temos máis dunha. O principal consello é a prevención. «Primeiro bótase a protección solar, agardan quince minutos e despois repelente, porque se non, perden eficacia», remarca a experta. No mercado existen algunhas fórmulas que tamén protexerían contra outras especies, como as garrapatas. Tamén se deben evitar perfumes, porque o seu cheiro os atraen. 

Abella

Picadura de abeja. Es necesario retirar el aguijón, que contiene veneno, con cuidado.
Picadura de abella. É necesario retirar o aguillón, que contén veleno, con coidado.

O membro da Seaic indica que o caso das abellas é particular, xa que o aguillón queda ancorado na pel. «Temos que quitalo porque no extremo está o saco de veleno. Aínda que a abella morre, este segue inoculando substancias tóxicas». O mellor é rozalo cunha gasa ou a uña. Non se recomenda utilizar pinzas porque poderían facer que se libere máis veleno.

Avespa

Picadura de avispa. A diferencia de la abeja, pueden aparecer varias en el cuerpo.
Picadura de avespa. A diferenza da abella, poden aparecer varias no corpo.

A diferenza da abella, a avespa pode picar varias veces, polo que convén afastarse da zona se estamos a notar a lesión. É importante distinguir a avespa asiática ou velutina, moito máis grande que a avespa común, porque a súa picadura pode resultar máis perigosa e pode requirir asistencia médica.

Garrapata

Picadura de garrapata. Al retirarla aparece un dibujo en forma de diana muy característico.
Picadura de garrapata. Ao retirala aparece un debuxo en forma de diana moi característico.

A picadura de garrapata require coidados especiais, xa que esta queda enganchada na pel. O primeiro paso é retirala e, á hora de facelo, hai que collela o máis preto da pel para poder sacar a parte da garrapata que está incrustada no corpo. Debe tirarse no sentido no que está ancorada e, ademais, é importante gardala por se aparecen síntomas que poden relacionarse con algunha patoloxía que poidan transmitir estas; entre elas, a enfermidade de Lyme. Se a extracción se complica, os profesionais aconsellan acudir a un centro médico. «Ou incluso a unha farmacia, que temos unhas pinzas especiais para facelo», confesa a farmacéutica. 

A diferenza doutras picaduras, as de garrapatas non adoitan causar proído nin dor ao principio. Por iso é importante protexerse con roupa adecuada se imos estar no campo ou no bosque e, posteriormente, revisarse ben o corpo. «Incluso evitar tecidos escuros que nos compliquen poder vela», engade. Segundo as súas palabras, a picadura é rechamante porque «pode quedar como un símbolo de diana vermello».

Pulgas

Picaduras de pulgas. Suelen presentarse agrupadas y de forma lineal.
Picaduras de pulgas. Adoitan presentarse agrupadas e de forma lineal.

É outra das picaduras asociadas a animais. Por tanto, son máis frecuentes en contornas onde os hai ou se temos mascotas que non están desparasitadas. «Adoitan picar moito», remarca a farmacéutica. Adoitan aparecer agrupadas,debuxando unha especie de liña na zona. 

Chinches

Picaduras de chinches. Suelen provocar pequeñas manchas rojas con comezón.
Picaduras de chinches. Adoitan provocar pequenas manchas vermellas con comezón.

«As chinches están en colchóns, ás veces na parede, pequenas gretas e fendas. Vense como unha chea de marcas pequenas vermellas, seguidas», explica a farmacéutica. Así mesmo, «poden deixar un rastro de sangue e adoitan ir a zonas calentitas do corpo, onde a roupa se axusta un pouco máis». Aínda que o habitual é que curen aos días sen maiores complicacións máis aló do proído, resulta importante acabar coa praga na contorna doméstica para que non se repitan.

Araña

Picadura de araña. Es poco frecuente en España, característica por los dos puntos que deja la mordedura.
Picadura de araña. É pouco frecuente en España, característica polos dous puntos que deixa a mordedura.

A picadura de araña non é frecuente en España, xa que as especies que aquí habitan non son perigosas. Se se dan, adoitan cursar con enrojecimiento da pel e un pouco de hinchazón. Como curiosidade, adoitan introducir veleno ao morder (en cantidades mínimas) e deixan dous puntos marcados na pel.

Cinthya Martínez Lorenzo
Cinthya Martínez Lorenzo
Cinthya Martínez Lorenzo

De Noia, A Coruña (1997). Graduada en Xornalismo pola Universidade de Santiago de Compostela, especialiceime en novas narrativas no MPXA. Despois de traballar na edición local de La Voz de Galicia en Santiago, embárcome nesta nova aventura para escribir sobre o noso ben máis prezado: a saúde.

De Noia, A Coruña (1997). Graduada en Xornalismo pola Universidade de Santiago de Compostela, especialiceime en novas narrativas no MPXA. Despois de traballar na edición local de La Voz de Galicia en Santiago, embárcome nesta nova aventura para escribir sobre o noso ben máis prezado: a saúde.