Trasplantan riles de porco a un paciente en morte cerebral e conseguen que funcionen

María Viñas Sanmartín
María Viñas REDACCIÓN / LA VOZ

SOCIEDADE

STEVE WOOD / Universidade de Alabama

Os órganos, modificados xeneticamente, foron capaces de fabricar ouriños e depurar creatinina, un refugallo xerado polos músculos

16 ago 2023 . Actualizado ás 22:13 h.

Un equipo clínico estadounidense ha trasplantado con éxito riles de porco a un home de 52 anos en morte cerebral con insuficiencia renal crónica. Os órganos procedían de animais que foran modificados xeneticamente para que o sistema inmune do paciente non os rexeitase e, polo menos durante os sete días posteriores á intervención, resultaron funcionais, sendo capaces de fabricar ouriños e de depurar creatinina —un refugallo xerado polos músculos—. Os resultados confirman os xenotrasplantes —transplantes de animais a humanos— como unha opción viable fronte á escaseza de órganos de doantes.

«O avance crave neste caso é a eliminación de catro xenes porcinos, que antes supuñan unha barreira para o éxito dos transplantes entre especies, e a inserción de seis xenes humanos, que evitan a coagulación e ‘humanizan' o ril do animal», explica Toby Coates, director de Transplantes do Hospital Real de Adelaida, en Australia. Os órganos comezaron a funcionar inmediatamente e durante unha semana —o período fixado para o estudo— non mostraron signo algún de rexeitamento, tal e como confirmaron biopsias e análise de sangue. Ademais, cumpriron o seu labor: filtrar. «A creatinina é un produto de descomposición da creatina procedente do metabolismo muscular e proteico —detalla Roger Lord, profesor titular de Ciencias Médicas na Australian Catholic University—. A súa medición é un indicador da función renal e da capacidade de depurar os refugallos do sangue». Outro indicador da función renal normal foi a ausencia de indicios de formación de coágulos sanguíneos microscópicos nos riles xenoinjertados.

Hai anos que o xenotrasplante empezou a considerarse unha alternativa á grave escaseza de órganos humanos dispoñibles para substituír partes do corpo non funcionais. Historicamente, estas intervencións fracasaron, en gran medida debido ao rexeitamento hiperagudo tras a cirurxía, mesmo co uso de fármacos inmunosupresores para controlar o proceso. Aínda que se atopa na súa fase inicial, este estudo piloto, liderado por Jayme Locke, da Facultade de Medicina Heersink da Universidade de Alabama, Birmingham (EE.UU.), deu coa tecla ao modificar o órgano animal xeneticamente, ofrecendo esperanzas por centos de miles de persoas en diáleses que poderían beneficiarse deste tipo de solución. Os resultados amplían outro traballo pioneiro en humanos realizado polos mesmos investigadores que foi dado a coñecer en xaneiro do 2022.

37 litros de ouriños en 24 horas

«Foi realmente extraordinario ver a primeira demostración preclínica de que uns riles de porco modificados adecuadamente poden proporcionar unha función renal normal e vital a un ser humano de forma segura e cun réxime de inmunosupresión estándar», resumiu a cirurxiá Jayme Locke. «Nas primeiras 24 horas, estes riles produciron máis de 37 litros de ouriños, foi algo realmente extraordinario», engadiu.

O transplante, que se publicou este mércores na revista JAMA Surgery, levou a cabo utilizando o «modelo Parsons», un modelo preclínico de morte cerebral humana desenvolvido pola Universidade de Alabama para avaliar a seguridade e a viabilidade dos xenoinjertos. Leva o nome de Jim Parsons, un doante cuxa familia cedeu o seu corpo para investigar e que permitiu realizar o primeiro xenotrasplante porcino.