Claudia Bernárdez, tricóloga: «Non podemos pretender ter un pelo moi san se levamos unha vida que non o é»
VIDA SAUDABLE
A experta recalca que «non é necesario comprar champús nin de farmacia nin de clínica para coidar o pelo en condicións normais»
25 abr 2023 . Actualizado á 14:22 h.O noso pelo fala moito de cada un de nós. Gústanos coidalo, pero non sempre temos claro que é o mellor. Como noutros ámbitos da vida, son numerosas as opinións e correntes que dan consellos sobre como debemos facelo: debemos lavar o pelo cun ou dous champús?, con auga fría ou quente?, é necesario aplicar unha máscara ou un acondicionador?
Todas estas dúbidas expuxémosllas a Claudia Bernárdez, doutora especializada en dermatoloxía, tricología e transplante capilar. Realizou un máster en Tricología e Transplante Capilar da Universidade de Alcalá de Henares e obtivo sobresaliente cum laude na súa tese doutoral. Acaba de publicar o seu primeiro libro A biblia do coidado do cabelo. Claves para ter un pelo san e bonito (Zenith, 2023).
—Cre que nos preocupa o suficiente o noso pelo?
—En xeral, creo que nos preocupa bastante. Porque ao final, enmárcanos a cara e cámbianos moito o aspecto. O que pasa é que non sempre temos o coñecemento de que cousas nos poden axudar a coidalo ou como se debe tratar. Preocúpalle, sobre todo, á xente que ten algún problema. Pero si que falta un pouco de coñecemento, a nivel xeral, nas formas nas que habería que coidalo e tratalo adecuadamente.
—Tamén pensa que a xente non é moi consciente de que un dos factores que inflúe no pelo é a dieta?
—Creo que non o suficiente. A xente non entende que o pelo é unha estrutura que responde a como está a nosa saúde. A dieta é moi importante, pero tamén como nos coidamos do estrés, se facemos ou non exercicio… Todo iso non está tan claro. Non podemos pretender ter un pelo moi san se levamos unha vida completamente insana.
—Cando debemos recorrer á suplementación con vitaminas?
—Hai un tipo de caída que, inicialmente, non nos ten que preocupar se temos un pelo que está san. Por exemplo, unha época do ano na que notamos máis caída. Aí é unha boa opción ir ao farmacéutico de confianza, coller unhas vitaminas e ver se con iso o problema soluciónase. Cando non hai que facelo é se se empeza a notar baixada de densidade, hai moito proído na cabeza ou existen zonas onde cae o pelo de golpe. Se se notan este tipo de cousas que son máis rechamantes, poden ir a polas vitaminas, pero teñen que consultar a un especialista.
—Existe o champú perfecto?
—Non, non existe o champú perfecto. Sérvenos para lavar o pelo, o coiro cabeludo hai que telo limpo. E o que sería perfecto, na rutina de hixiene, é que adaptemos o champú ao noso caso e momento particular. Non é tanto que exista un perfecto que lle sirva a calquera, senón que temos que escoitar ao noso pelo e coiro cabeludo. Segundo como estean, usar un champú ou outro. Incluso hai xente que ten que ter dúas e uns días lávao cun e outro con outro. O que sería perfecto serían as rutinas, do mesmo xeito que pasa coa pel. Non existe a crema perfecta, pero se fas unha rutina adecuada á túa pel en cada momento, aí o resultado é mellor.
—Fálase moito deles, que son os sulfatos?
—Son o compoñente limpador dos champús. Agora ben, sulfatos é un nome xenérico, en realidade existen moitos tipos. Hai moi agresivos, como os que pode levar tamén un deterxente de pratos. Hai cen anos, os xabóns e os champús eran moi agresivos. Hoxe en día, é certo que os sulfatos teñen moi mala fama, pero é un tema de mercadotecnia. Os champús, cada vez máis, usan os sulfatos máis adaptados ao que queren conseguir. Por iso, non son malos, de feito, todo o contrario. Hai que lavar con sulfatos. Logo xa depende, segundo a persoa, a frecuencia.
—E as siliconas?
—Pasa un pouco o mesmo. O tema do «non ás siliconas» é moi de mercadotecnia. O pelo, o que xa está fóra do coiro cabeludo, xa non estamos a falar da base, é unha estrutura de células mortas e vaise estragando co día a día. Esa estrutura leva como unha capa de graxa que o que fai é protexer o pelo, que se vexa brillante e non rompa. Esa estrutura, unha vez vaise perdendo, non se pode rexenerar. Non se pode facer nada para que reapareza, é necesario encher os ocos que se perderon para que o pelo se protexa máis. As siliconas é unha das moléculas que se poden utilizar para facer iso. De novo, do mesmo xeito que os sulfatos, siliconas hai moitísimas. Hai súpers gordas que pesan unha chea e que deixan o pelo moi graxo, do mesmo xeito que tamén existen aquelas que che deixan o pelo súpers liso, con volume e que está moito máis nutrido. O que ten que quedar claro é que non son malas, aínda que si hai que saber como incluílas na rutina. É dicir, non todo o mundo necesita siliconas nin o mesmo tipo.
—Recomendarías que todo o mundo usase un acondicionador?
—Si, todo o mundo que teña o pelo máis longo de cinco ou seis centímetros. Aquel que o teña máis cortito, a propia graxa do coiro cabeludo xa actúa como acondicionador. Pero en canto o teñas un pouco longo, non pegado ao coiro cabeludo, pero no resto do pelo, si que se recomenda. Porque o dano ao xeito, por moito que o coidemos pasa por cousas moi rutineiras: o propio rozamento coa almofada, rozamento coa cadeira, rozamento coa roupa, cepillar… Todo iso dánao, polo que debemos contrarrestar eses danos.
—Como actúa, neste caso, o acondicionador?
—Acondicionador chamamos ao suavizante. En cosmética capilar, consideraríase todo aquilo que vaia nutrir a fibra capilar, que é a parte do pelo que xa estaba morta. Calquera acondicionador, sérum, aceite, máscara, o que vai facer é a función que comentaba das siliconas. Unha capita externa na fibra capilar, para intentar diminuír o dano que fan as agresións e que o pelo teña mellor aspecto. Facilítanos o peiteado, diminúe a electricidade estática, evitan que a auga ou o sal penetren. Protexen un pouco o que é a fibra capilar.
—Como sería unha boa rutina de lavado?
—A rutina máis aconsellable é aquela que se adapta ás necesidades de cada persoa. Hai xente con coiro cabeludo moi graxo, seco, gordo, fino, etcétera. Adaptar é o concepto máis importante e que non adoitamos ter. Existe xente que di: «Hai que lavalo unha vez á semana». Non, home, depende. Creo que iso é a idea máis importante.
Cando nos metemos na ducha, o recomendable é cepillar o pelo antes de entrar, porque o pelo é máis forte cando está seco. Logo, xa dentro, iniciar con auga tépeda tirando a quente, porque axuda a eliminar a graxa na primeira jabonada. En principio, se non o tes moi sucio, cun champú é suficiente. Se ves que non sae espuma ou séguescho vendo sucio, pódeste dar outro, non pasa nada. Retiras con auga amornada ese champú e é interesante masaxear mentres o fas para que quede ben limpo e salga todo. Logo xa, cando o aclaras e quitaches ese xabón podes facer un pouco de auga máis fresca cando poñas o acondicionador porque facilita que se pegue, que o pelo quede máis brillante. A auga quente dá máis graxa e a fría dá máis brillo, por iso adoitan ser rutinas que requiren un pouco de combinar, incluso de adaptarse ao día do mes no caso das mulleres, porque cambia co ciclo.
—Coa menstruación temos peor pelo?
—O pelo en si é o mesmo, pero no coiro cabeludo fórmase máis graxa e ensucíallenos/ensúciallenos máis. Ademais, como non adoitamos cambiar a rutina, o lavado non é tan eficaz e, entón, vémonos o pelo peor.
—Á hora de secalo, é mellor ao aire ou con calor?
—Aí o importante é que o pelo mollado é máis fráxil e rompe con máis facilidade que cando está seco. A recomendación, o máis beneficioso sería secar co secador a temperatura media e sen achegalo moito ao coiro cabeludo, como a uns quince centímetros.
—Ir durmir co pelo mollado, interpreto que non é bo...
—Non, porque aí rozamos moito coa almofada, entón o pelo ir a romper con máis facilidade. E se ademais, quédache moi húmida a zona do coiro cabeludo, como aí viven fungos, coa humidade poden crecer un pouco máis e irritar.
—Sobre o pelo das pestanas, este pódenos crecer coa utilización dun sérum?
—Hai diferentes tipos. Si que se demostrou cientificamente que hai algúns ingredientes como as prostaglandinas que estimulan a fase do crecemento do pelo e que aumentarían o crecemento das túas pestanas. Non é infinito, iso hai que telo en conta. Non é que cada un poida decidir ata onde chega, pero si que poden crecer. Pero claro, é como todo, hai algúns sérums que funcionan, outros que non tanto e ningún que simplemente leva un pouco de vitaminas e se estás baixo destas, pódeche axudar a que che crezan. Hai que ver os ingredientes, non podemos crer que todos os sérums fan que nos crezan as pestanas. Pero si que existen compoñentes que axudan.
—Un tema que preocupa é a caspa. Cando se debería de consultar por este tipo de problema?
—A caspa, efectivamente, é moi frecuente. É un acúmulo de graxa, crecemento de fungos e o tratamento inicial sempre vai ser mellorar a hixiene do coiro cabeludo. Primeiro, co noso propio champú, lavar máis a fondo o noso coiro cabeludo con máis frecuencia e asegurándonos que retiramos ben todo o champú. Se con iso segue sen ser suficiente, podemos acudir a unha farmacia para que nos dean un champú un pouco máis específico anticaspa. Se nunha ou dúas semanas vemos que segue sen desaparecer, é mellor consultar. Tamén se se asocia a caída de pelo, aí si que se debe ir a un especialista.
—Mencionas champús de farmacia. Son mellores estes que os de supermercado?
—En condicións normais o champú hai que adaptalo ao presuposto de cada un e a como ten o pelo. Obviamente, en cosmética capilar pasa como en calquera outra, se se sobe de calidade, a formulación adoita ser máis especial, etcétera. Pero non é necesario comprar champús nin de farmacia nin de clínica para coidar o pelo en condicións normais. Aí pode ser a elección da persoa. Cando si que cento por cento hai que probar champús máis de farmacia, porque son máis médicos, é cando hai un problema. Aí hai uns champús máis determinados con compoñentes tratantes.
—Que ter en conta á hora de someternos a un tratamento, como unha tinguidura ou un alisado, nun salón?
—Creo que basicamente hai que valorar o que un quere. Se lle apetece porse o pelo doutra cor, ou facilitar o peiteado, pois adiante. O que sempre hai que ter en conta é que acudamos a un centro onde confiemos no esteticista, porque ao final son procesos que son dependentes da persoa que chos fai e que hai que ter en conta que se estamos a agredir máis o pelo con ningún destes tratamentos, temos que coidalo máis. Equilibrar a balanza, nada máis.
—Para rematar, un consello que darías a todo o mundo para coidar o seu cabelo.
—Creo que a clave é entender que o pelo o crean células do corpo e que, por tanto, canto máis sans esteamos, imos conseguir que o pelo creza mellor. Ese sería un pouco o consello que se podería dar a todo o mundo. Logo tamén engadir que o dano externo ao xeito é frecuente do día a día e que se queremos que este se vexa bonito, non nos podemos limitar a coidalo desde dentro, senón que hai que combinar: desde dentro e acostumarnos tamén a coidar a cosmética do pelo.
