Cara Natterson, pediatra: «Non nos enganemos pensando que a conversación sobre sexo tense unha soa vez»
A TRIBO
Graduada do Harvard College e da Johns Hopkins Medical School, a especialista explica como podemos abordar estes temas cos adolescentes
20 jun 2025 . Actualizado á 17:27 h.A adolescencia é unha etapa desafiante para moitos pais. Moitos mozos cambian drasticamente durante este proceso e poden pasar de ser extrovertidos e alegres a encerrarse no seu cuarto e ter respostas cortantes. Outros poden facer unha transición oposta: de ser tímidos e reservados pasan a ser rebeldes e contestones. Estas transformacións deixan aos adultos cunha sensación de pedalear no aire. Isto é especialmente complexo no caso dos mozos: os seus cambios ao principio poden non ser tan evidentes a nivel externo como o son nas mozas, ao que se suma o feito de que moitos espazos de socialización masculina non favorecen a vulnerabilidade. A doutora Cara Natterson compréndeo profundamente. A pediatra, graduada do Harvard College e da Johns Hopkins Medical School, é experta en puberdade e adolescencia. O seu novo libro, Descifrando aos mozos (Océano, 2025) é unha folla de ruta para comprender que podemos agardar dese proceso e como acompañalo.
—Que deberiamos saber acerca dos cambios hormonais que sofren os mozos na adolescencia?
—Como sabemos, as hormonas están no corazón mesmo da puberdade. As hormonas sexuais, como estrógeno, proxesterona e testosterona, conducen á maduración dos órganos reprodutivos e desencadean cambios na aparencia externa das persoas. Pero non son as únicas hormonas que entran en xogo nesta etapa. Tamén hai outras no cerebro e das glándulas suprarrenais que forman parte da ecuación. Os efectos da testosterona están moi ben estudados en todo tipo de procesos e reaccións, desde o desenvolvemento do pene ata a ira, pero non hai datos sobre o vínculo entre a testosterona e o silencio que moitos pais observan nos seus fillos homes na puberdade. Esta é a conexión que me interesa investigar.
—Explica que falar cos mozos é esencial, aínda que sexa incómodo. Que consellos daría para facelo máis doado ou levadío?
—O obxectivo é mostrarlles aos nosos fillos que falamos en serio cando lles dicimos que sempre estaremos alí para eles. Neste sentido, trátase de facer preguntas e escoitar pacientemente as súas respostas. Hai que falarlles cando claramente necesitan axuda e están a sufrir, pero tamén cando non a necesitan e tiveron un bo día. Deixar ao carón o teléfono móbil e ensinarlles que nos importan. Moitos mozos pasan por fases nas que non parecen estar moi receptivos: vólvense calados, encérranse no seu cuarto, non reaccionan ben cando intentamos falarlles. Neses momentos hai outros xeitos de facerlles saber que estamos aquí e moitas veces facer isto é suficiente para manter un vínculo estreito con eles. Co meu fillo, algo que facía era sentarme fóra do seu cuarto e dicirlle que estaba alí e que estaba dispoñible para falar. Soará algo ridículo, pero como adulto hoxe segue lembrando ese xesto e o significativa que foi esa presenza para el.
—Como se define desde o punto de vista médico a puberdade e a partir de que idade pode comezar?
—A puberdade é o camiño cara á madurez sexual. O importante é saber que as mesmas hormonas sexuais que fan que unha persoa sexa capaz de concibir un bebé teñen tamén un impacto no cerebro e esta é a razón pola que os adolescentes experimentan cambios de humor. Ese impacto das hormonas no cerebro é moi variable e con todo non falamos suficiente diso.
—Como podemos falar cos mozos sobre a puberdade?
—Hai que facelo de xeito aberto, honesta e sen ocultarlles nada. Non ten por que ser unha charla seria. Podemos rirnos, podemos compartir as nosas propias experiencias con eles. Simplemente trátase de falar.
—Como poden os pais lidar co contraste entre a rapidez dos cambios físicos e o ritmo lento da súa maduración cerebral?
—Isto é especialmente complicado. Os mozos entran na puberdade a idades cada vez máis temperás, moito máis que cando nós o fixemos. Como resultado disto, poida que eles comecen a ter un aspecto máis adulto a idades moi precoces e isto leva aos adultos para pensar que, como se ven maduros, deben ter unha mentalidade máis madura para a súa idade. Pero non é así. O cerebro non madura máis rápido que antes. Entón, un mozo de dez anos que ten a aparencia dun de 12 ou 13 segue sendo un mozo de dez. Vai pensar e a actuar como un mozo de dez anos. Isto pode provocar situacións complexas e é o noso traballo como pais anticiparnos a iso, apoialo cando ocorra e sempre tratalo acorde á idade que realmente ten, non a idade que aparenta. Isto tamén é válido para aqueles mozos que atravesan a puberdade a idades máis avanzadas e aparentan ser máis pequenos do que son.
—Que consellos daría á hora de abordar a conversación sobre sexualidade cos mozos e a educación sexual desde a familia?
—Hai que ser abertos e honestos, pero non nos enganemos pensando que esta vai ser unha conversación dunha soa vez e xa está. Estas van ser moitas conversacións ao longo de varios anos. E non sempre nos vai a funcionar o mesmo guión. Esta é parte da aventura de criar a adolescentes.
—Explica que os mozos ven pornografía incluso aínda que non a estean buscando. Como deben abordar os pais este tema con eles? Pódese evitar a exposición?
—A pornografía está en todas partes; incluso en Google Maps. Se eles teñen acceso a un dispositivo, sexa o que sexa, é probable que tarde ou cedo atopen pornografía, incluso aínda que non a busquen. Non só a través do móbil, senón no computador ou incluso en consolas de videoxogos, porque está en todos lados. Por tanto, máis que pretender evitala, recomendaría empezar a falar dela. Hai que poder falar de sexo, de consentimento e de pornografía cos mozos. Deixémoslles claro que non van estar en problemas se a ven e que sempre poden contar connosco para falarnos das súas inquietudes. Hai que explicar tamén os riscos da pornografía, o risco de disfuncións sexuais ou da perda de satisfacción nas relacións sexuais con outras persoas. Isto é importante.
—Como inflúe a masculinidade na imaxe corporal dos mozos?
—Do mesmo xeito que os estándares de beleza pouco realistas impactan na imaxe corporal das mozas. Os mozos ven a través das pantallas centos e centos de imaxes de como se «supón» que deberían ser os seus corpos. Isto supón unha enorme presión por adaptarse a esa imaxe. É importante que entendan que moitas desas imaxes que ven non son reais, que foron editadas, filtradas e maquilladas. Ademais, é unha chea de información para os seus cerebros, que xa bastante teñen con adaptarse ao feito de espertar cada día nun corpo que está a cambiar. Por tanto, creo que neste aspecto os mozos merecen moita máis empatía e escoita da que reciben.