Existe a crise dos 40? «Chega a metade da vida e un empeza a pensar como quere vivila»
SAÚDE MENTAL
A ciencia non apoia, ao completo, este termo popular, aínda que existen trazos que se poden atopar nas consultas de psicólogos
23 oct 2025 . Actualizado á 11:55 h.Son moitos os famosos ou persoas recoñecidas que se pronunciaron sobre a crise dos 40. O actor Hugo Silva, por exemplo, contou no 2017 que estaba a pasar por este fenómeno, aínda que trataba de quitarlle ferro ao asunto: «A putada é que te miras e dis, ‘vostede quen é?”». Leonor Watling, compañeira de profesión, tamén se pronunciou respecto diso nalgunha ocasión: «Crise dos 40?. E dos 20, os 30, o outono, a primavera... Eu teño crise con todo e son desas ás que unha crítica mala aféctalles máis que 15 boas. Claro que impón cumprir anos e hai unha época como que desapareces e asústaste un pouco pero, afortunadamente, eu teño moitos intereses».
Cumprir anos non é bo nin malo per se, peor sería non cumprilos. Por iso, o único ao que un pode aferrarse neste paso inevitable do tempo é ao optimismo e á aceptación. Pensar que o mellor aínda está por vir.
Para mostra, un botón. O xornalista José Luis Sastre dicía, en no podcast que presenta con Miguel Maldonado, Xastre & Maldonado, que había decido que a etapa comprendida entre os corenta e os sesenta ía ser o seu mellor momento. «Creo que tiven a crise dos 40 antes de chegar aos 40 (...). Por unha banda, hai esta angustia de pensar que pasou a metade da miña vida e non sabes en que momento cheguei aquí, como as cousas puideron pasar tan rápido. E por outra, a compensación de que estás puramente no centro da túa vida, xa es a persoa que queres ser e, a partir de aquí, o teu mellor momento», confesáballe ao seu compañeiro que, en desacordo, pensaba que este non sería o caso de todos.
Desde un punto de vista estritamente biolóxico, os corenta nunca poden ser os vinte. Incluso se a ambas as idades, un mantén hábitos de vida saudables. Aínda que o envellecemento non é un proceso lineal, hai un par de momentos na vida nos que se acelera. «O primeiro sería ao redor dos 44, e o segundo dos 60. Isto viuse mirando marcadores de envellecemento, pero o certo é que non está claro se estes cambios correspóndense cuns síntomas tamén máis acelerados», responde Salvador Macip, catedrático dos Estudos de Ciencias da Saúde da Universitat Oberta de Catalunya (UOC).
Previo a este achado, xa se había visto que o paso dos anos se evidenciaba nas mulleres coa menopausa, «que adoita coincidir nesta década», e tamén nos homes, coa andropausia. «Os homes tamén experimentan este “bajón”, aínda que a andropausia está peor estudada, ten un efecto no envellecemento», aclara o experto. Así, a pesar de que se debe deixar espazo á individualidade de cada persoa e do seu contexto, na cuarta década de vida xa adoita haber constancia de que os anos non pasaron en balde.
A visión dos psicólogos
Máis aló da perspectiva biolóxica, existe a crise dos 40 nun plano mental? A resposta curta é que non, sobre todo, se un só se aferra á idade para xustificala. Agora ben, o fondo da formulación pode ter parte de razón.
O culpable non son os anos, senón que hai un momento vital no que moitas persoas decátanse «de que algúns aspectos da nosa vida xa nos cansan, non encaixamos como antes, non estamos ben, hai unha falta de sentido, mentres que outros aspectos abandonados, reprimidos ou pouco desenvolvidos do noso pasado chaman á porta coma se quixesen ter o seu espazo», explica Xavier Guix, psicólogo e divulgador. Desta forma, este choque entre un pasado que quere volver ao presente e un presente que non é o agardado vívese como unha crise.
A nivel científico, non existen demasiadas investigacións que proben se a crise dos 40 é ou non posible. E as que existen non a apoian. Polo menos, na poboación xeral. «Lachman preguntou, no 2004, a varias persoas se experimentaran unha crise polo paso do tempo e viuse que só entre un 10 e un 20% dos participantes referiran que si. As investigacións de Robinson e Wright atoparon resultados moi parecidos», precisa Yago López, vogal da sección de Psicoloxía dá Intervención Social do Colexio Oficial de Psicoloxía de Galicia (COPG).
As expectativas
Os corenta marcan o ecuador da vida. Atrás quedan a infancia e a adolescencia, marcadas por certa incerteza: «De pequenos non sabemos quen somos e de adolescentes, non nos gusta como somos», detalla Guix. Tamén a primeira madurez como adultos, cando a xente tende a centrarse en ter unha vida estable segundo os modelos habituais. «No entanto, chega a metade da vida e un dáse conta que foi de todo menos si mesma. E por aí empézase a repensar a propia vida e a decidir o que quere e como o quere», precisa o divulgador, quen lembra que buscar un cambio é normal porque «a propia dinámica da existencia é o cambio e o impulso é cara á realización persoal».
Este tipo de crises vitais adoitan relacionarse cunhas expectativas que non foron cumpridas co paso do tempo. «Moitas aspiracións, en lugar de ser vistas como posibilidades, foron proxectadas como realidades», sinala o psicólogo. E aquí entra o problema: «Adoita dicirse que a grandes expectativas, grandes fracasos». Por iso, o experto recomenda practicar a aceptación e a gratitude: «Hai que manter as expectativas baixo control, e gozar ou aprender o que cada momento trae».
López coincide na xestión das expectativas como orixe do problema. «Se alguén aos corenta chega a consulta dicindo que o tempo pasa moi rápido, que non cumpriu co que agardaba, aí é onde se ve que o problema desa persoa son os obxectivos que agardaba conseguir e non logrou», precisa o membro do COPG.
Indubidablemente, a forma de ver a vida cambia cos anos. O cerebro humano non remata de formarse ata os 25, aproximadamente. «Desde esa idade ata os 40, fomos asentando unha personalidade propia», sinala Guix. Neste punto, un avalía a súa vida e é probable que faga algún cambio.
Aos 50, «prodúcese unha nova perspectiva entre o vivido e o tempo que queda por vivir, o que se traduce en decidir que aspectos son os realmente importantes», detalla o especialista. Finalmente, desde os sesenta, «un céntrase no que quere conservar e as persoas, as poucas que quere que a acompañen», precisa o psicólogo, que engade: «En termos xerais, pasamos de comernos o mundo para servilo como boamente se poida».