Ester Expósito ten parálise do soño: «Oio ruídos e podo abrir os ollos, pero non logro mover o corpo porque está durmido»

Ester Expósito foi protagonista da primeira semana da nova tempada dO Formigueiro. A coñecida actriz respondeu este xoves ás preguntas de Pablo Motos, para presentar a súa recente película, O talento, onde interpreta a unha violonchelista que sofre unha situación de abuso de poder por parte dun home maior que ela.

A española compartiu varias anécdotas da rodaxe, como que cando debía vomitar, tomaba potitos de bebé, purés de verdura ou iogures; así como os seus gustos polas pelis de terror ou a súa mala experiencia cos pesadelos: «Teño parálise do soño. En xeral adoito ter soños turbios porque estou consciente. O peor é cando intento correr e non podo; necesito facelo, pero cústame e espértome con moita angustia. Tamén soñei que levo unha vida normal e, de súpeto, recordo que matei a alguén, o que me xera unha grande inquedanza», dixo en horario de máxima audiencia.

Expósito contou que o seu neuróloga, quen lle diagnosticou este trastorno, explicoulle que o seu cerebro dorme máis tarde que o seu corpo e mándalle sinais para que esperte: «O teu cerebro pensa que te estás morrendo e mándache sinais e ruídos para que te espertes, pero como xa estás esperta, óelos. Pasan uns segundos en que esperta o sistema locomotor e poder moverte», describiu no programa de Antena 3. A especialista indicoulle que este problema garda unha profunda relación co estrés.

«Eu oio ruídos como campás, zumbidos, podo abrir os ollos e estou consciente, pero o corpo non o podo mover porque aínda está durmido. Xa non me pasa tanto, pero houbo un tempo no que me ocorría todas as noites. Incluso, cando durmín con amigas, escoitáronme respirar como a modo de sinal para que me esperten», recoñecía.

Que é a parálise do soño?

Lonxe dun simple pesadelo, a parálise do soño «consiste na imposibilidade de moverse e falar durante un breve período de tempo, que pode ocorrer ao adormentarse ou ao espertar, e que supón na maioría dos casos unha experiencia extremadamente desagradable para o paciente», destaca a Sociedade Española do Soño (SES). Tenden a ser breves e, como moito, duran uns poucos minutos. Con todo, a persoa que o sofre sente que o tempo é moito maior, porque se atopa nun estado a medio camiño entre a vixilia e o descanso.

«O individuo, ao espertar, ou ben ao quedarse durmido, está completamente paralizado. Só pode mover os ollos e respirar, pero o resto dos músculos están completamente paralizados», detallaba Juan José Poza, neurólogo e membro do comité científico da SES, nesta reportaxe. Crese que este trastorno sucede porque a atonía muscular inducida polo soño REM continúa presente cando a persoa esperta.

«Na fase de soño REM, na que soñamos, actívanse uns circuítos no cerebro que paralizan o corpo, salvo os ollos e o diafragma. Ese é un mecanismo de defensa que evita que actuemos en relación co que estamos a soñar, e é normal nesta fase. Pero se está activo no momento de espertarnos, un está paralizado e non se pode mover», engadía o experto. Ademais, unha ampla maioría dos episodios (ao redor dun 75%) adoitan acompañarse de alucinacións estrañas e aterradoras. Así, entre que a persoa non se pode mover e que está a ter un pesadelo, este trastorno convértese nunha experiencia desagradable que provoca moito desconcerto no paciente.

Con todo, a parálise do soño non se considera unha enfermidade porque é algo benigno e moi breve. «Dura pouquiño, menos dun minuto, e desaparece espontaneamente ou, moitas veces, en relación cun estímulo sensitivo: ao oír un ruído ou cando lle toca o compañeiro de cama. Iso xa desactiva o circuíto e a persoa móvese con normalidade», apuntaba o especialista da SES.

Por que prodúcese a parálise do soño?

Coñécense distintas variables que poderían explicar as causas detrás deste trastorno. Estes factores asociados clasifícanse segundo o estilo de vida, as alteracións emocionais e pódense asociar a outras patoloxías. No primeiro grupo sitúase o feito de ter malos hábitos de soño e privación, condutas tóxicas como o alcol, niveis altos de estrés na vida diaria ou alteracións do ritmo circadiano, como sucede co jet lag ou o traballo a quendas.

Nas alteracións do ánimo poden provocar parálise do soño a síndrome de estrés postraumático ou experiencias traumáticas; e á súa vez, pódense asociar a outras enfermidades ou trastornos como a dor crónica, a narcolepsia, a síndrome de apnea do soño ou pernas inquedas.

A todo o anterior, súmase a xenética: «Hai con frecuencia familias nas que isto ocorre en varios membros. E non ten ningunha transcendencia especial cando aparece de forma illada, é un fenómeno que non implica ningunha outra enfermidade», apuntaba o doutor Poza. Para rematar, os nenos poden acumular unha maior cantidade destes episodios, porque fan períodos de soño en fase REM máis longos que os adultos.

As características clínicas

Segundo recolle un documento da Sociedade Española de Medicina de Familia e Comunitaria (Semfyc), as alucinacións que ocorren en plena parálise divídense en tres categorías. As do intruso, que consiste nunha presenza percibida: «A persoa percibe unha sensación de presenza maligna no cuarto, xunto con alucinacións multisensoriales vívidas do intruso no dormitorio», indica a entidade médica. As alucinacións de íncubo, que describen unha sensación de presión no peito, de afogo e asfixia; e as experiencias corporais inusuais, «as cales consisten en sensacións ilusorias de movemento, sensación de flotar ou voar, e experiencias extracorporales ou sensacións fóra do corpo», describe a Semfyc.

O máis habitual é que sucedan cando a persoa se está quedando durmida, o que se denomina forma hipnagógica, pero tamén poden aparecer ao espertarse (forma hipnopómpica ou posdormital).

---

---