Hai que lavar as ensaladas de bolsa? A ciencia responde

La Voz da Saúde

ENFERMIDADES

Lavar las ensaladas de bolsa es clave para evitar infecciones por toxoplasmosis, alerta un estudio europeo
Lavar as ensaladas de bolsa é clave para evitar infeccións por toxoplasmosis, alerta un estudo europeo

Un estudo europeo detectou presenza do parasito «Toxoplasma gondii», causante da toxoplasmosis, nestas ensaladas comerciais listas para consumir tamén en España

18 jun 2025 . Actualizado á 11:44 h.

Un estudo coordinado en dez países europeos detectou a presenza do parasito Toxoplasma gondii en ensaladas de bolsa, un achado que reforza a recomendación de lavar sempre os vexetais frescos antes de consumilos, incluso cando no envase se indique que están «listos para comer». O traballo, publicado na revista Eurosurveillance, conclúe que este tipo de alimentos podería ser unha vía de transmisión de toxoplasmosis máis frecuente do que se pensaba, sobre todo en persoas vulnerables como embarazadas ou pacientes inmunodeprimidos.

O Toxoplasma gondii é un parasito que pode infectar á maioría dos animais de sangue quente, incluído o ser humano. En persoas sas, a infección adoita pasar inadvertida ou cursar con síntomas leves, similares aos dunha gripe. Con todo, en persoas co sistema inmunitario debilitado pode causar cadros graves, e se a infección se produce durante o embarazo, pode provocar malformacións fetais, abortos espontáneos ou secuelas neurolóxicas severas no bebé.

O estudo, coordinado a nivel europeo, permitiu obter por primeira vez datos comparables sobre a presenza do parasito Toxoplasma gondii en ensaladas envasadas listas para consumir. Investigadores de dez países —Alemaña, Dinamarca, Francia, Italia, Noruega, Polonia, Portugal, Reino Unido, República Checa e España— analizaron preto de 3.300 mostras adquiridas en supermercados e tendas de alimentación. O Reino Unido foi o país con maior proporción de mostras contaminadas (16%), mentres que República Checa e Noruega rexistraron os niveis máis baixos, cun 0% e 0,5%, respectivamente. España sitúase na media europea, cun 4,1% das bolsas analizadas con presenza do parasito. Os autores do traballo destacan que a metodoloxía harmonizada que empregaron pode servir de base para establecer un futuro estándar ISO e facilitar a vixilancia deste tipo de matrices ambientais, cada vez máis relevantes na transmisión de enfermidades parasitarias.

Toxoplasma gondii é un parasito microscópico que pode infectar a case todos os animais de sangue quente, incluídos os seres humanos. O seu hóspede principal son os gatos, que eliminan o parasito en forma de ooquistes a través das súas feces. Estes ooquistes poden contaminar o chan, a auga e os alimentos, e resistir durante moito tempo no medio ambiente. As persoas poden infectarse ao consumir carne crúa ou pouco cociñada que conteña quistes do parasito, ou ao inxerir froitas, verduras ou auga contaminadas con estes ooquistes. Aínda que a maioría das infeccións non causa síntomas, T. gondii pode ser perigoso para mulleres embarazadas —porque pode transmitirse ao feto e provocar malformacións ou abortos— e para persoas co sistema inmunitario debilitado, en quen pode xerar complicacións graves.

Hai que deixar para comer ensaladas envasadas?

Non. As autoridades sanitarias non recomendan deixar de consumir estes produtos, pero si seguir certas pautas de hixiene. «Dado que as ensaladas listas para consumir están destinadas ao consumo cru sen procesamiento adicional, a presenza de T. gondii en ensaladas procedentes de países europeos pode provocar infeccións en humanos. É necesario adoptar medidas para previr e controlar a contaminación», sinalan os autores.

  • Lavar sempre as follas, aínda que o envase indique «listas para consumir».
  • Usar auga potable abundante e fregar lixeiramente as follas.
  • En caso de embarazo ou inmunosupresión, optar preferiblemente por cocer ou escaldar as verduras.

Ademais, recoméndase lavar coidadosamente mans, utensilios e superficies tras manipular alimentos frescos.