Así foi o primeiro transplante de vexiga exitoso do mundo: «A función renal do paciente mellorou de inmediato»
ENFERMIDADES
Un grupo de cirurxiáns de California conseguiron este fito histórico para o medicamento tras décadas de investigación e desenvolvemento técnico
20 may 2025 . Actualizado á 16:27 h.Un equipo médico realizou en California o primeiro transplante de vexiga exitoso na historia, un fito que permitirá a Óscar Larrainzar, o paciente receptor, de 41 anos, deixar de someterse a diálises. A operación chegou tras anos de investigación e desenvolvemento da técnica por parte de médicos, científicos e cirurxiáns de Keck Medicine, pertencente á Universidade do Sur de California (USC), e da University of California Os Angeles (UCLA), liderados polos doutores Inderbir Gill e Nima Nassiri, os dous cirurxiáns que realizaron a intervención. O procedemento realizouse como parte dun ensaio clínico da UCLA que están a levar a cabo Nassiri e Gill, e co que agardan realizar máis transplantes de vexiga no futuro próximo.
«Esta cirurxía é un momento histórico no medicamento e podería ter impacto na forma en que tratamos a pacientes coidadosamente seleccionados con vexigas en estado terminal, altamente sintomáticas, que xa non funcionan», explicou o doutor Inderbir Gill, que é director executivo do Instituto de Uroloxía da University of Southern California. «O transplante é unha opción de tratamento que salva e mellora a vida de moitas persoas con enfermidades que afectan a distintos órganos principais, e agora pódese agregar a vexiga á lista de eles», engadiu Gill.
Un caso único
Óscar Larrainzar perdera a maior parte da súa vexiga tras unha cirurxía para extirpar un tumor e a parte restante estaba comprometida en termos de funcionalidade. Tamén se lle extirparon ambos os riles, xa que padecía enfermidade renal crónica e o cancro tamén afectara a estes órganos. Como consecuencia, sometíase a diálise desde facía sete anos.
O procedemento, de alta complexidade, «implicou o transplante dunha vexiga e un ril novos, recuperados dun doante», detalla un comunicado da UCLA, unha das institucións que participaron do proceso. Os cirurxiáns trasplantaron primeiro o ril, a continuación, a vexiga, para, finalmente, conectar un á outra utilizando unha técnica innovadora que desenvolveran.
O procedemento completo durou aproximadamente oito horas e os resultados, asegurou o doutor Nassiri, foron evidentes rapidamente. «O ril produciu inmediatamente un gran volume de ouriños, e a función renal do paciente mellorou de inmediato. Non houbo necesidade de diálise despois da operación, e os ouriños drenó correctamente na nova vexiga», explicou. Noutras palabras, pouco despois da operación, Larrainzar puido volver ir ao baño como calquera outra persoa sa, algo que non podía facer desde facía anos.
O paciente atópase estable, en recuperación e observación médica. Con todo, como explica o comunicado da UCLA, «aínda existen incógnitas asociadas co procedemento. Descoñécese como será o funcionamento da vexiga trasplantada ao longo do tempo e o grao de inmunosupresión necesario para previr o rexeitamento dos órganos trasplantados».
Os desafíos de vivir sen vexiga
Ata o de agora, as opcións para persoas como Óscar Larrainzar foron escasas e complexas. Cando un paciente require unha cistectomía (a extracción cirúrxica de parte da vexiga), perde a funcionalidade deste órgano, de xeito parcial, o que implica ir ao baño con moita maior frecuencia, ou total. Nos casos de cistectomía radical (extirpación completa), os cirurxiáns teñen dúas opcións. En certas ocasións, crean unha neovejiga artificial que cumpre a función da vexiga. Este órgano substitutivo créase con tecido artificial, ou ben, utilizando o íleon, unha parte do intestino delgado do propio paciente.
Pero este método ten grandes desvantaxes. Os pacientes quedan con secuelas como a incontinencia, xa que este tecido non é unha vexiga real e, por tanto, non envía sinais claros ao cerebro para saber cando ouriñar. Para adaptarse a isto, os pacientes teñen que acudir ao baño con moita frecuencia, tendo que recorrer a alarmas para ouriñar incluso durante a noite. Pola contra, o tecido podería encherse en exceso e danarse.
Noutros casos, como explican desde a asociación de cancro de vexiga BCAN, os cirurxiáns realizan un conduto ileal ou urostomía, un procedemento cirúrxico que permite que os ouriños sexa desviada da vexiga e drenada ao exterior do corpo cara a unha bolsa, a través dunha pequena abertura coñecida como estoma. Esta opción tamén dificulta a vida cotiá dos pacientes, que deben ter certos coidados para evitar infeccións ou outros problemas do estoma.
«Pola súa banda, un transplante de vexiga dá como resultado un reservorio urinario máis normal e pode evitar algúns problemas a curto e longo prazo asociados co uso do intestino como vexiga», detalla Nassiri.
Por que é tan complicado trasplantar unha vexiga
Este avance médico é unha obra de innovación ao servizo da ciencia e é o resultado de décadas de investigación. A precisión das ferramentas cirúrxicas e o coñecemento profundo e detallado da anatomía do sistema urinario foron elementos clave para poder desenvolver a técnica que Gill e Nassiri utilizaron para tratar a Óscar Larrainzar.
Os cirurxiáns que realizaron a intervención en California citan «a complicada estrutura vascular da área pélvica e a complexidade técnica do procedemento» como as dificultades principais. Neste sentido, o gran problema á hora de trasplantar un órgano como a vexiga está na cantidade de vasos sanguíneos que irrigan a zona, unha serie de condutos que permiten que o sangue chegue ao tecido e que, en casos como o de Lanzarriar, nos que hai habido unha cistectomía, poden estar danados, xa que durante esta extirpación da vexiga córtanse e cauterizan todas as veas e arterias da zona.
O desenvolvemento da técnica pioneira que permite volver conectar todos estes vasos á nova vexiga requiriu anos de práctica e experimentos, primeiro en ratos, posteriormente, en porcos e finalmente en humanos con morte cerebral que doaran o seu corpo á ciencia.