Sanidade alerta sobre o risco de sobredose accidental con paracetamol infantil en xaropes
A CAIXA DE PRIMEIROS AUXILIOS
A confusión hase debido a que no país de orixe dos pacientes, os xaropes que se comercializan para nenos conteñen unha concentración deste principio activo tres veces inferior á que está dispoñible en España
17 dic 2025 . Actualizado á 11:52 h.O Sistema Española de Farmacovigilancia, coordinado pola Axencia Española de Medicamentos e Produtos Sanitarios (Aemps), recibiu recentemente dous casos de reaccións adversas graves relacionadas cunha sobredose accidental de paracetamol en solución oral en poboación pediátrica. Aseguran que, en ambos os casos, a confusión debeuse a que, no país de orixe dos pacientes, os xaropes que se comercializan para nenos contén unha concentración deste principio activo tres veces inferior á que está dispoñible en España. É dicir, co mesmo volume, administrouse por erro o triplo de dose.
A Axencia lembra que para evitar posibles erros deste tipo é fundamental axustar a dose segundo a concentración do medicamento e o peso do paciente. A administración de doses superiores ás recomendadas pode ter consecuencias graves, como a toxicidade hepática, que pode chegar a ser potencialmente mortal. Por iso, remarcan que ante unha administración accidental superior á dose recomendada débese recibir atención médica, incluso se o paciente non presenta síntomas, xa que estes poden aparecer posteriormente; en xeral, a partir de terceiro día tras a administración. Os posibles signos de sobredoses de paracetamol inclúen vómitos, mareos, perda de apetito, dor abdominal, ictericia e insuficiencia renal e hepática.
En España hai comercializadas formulacións pediátricas de paracetamol en solución oral con concentracións de 100 mg/ml, que poden estar suxeitos ou non a prescrición médica e adoitan estar recomendados para nenos de entre 3 e 32 quilos (aproximadamente ata os 10 anos de idade). Este está indicado para o tratamento sintomático da febre e a dor de intensidade leve a moderada.
A Axencia lembra que, para evitar posibles erros de medicación, é fundamental axustar a dose de paracetamol segundo a concentración do medicamento e o peso do paciente. Así, recomenda aos profesionais sanitarios prestar atención cando os pais ou coidadores procedan doutros países que poden estar acostumados a solucións pediátricas de paracetamol con concentracións menores ás comercializadas en España, o que incrementa o risco de sobredosificación accidental. Así mesmo, subliña os pais que utilicen correctamente o método de administración da solución oral, a xiringa dosificadora ou as gotas, xa que pode variar segundo o medicamento e, se non se atopa no seu país de orixe, comprobar a concentración de paracetamol: ler no prospecto canto podería necesitar para o seu pequeno.
Un exemplo moi coñecido deste tipo de solucións é o Apiretal. A súa concentración adoita ser de 100 mg/ml. «O máis doado para coñecer a dose é dividir o peso do neno entre dez, e o resultado obtido serían os mililitros de xarope que habería que administrar cada catro ou seis horas», indicaba neste artigo de La Voz da Saúde o pediatra Roi Piñeiro Pérez. De todos os xeitos, se se presentan dúbidas na administración de calquera dos dous medicamentos o mellor é consultar a un profesional sanitario ou ao farmacéutico.
Así, para a administración de 15 mg/kg cada seis horas de Apiretal 100 mg/ml, a pauta sería a seguinte:
Do mesmo xeito que todos os medicamentos, no caso do Apiretal ou paracetamol tamén poden existir efectos adversos tras a súa toma. «Os máis importantes, e á vez infrecuentes, están relacionados coa hipersensibilidade ao principio activo (alerxia) e a toxicidade hepática, motivo polo que hai que ter especial precaución no uso deste medicamento en pacientes con insuficiencia hepática».
«Tanto o paracetamol como o ibuprofeno seguen sendo os medicamentos máis comúns nas intoxicacións pediátricas. Aínda que o perfil de seguridade é moi bo, en ambos os casos doses moi elevadas poden ter efectos letais», ampliaba o experto.