Carabelas portuguesas en Galicia: que son, últimos casos e como actuar se che pican

La Voz da Saúde

A CAIXA DE PRIMEIROS AUXILIOS

Carabela portuguesa flotando en el mar cercano de las Illas Cíes
Carabela portuguesa flotando no mar próximo das Illas Cíes Manuel E. Garci UMO - IIM - CSIC

Como de grave pode ser a súa picadura? Analizamos esta especie responsable de varios casos de picaduras en praias galegas este verán

20 ago 2025 . Actualizado á 12:49 h.

As costas galegas están a ver nas últimas semanas un aumento na presenza de carabelas portuguesas (Physalia physalis), tamén coñecidas como fragatas portuguesas ou falsas medusas. Aínda que poden parecer medusas comúns, a súa picadura é moito máis dolorosa e potencialmente perigosa debido ao seu potente veleno.

Trátase de animais mariños flotantes que contan cunha vexiga ou globo na superficie, de ata 30 centímetros de diámetro, e tentáculos que poden superar os 30 metros de lonxitude. O seu coloración azulada ou violeta faias facilmente identificables. Os tentáculos conteñen máis dun millón de células urticantes por centímetro, capaces de inxectar veleno ao mínimo contacto.

O aumento da temperatura da auga e as dinámicas dos ventos mariños provocaron que aumente a súa presenza  en diversos puntos da Península.

Que facer en caso de picadura

Como explica Juan Pablo García, vogal do Colexio de Enfermería da Coruña: «Ao non estar acostumados, adoitamos cometer o erro de tocalas. Outro tema importante: se nos pica unha debemos dirixirnos á beira e lavar a zona con auga salgada, nunca con doce porque podería empeorar aínda máis a lesión. Logo hai que aplicar un pano de auga quente para intentar desnaturalizar ese veleno e despois frío».

Roberto Pérez Míguez, vecino de Viveiro de 42 años, mostrando las marcas que le dejó en los brazos la carabela portuguesa que lo envolvió mientras nadaba mar adentro en la playa de Abrela
Roberto Pérez Míguez, veciño de Viveiro de 42 anos, mostrando as marcas que lle deixou nos brazos a carabela portuguesa que o envolveu mentres nadaba mar dentro na praia de Abrela Pepa Losada

  •  Non rasques ou fregues a zona afectada, nin sequera cunha toalla ou area.
  • Lava a zona con auga mariña, nunca con auga doce.
  • Non apliques amoníaco, ouriñes ou vinagre.
  • Quita os restos ou anacos con pinzas e se o fas coa man, que estea protexida.
  • Para aliviar a dor aplica frío, durante 15 minutos, sen fregar. Se usas xeo evita o contacto directo coa pel.
  • Os nenos, persoas maiores ou aquelas con alerxias que resulten afectados, poden necesitar atención especial.
  • Se se observan síntomas como náuseas, vómitos, mareos, cambras musculares, cefaleas ou malestar xeneralizado, acode ao hospital ou centro de saúde máis próximo.
  • Desinfecta a ferida con alcol iodado 2 ou 3 veces ao día durante 48-72 horas.

Os síntomas máis frecuentes, lembra Cruz Roja, son a dor local no sitio de contacto cos tentáculos, que pode irradiar a toda a extremidade afectada e aos ganglios rexionais como a axila ou íngua. Ademais, o tentáculo deixa debuxada na pel unha elevación vermella, ás veces con vesículas. 

 Como evitar a súa picadura? 

  • Se hai medusas ou carabelas na praia, non te bañes e afástate da beira onde pode haber fragmentos do animal.
  • Se estás na auga e ves medusas ou o flotador da carabela, sal da auga tan rápido como poidas. No caso da carabela, aínda que vexas o flotador lonxe, os tentáculos estendidos son moi longos (hai casos de ata 30 metros) e poden chegar a tocarte.
  • Se a medusa ou a carabela está fóra da auga (na area, sobre as rocas etc.), non a toques, aínda que creas que estea morta, xa que pode seguir liberando veleno.
  • O uso de crema solar pode diminuír o risco de picaduras xa que ten certa capacidade illante da superficie corporal, pero non o evita totalmente.
  •  Segue as indicacións dos socorristas.