A flota de Burela consegue probas científicas de que o seu petisco apenas dana o fondo
SOMOS MAR
Usará os datos para pedir unha exención e faenar nas 87 áreas vedadas
28 mares 2024 . Actualizado ás 09:04 h.Cando a Comisión Europea publicou en setembro do 2022 o regulamento de execución que prohibiu a pesca con artes de fondos entre os 400 e os 800 metros en 87 áreas salpicadas polo Atlántico porque hai ou podería haber ecosistemas mariños vulnerables (EMV), a flota do petisco revolveuse indignada. Prohibíaselle faenar con esta modalidade de pesca sen mediar datos científicos ou evidencias da súa acción nociva sobre eses corais, esponxas, gorgonias e plumas que hai ou poida que haxa nesas zonas. Tiña informes sobre o arrastre, si, pero non sobre se o palangre de fondo impactaba ou podía impactar neses espazos vulnerables ou posiblemente vulnerables. E, a pesar de todo, foi esa información a que empregou para expulsar desas 87 áreas tanto ao arrastre, como ao enmalle e ao palangre, ademais de dragas, nasas e almadrabas.
Esa falta de estudos científicos foi un dos argumentos que empregou a flota do petisco de Burela para sustentar o seu recurso xudicial contra a decisión da Comisión. Pero como a Xustiza —e menos a comunitaria— non é o que se di rápida, a Organización de Produtores de Burela (OPP 7) lanzouse a cubrir esa lagoa de información científica para tratar de sortear esa prohibición. Fíxoo a través do denominado proxecto Ispamer, dirixido polos investigadores do equipo Pescasost do Centro Oceanográfico de Vigo (IEO-CSIC), e no que participaron sete pincheiros de Burela.
Os resultados desa primeira prospección demostran «o nulo impacto do palangre da pescada nos fondos mariños», explica a OPP 7 nun comunicado. Ocorre que aínda que se denomina palangre de fondo, o método que empregan os pincheiros de Burela é un palangre demersal ou semipelágico, que está dirixido á pescada adulta «e ten contacto parcial» co fondo mariño», recolle o informe.
É distinto do que se emprega para capturar congro ou bacallau, explica Sergio López, xerente dos produtores de Burela. Precisamente porque se dirixe á pescada, que é unha especie demersal (que está na columna de auga) e non bentónica, o palangre «non é de liña tendida no fondo, senón que ten contacto parcial co leito» a través dunha serie de pesos que se distribúen ao longo da súa extensión configurando unha W, sendo só os ángulos inferiores os que tocan o fondo.
Máis pelágico que de fondo
«É a primeira vez que el IEO identifica e describe como é o palangre que usa a nosa flota», refire López. Como tamén é a primeira vez que se documenta o impacto dese aparello sobre as especies vulnerables polas que foron expulsados de 87 zonas.
O informe recolle os resultados obtidos en quince mareas de sete pincheiros nos meses de novembro e decembro do 2023. En catro buques a observación foi física e seguíronse 132 operacións de pesca nas que se calaron 431.565 anzois. En todos eses lances seguidos a bordo —nos que se capturou sobre todo pescada— subiron 55 organismos bentónicos, dos que 10 correspondíanse con algunha das especies vulnerables que se pretenden protexer coas vedas, pero nalgúns casos eran esqueletos de exemplares mortos xa desgastados, un anaco de coral recente que traía agarrado unha centola e unhas plumas que chegaron enroladas. E case o mesmo ocorreu coa observación electrónica: uns cantos moluscos, outros poucos equinodermos, pedras e moito coral morto e desgastado. Tamén se viron 10 plumas, pero con «unha taxa de bycatch por número de anzois extremadamente baixa».
A información completarase cunha segunda parte do proxecto a partir de abril
Os resultados do proxecto Ispamer xa están en mans da Administración española. A OPP de Burela fíxollos chegar porque é a única vía que os produtores teñen para transmitilos ao órgano de asesoramento científico da Comisión Europea: o ICES (Consello Internacional para a Exploración do Mar).
Ademais, esa información é só unha primeira parte, pois a intención dos produtores é continuar solicitando datos nunha segunda parte do proxecto que arrincaría en abril. Seguiría a mesma metodoloxía que o realizado na última parte do ano pasado, pero está previsto observar un número maior de lances para apontoar o estudo. Todo co obxectivo de , «demostrar que o noso palangre non ten impacto e pedir unha exención da norma que permita ao pincho a pesca nas áreas vedadas, como ocorre con outras artes de pesca, como o arrastre peláxico»explica Sergio López.
Leste explica tamén que a organización solicitou poder realizar o estudo nas 87 vedas, pero «non tivemos resposta». Así que o que fixeron foi realizar parte desas mareas en áreas que posiblemente se pecharán en canto haxa unha revisión dos espazos mariños vulnerables.
Julio Valeiras, o científico do IEO que dirixiu o proxecto, recoñeceu o esforzo importante da OPP 7, así como «do equipo de observadores a bordo e analistas de vídeo implicados para obter a primeira aproximación con datos de observación científica da captura accidental e impacto do palangre de pescada sobre os fondos en caladoiro comunitario».