A manzanilla e a menta poexo poden axudar coas dixestións pesadas, mentres que o té e a cúrcuma contan con propiedades antioxidantes
21 ene 2025 . Actualizado á 09:51 h.Se nos doe a barriga, unha manzanilla. Remedio caseiro de avoas presente en moitos fogares. Pero máis aló desta, hai moitas outras infusións que nos proporcionan beneficios para a nosa saúde. «Aínda que se consomen con máis frecuencia con fin meramente pracenteiro, tradicionalmente asóciase o seu emprego con plantas medicinais, é dicir, buscando un fin terapéutico ante algún tipo de doenza», asegura Roi Ribera, especialista en Aparello Dixestivo. Abordamos que beneficios están apoiados pola evidencia científica e cales só sobreviviron ao boca a boca.
Pilar Esteban, médica dixestiva, defende nesta entrevista a La Voz da Saúde que as infusións poden ser un bo aliado para as dixestións pesadas. «A manzanilla ten un efecto calmante e antiinflamatorio. A menta relaxa a musculatura dixestiva e reduce a distensión abdominal. O xenxibre ten un efecto antiinflamatorio, mellora a motilidad gástrica e as náuseas. O fiúncho combate os gases e reduce a distensión abdominal. O boldo pode estimular a dixestión e a secreción biliar, polo que é moi interesante para mellorar a absorción de certos alimentos con alto contido de proteínas e graxas. Así que as infusións poden ser un bo remedio». Ademais, engade: «Se estou a beber unha, non estou a tomar outra cousa que sexa contraproducente».
A manzanilla
Ribeira indica que «as súas propiedades dixestivas baséanse nun suposto poder antiinflamatorio, antiespasmolítico, antidiarreico, antiulceroso, ansiolítico e hepatoprotector, converténdoa por tanto nunha das plantas medicinais estrela, facéndoa útil ante afeccións como os cólicos intestinais, procesos diarreicos, hinchazón abdominal, síntomas de refluxo ou a acumulación de gases».
Con todo, o especialista remarca que á hora de revisar a literatura médica, «vemos que os estudos realizados son de escasa calidade, antigos e con mostras de pacientes moi pequenas ou en animais, evidenciando unha palpable falta de evidencia científica». Non cabe dúbida, iso si, de que é un produto cunha seguridade moi alta, xa que, a pesar do seu gran consumo, as toxicidades reportadas son escasas. Por tanto, se lle funciona tomarse unha, non hai razóns para non facelo.
O xenxibre
«A diferenza da manzanilla, o seu amplo uso en países anglosaxóns propiciou que haxa abundante literatura médica demostrando os seus beneficios, facendo desta planta unha das máis apoiadas cientificamente», explica Ribeira. Segundo as súas palabras, unha infusión de xenxibre é moi útil para reducir as náuseas e vómitos. «Demostrouse eficaz en situacións tan sensibles como o embarazo, tras unha intervención cirúrxica ou tras os tratamentos con quimioterapia». Así mesmo, tamén contra as molestias intestinais e a hinchazón.
Ademais, tamén pode ser beneficioso para os síntomas do arrefriado. Con todo, nalgunhas persoas pode favorecer a aparición de síntomas a nivel dixestivo como o refluxo gástrico ou a acidez, debido, paradoxalmente, a ese efecto relaxante no esófago.
O té
Segundo explican desde a Fundación Española de Nutrición (FEN), os catro principais tipos de té distínguense segundo o seu procesamiento: «A Camellia sinensis é un arbusto, cuxas follas, se non son secadas apenas se colleitan, comezan a oxidarse. Para previr este proceso de oxidación quéntanse as follas co obxectivo de quitar a súa humidade».
Desta forma, falamos de té branco cando as follas son mozos, brotes novos do arbusto que non se han oxidado. Do verde cando as follas se secan en ausencia de humidade e son fragmentadas rapidamente despois de ser recollidas. O negro é o máis oxidado de todos e o que máis teína posúe. E para rematar, o vermello, é unha variedade fermentada dun xeito especial que se elabora con follas grandes de té que se comprimen e almacenan durante anos baixo condicións específicas para que unhas cepas bacterianas transformen o té verde en vermello.
Todos os tipos posúen flavonoides, un tipo de polifenoles que posúen propiedades antioxidantes moi potentes e inclúen polifenoles dos grupos catequina (é o caso do té verde) e a teaflavina (té negro).
No entanto, a FEN resalta que o té contén unha substancia que impide o aproveitamento orgánico da vitamina B1, polo que os grandes bebedores de té poden chegar a padecer deficiencia desta. Así mesmo, «o té verde ten o inconveniente de dificultar a absorción de ferro presente nos alimentos», polo que non se recomenda o seu consumo se se padece anemia.
Menta poexo
As súas propiedades dixestivas aluden á súa capacidade antiinflamatoria e carminativa, é dicir, de eliminar os gases intestinais. Con todo, Ribeira sostén que «se consultamos as revisións científicas, unicamente existe un artigo iraniano publicado no 2017 comparando os efectos da menta poexo con placebo para o tratamento destes síntomas». Os resultados obtidos foron positivos á hora de diminuír a dor e a hinchazón abdominal, pero na súa opinión, «o estudo ten certas carencias».
Cúrcuma
A cúrcuma tamén é unha planta típica de Asia coñecida polas súas propiedades terapéuticas no medicamento tradicional. Segundo indican desde o Consello Xeral de Farmacéuticos, os efectos farmacolóxicos demostrados débense á presenza dos curcuminoides, principalmente curcumina; así como aos aceites esenciais e o ácido cafeico.
«A Axencia Europea do Medicamento aproba o seu uso tradicional para incrementar a secreción biliar no tratamento da indixestión, como pode ser sensación de plenitude, flatulencia ou dixestións lentas», sosteñen. Aínda que engaden que, desde hai anos, os preparados de cúrcuma enriquecidos con curcumina tamén se veñen utilizando polo seu efecto antiinflamatorio.