Dóenche os pés? Estes son os cinco problemas máis frecuentes e os consellos para solucionalos
ENFERMIDADES
Os problemas nos pés adoitan xurdir polo uso dun calzado inadecuado e a dor pode estenderse ás pernas e a columna
03 jul 2022 . Actualizado á 17:57 h.A dor de pés é sen dúbidas un dos máis molestos aos que nos podemos enfrontar na nosa vida cotiá. Apareza por estrear un par de zapatos particularmente duros ou por pasar moito tempo andando, practicando deporte, ou de pé, a dor pode chegar a afectarnos e interferir, incluso, coa nosa vida, impedíndonos movernos con liberdade e facer plans que impliquen estar parados. Moitos problemas dos pés producen dores a nivel das pernas, a cadeira e incluso a columna. Por iso, aínda que os teñamos ocultos baixo as medias e os zapatos, é importante ter presentes os nosos pés e dedicarlles atención para evitar danos estruturais a longo prazo.
«As patoloxías máis frecuentes que vemos nas nosas consultas clínicas son, loxicamente, as hiperqueratosis, que son as durezas, calosidades. E dores no pé provocados por juanetes e dedos en garra que provocan un mal pisar», observa Juan Deus, presidente do Colexio de Podólogos de Galicia. Todos estes problemas pódense encarar con tratamentos que permiten conservar a saúde do pé e mellorar a pisada.
«Aínda que son o sustento do noso corpo e o noso principal medio de transporte, aos pés non adoitamos prestarlles a atención que se merecen ata que nos doen ou moléstannos os zapatos, pero non debemos esquecer a importancia de tratar precozmente as lesións dérmicas, ou as calosidades e durezas, así como manter un corte coidadoso e xornal das uñas para minimizar o risco de dano no pé», aconsella o podólogo Borja Carmona.
«O que inflúe é sobre todo a forma do pé. Se tes uns pés planos ou cavos (con moita ponte), ese pé vai ter unha sintomatoloxía e unha forma de andar característica. Os pés planos adoita ser xente con hiperlaxitud ligamentosa, e adoitan ter por iso un arco distendido e pés con tendencia á pronación. Isto provoca fascitis plantases e dores na zona do primeiro metatarsiano, na zona do juanete, e favorecen a formación de juanete e o seu empeoramento. En cambio, nos pés cavos, é o arco máis elevado e adoita ser xente cun acortamiento da cadea muscular tanto desde a fascia plantar do arco como pola parte posterior da perna, tendón de Aquiles, e xemelgos. Iso provoca tensión muscular e dor non só no arco do pé senón na zona posterior da perna. E hai xente que padece dores lumbares provocadas por ese acortamiento muscular», sinala Juan Deus.
Juanetes
«O juanete é o engrosamiento da articulación do primeiro dedo do pé cunha desviación do mesmo cara a dentro», explica a podóloga Natalia Martínez, do Centro Sanitario os Murallones.
«Os juanetes fórmanse cando se altera o equilibrio de forzas que se exercen sobre as articulacións e os tendóns do pé. Isto pode levar a inestabilidade da articulación e causar a deformidade. Aparecen tras anos de movemento e presión anormais na articulación metatarsofalángica. Son, por tanto, un síntoma de mal desenvolvemento do pé», di Carmona.
«Se está claro que o motivo fundamental para desenvolvelo é a sobrecarga que se xera nesa articulación, a prevención virá encamiñada a detectar esa forma de pisar e eliminar dita presión», detalla Martínez.
As causas máis frecuentes de aparición de juanetes:
- Incorrecta forma de pisar, concretamente naquelas persoas que teñen unha tendencia ao pé vallo (é dicir, a meter o pé cara a dentro ao camiñar) ou ben ter un pé moi cavo (con moita curvatura) que xera un exceso de carga na zona metatarsal.
- Calzado inadecuado e uso excesivo de tacóns. Usar frecuentemente zapatos demasiado estreitos ou tacóns altos tamén pode provocar a aparición desta patoloxía.
- Artrite reumatoide, xa que é dexenerativa e tamén afecta á saúde dos pés.
- Herdanza xenética. As persoas que teñen familiares que sofren juanetes adoitan ser máis propensas a desenvolver este tipo de malformación ao longo da súa vida e con maior frecuencia, sobre todo a partir dos 40 anos.
«Os juanetes son a patoloxía máis habitual na podoloxía. O que provoca o juanete é un antepié máis ancho, dor na zona da prominencia do óso co calzado e desviacións dos dedos, que se sitúan en garra ou en martelo. Iso provoca maior rozamento do calzado na zona dorsal dos dedos, ou aparición de calosidades, e tamén unha maior presión da planta do pé no chan, o que provoca calosidades e durezas na parte dianteira do pé na zona plantar», describe Juan Deus.
O importante é acudir de xeito temperán a consulta cun podólogo, xa que os juanetes teñen solución e non hai por que lidar coa dor innecesariamente. «En estadios iniciais do juanete, pódese previr a evolución con soportes plantases, persoais e separadores de silicona. En casos moderados e severos nos que xa hai moita deformidade e o calzado molesta a diario e limítate na túa vida normal, o saír a camiñar e traballar, hai opcións cirúrxicas. De xeito minimamente invasivo, cunha cirurxía de mínimo incisión soluciónase a patoloxía ou, en casos severos, co tratamento a cirurxía aberta, colocando fixación interna con parafusos e agullas», detalla o podólogo.
Uñas encarnadas
Este é un problema frecuente, sobre todo en adultos. Cando as uñas se encarnan, é dicir, crecen cara a dentro da pel, prodúcese inflamación, enrojecimiento e dor. Isto adoita ocorrer a persoas que non poden cortar as uñas dos seus pés por dificultades de acceso á zona ou problemas de visión. O perigo desta patoloxía é que as uñas encarnadas poidan chegar a infectarse.
«É moi habitual que veñan a consulta por uñas encarnadas. Para isto faise tratamento conservador, se é unha pequena porción de uña que se introduce na canle da uña. E se é un estadio máis avanzado da uña encarnada, hai que facer un pequeno procedemento cirúrxico para solucionar definitivamente a patoloxía», explica Juan Deus. A dor pódese aliviar remojando os pés en auga e levando sandalias ou zapatos abertos.
Para previr as uñas encarnadas, recoméndase que aquelas persoas que non poden cortarse as uñas dos pés vaian facerse pedicuras de xeito periódico.
Fascitis plantar
«A fascia plantar é unha banda de tecido elástico que vai desde o calcáneo (o talón) ata a zona metatarsal (debaixo dos dedos). A inflamación desta estrutura, principalmente na zona na que a fascia insérese co calcáneo, é o que coñecemos como fascitis plantar», explica Martínez. Trátase dun problema común entre persoas que practican running e entre aqueles que teñen sobrepeso. A fascitis plantar causa unha dor punzante nos talóns.
«O tratamento habitual adoita ser combinar medicación antiinflamatoria con diferentes tratamentos encamiñados a diminuír a inflamación», di Martínez.
Outros tratamentos para a fascitis plantar inclúen:
- Fisioterapia
- Crioterapia: os primeiros días, pódese aplicar xeo na zona dolorosa, 3 ou 4 veces por día, durante 10 a 15 minutos.
- Exercicios e estiramentos. «Un exemplo: necesitaremos contar cun elemento cilíndrico que nos axude a automasajear a planta do pé. É moi común o uso dunha botella de auga ou unha lata de refresco, preferiblemente a baixa temperatura para aproveitar o efecto analxésico e antiinflamatorio do frío. Débese xerar un movemento anteroposterior do pé provocando a rotación do elemento cilíndrico sobre a superficie», propón Martínez.
- Ultrasóns
- Persoais personalizados
- Cirurxía. Algunhas persoas requiren cirurxía para separar a fascia plantar do óso do talón. Xeralmente, é unha opción só cando a dor é intenso e outros tratamentos fallaron.
«A fascitis plantar hai que diagnosticala ben, saber como é esa dor. Hai que facer unhas probas non só radiolóxicas senón ecografías podológicas. Hai que valorar ben o tipo de dor e ver en que momento se produce esa dor. Hai soportes plantases como persoais para relaxar esa fascia e tamén infiltracións de ácido hialurónico, coláxeno, corticoides. E en casos máis severos que non melloran, hai que valorar incluso a cirurxía», explica Juan Deus.
Enfermidade de Sever
A enfermidade de Sever é unha inflamación e irritación das cartilaxes de crecemento do talón que se adoita dar en nenos, sobre todo, entre os 9 e os 12 anos de idade. «É moi frecuente en nenos que fan deportes de impacto: fútbol, voleibol, baloncesto. E é moi típico esa dor na cartilaxe de crecemento do calcáneo, como está en desenvolvemento e se inflama a cartilaxe por tracción da fascia plantar e do Aquiles, provoca esa dor nesa zona do talón», di Juan Deus.
Este problema é frecuente en nenos que están a pegar un estirón de crecemento. En xeral, indícase unha redución das actividades de impacto que provocan a dor, aínda que se aconsella que camiñen ou practiquen exercicios como a natación, nos que non teñan que soportar o seu propio peso.
Infeccións
Os pés adoitan ser unha zona húmida do corpo que recibe pouca ventilación e exposición ao sol durante o ano, xa que adoitamos levar zapatos pechados. Isto faios especialmente propensos a infeccións na pel, especialmente a fungos.
«A onicomicosis é unha infección nas uñas, causada na súa maioría por fungos dermatofitos. É unha patoloxía contaxiosa e moi frecuente na poboación, sobre todo, en homes de idade adulta. O medio de contaxio idóneo para os fungos das uñas é a humidade, que se incrementa por un exceso de sudoración ou un mal secado de pés, entre outros. Esta patoloxía tamén pode contraerse tras frecuentar zonas deportivas como piscinas, vestiarios ou duchas públicas. Por iso, é fundamental utilizar sandalias nestes espazos para evitalo na medida do posible. A aparición de fungos non sempre ten a súa orixe nun contaxio, é posible que o fungo se atope na pel anteriormente, pero as condicións de calor e temperatura, sobre todo no verán, xeren a súa proliferación», detalla Martínez.
Outra infección micótica frecuente é o pé de atleta, provocado por fungos dermatofitos. «É doado de detectar, xa que é visible pola descamación, ás veces cheirosa e molesta debido ao prurito que provoca. Pódese expandir ao longo da zona plantar do pé, con afección nun ou os dous pés, pero onde maior incidencia ten e onde adoita debutar é na zona interdixital. Dáse máis frecuentemente en homes. Esta é unha patoloxía típica de deportistas, debido ao exceso de humidade acumulada no interior do calzado pola actividade física e a maceración que pode provocar a suor ou a utilización de determinados produtos como vaselinas», observa a especialista.
Protexer os pés
O fundamental á hora de manter os nosos pés protexidos fronte a estes problemas é elixir un bo calzado, xa que un calzado inadecuado é a causa da maioría deles.
«O calzado máis correcto é cun pouquiño de altura no talón, con respecto ao antepié. Iso chámase drop e é unha pequena rampla ou pendente entre o talón e o antepié de entre 2 e 4 centímetros. Non se debe andar de calzado plano, porque iso provoca máis tensión no arco plantar e na fascia do pé. O calzado plano, as sandalias e as chanclas débense de usar só para ir á praia, á piscina, ao redor da piscina, para evitar os fungos e as verrugas plantases ,que son infeccións víricas de contacto, e non para polos pola mañá e estar todo o día camiñando cun calzado plano e sen suxeición atrás. Iso é malísimo para a saúde do pé», advirte Juan Deus.
Decálogo do podólogo Borja Carmona para manter uns pés saudables:
- Examine regularmente os seus pés aínda que non lle doian. Lembre que son o seu medio de locomoción para toda a vida.
- Lávese os pés a diario e secar ben, especialmente entre os dedos.
- Hidráteos a diario, sobre todo o talón e lembre nunca pór crema entre os espazos interdixitais porque isto os macera.
- Corte as uñas dos pés de forma recta, pero non demasiado curtas e vixíe calquera alteración como un engrosamiento ou cambio de cor, xa que poden esconder distintas enfermidades.
- É moi importante a elección do calzado adecuado. Compre ao final do día cando os pés están máis dilatados. Os zapatos deben protexer ao pé, axustarse ao mesmo sen oprimilo e ser de materiais naturais. O tacón non debe exceder os 3 centímetros e a punteira ten que ser o suficientemente ampla.
- Seleccione o tipo de calzado en función da actividade que vai realizar (andar, traballar, facer deporte…). Utilice máis dun par de zapatos e alterne o seu uso. Refugar se están gastados ou deformados.
- Evite andar descalzo, os seus pés están máis expostos a lesións e infeccións, aínda que os baños no mar son recomendables.
- Sexa cauteloso cos remedios caseiros, o autotratamiento pode dar lugar non só a non eliminar a dor senón a provocar outros.
- Controle as gretas e feridas na pel, poden anunciarlle patoloxías solapadas.
- Visite polo menos unha vez ao ano ao podólogo para identificar o grao de saúde dos pés.
