Probamos un reloxo intelixente que mide a presión cunha farmacéutica: «Isto é o futuro»
A CAIXA DE PRIMEIROS AUXILIOS
O dispositivo ten unha correa que se incha para impedir o fluxo sanguíneo, do mesmo xeito que o fai un tensiómetro tradicional
30 nov 2025 . Actualizado á 10:09 h.Reloxos intelixentes, sensores de insulina con parches que se colocan no brazo ou colchóns que axustan a súa temperatura ao longo da noite para adaptarse aos ritmos circadianos do usuario. O futuro do coidado da saúde pasa pola tecnoloxía. Dispositivos que monitoran os nosos signos vitais para achegar datos e consellos personalizados. Este é tamén o concepto detrás dunha nova xeración de reloxos que ofrecen unha función nova e, ata o de agora, ausente en gamas similares no mercado. Nas correas para aseguralos á boneca, estes dispositivos teñen un mecanismo idéntico ao manguito dun tensiómetro. Este sistema permite realizar medicións da tensión arterial que, supostamente, compiten coas obtidas na consulta médica ou na farmacia. Os produtos están a ser avaliados dentro dun estudo científico observacional realizado en pacientes hipertensos pola Sociedade Española de Hipertensión. Pero como de precisa é esta tecnoloxía?
Para descubrilo, recorremos a unha especialista. A farmacéutica Nina Villasuso, membro do Colexio Oficial de Farmacéuticos da provincia da Coruña, ábrenos as portas da súa farmacia, situada en Mugardos. Propómoslle un desafío: enfrontar, lado a lado, o modelo Huawei Watch 2 e un tensiómetro convencional, en medicións simultáneas, para tratar de descubrir se o reloxo pode ser verdadeiramente fiable. Villasuso, experta en hipertensión e unha das coordinadoras da guía para a súa abordaxe que elaborou a Sociedade Española de Farmacia Clínica, Familiar e Comunitaria (Sefac), é a persoa indicada para esta tarefa.
A dous brazos
O experimento é sinxelo. No brazo dereito, Villasuso efectuará medicións co tensiómetro electrónico que utiliza na súa farmacia. Na boneca esquerda, mediremos a tensión co reloxo. Mentres os colocamos en cada brazo, a experta explica como funcionan e por que ínchanse. «Os dous dispositivos son oscilométricos, é dicir, que miden a presión arterial polo fluxo de sangue. Teñen que incharse para interromper o fluxo e despois déixano pasar», comenta. Ambos os aparellos capturan as variacións que se producen mentres o sangue circula e, posteriormente, un algoritmo traduce eses sinais en valores de presión. A gran diferenza é que «nun estámolo medindo na boneca e no outro no brazo. E imos comparar».
Ao comezar a primeira medición, o reloxo indica que se debe apoiar a palma de man que o leva no peito e permanecer inmóbil e en silencio mentres opera. A razón, explica Villasuso, é que calquera movemento ou incluso a acción de falar pode alterar a lectura, «porque, ao ser unha medida que utiliza o fluxo sanguíneo, estas variacións pódenlle afectar».
Cando ambos os aparellos rematan, os resultados son similares: o reloxo guinda a cifra de 127/79 mmHg, mentres o tensiómetro de farmacia marca 122/80. «Realmente, é moi parecida», observa a experta. Como referencia, unha tensión arterial saudable está ao redor dos 120/80 mmHg. O número componse de dous valores. A presión sistólica é a que hai nas arterias cando o corazón latexa e bombea sangue, e é o valor superior nunha lectura. A presión diastólica é a que existe cando o corazón está en repouso entre latexados, e é a cifra inferior da medición.
A experta sinala que existe unha diferenza significativa entre medir na boneca ou no brazo: «Todas as guías clínicas recomendan facelo no brazo, porque o manguito debe de estar colocado á altura do corazón», sinala. Segundo ela, aínda que o reloxo pode ofrecer unha medida válida se se usa levando a man ao peito, a posición no brazo segue sendo a máis recomendada, a día de hoxe, polas guías oficiais.
Tres medicións
Tras a primeira lectura, débense realizar outras dúas separadas, entre si, por un minuto. A cifra final da tensión arterial será o resultado da media entre as últimas dúas medicións, descartando a primeira. Esta é a metodoloxía recoñecida polas sociedades científicas e médicas: dado que a tensión arterial é un valor tan cambiante que pode verse alterado incluso pola fala, unha soa medición non é suficiente para coñecer o estado da presión dunha persoa.
Na segunda medida, as cifras soben un pouco, e Villasuso atribúeo ao que se coñece como «efecto bata branca», un fenómeno onde a presión arterial dun individuo pode aumentar durante unha consulta médica debido ao estrés ou a inquedanza neste espazo, pero se mantén normal, alterando a medición. Por iso, insiste en que non abonda unha lectura illada para ter unha perspectiva real. Realizamos a terceira medida e calculamos a media, que é, afortunadamente, saudable.
A experta describe a continuación un escenario ideal para o diagnóstico: non só as medicións en consulta, senón tamén a automedición na casa. Segundo Villasuso, o máis útil para o médico sería que o paciente mida a súa tensión «dúas ou tres veces ao día durante cinco ou sete días. Con esa información, o médico pode ver se a persoa ten a presión arterial ben ou se xa está no limiar de tela elevada». Nese caso, o paciente acordará xunto co profesional as medidas que poida tomar para controlar a súa tensión, en base aos seus factores de risco, a súa idade, o seu peso e os seus hábitos, entre outras variables.
Cabe sinalar que a hipertensión, coñecida como o «asasino silente», en realidade si presenta síntomas, pero estes «se poden confundir cos doutras patoloxías. Por exemplo, dores de cabeza, aturdimiento, palpitacións, dificultade para concentrarse ou malestar xeral. Hai moita hipertensión enmascarada, que non se coñece por parte do paciente e que só se descobre cando se fan campañas masivas de medida da presión arterial», explica o doutor José Antonio García Donaire, nefrólogo especializado en hipertensión.
Por esta razón, Villasuso recomenda realizarse medicións polo menos dúas veces ao ano, sobre todo a partir da década dos 40. Para manter unha presión saudable, propón prácticas sinxelas: reducir o sodio, controlar o sobrepeso, facer exercicio, evitar o tabaco e moderar o consumo de alcol.
Entre os erros frecuentes á hora de tomarse a presión, García Donaire destaca o fumar nos 30 minutos previos, o tomar bebidas con cafeína ou realizar a medición coas pernas cruzadas. Tamén recomenda repousar uns minutos antes de comezar a facer a medición. «Se nos doe a cabeza, o que hai que facer é tomar un analxésico e cando pasase a dor medir a presión. Porque se a presión está alta con dor de cabeza, non imos saber se a dor é causante ou efecto», detalla o experto.
Merece a pena compralo?
Cun prezo de mercado próximo aos 400 euros, fronte aos 25 a 50 que roldan os tensiómetros para uso domiciliario, a principal vantaxe que ofrece o dispositivo Huawei é a súa lixeireza e portabilidad. O seu nivel de precisión é, en opinión da experta, aceptable, aínda que destaca que non foi incluído aínda na lista de tensiómetros validados polas sociedades científicas europeas.
«Isto estaría ben para unha persoa a quen lle diagnostique de hipertensión e quere controlar como lle está facendo efecto o medicamento», di Villasuso. Pero advirte que non todos os perfís adáptanse ao uso destes dispositivos. Nalgúns casos, ter o reloxo continuamente monitorando o corpo pode levar a obsesionarse ou xerar inquedanza: «Hai xente á que ter isto angústialle. Se che vai a prexudicar ou vaiche a angustiar, se cadra non es a persoa á que máis lle serve».
Desde o punto de vista clínico, estes reloxos aínda non están plenamente homologados como dispositivos médicos, aínda que poderían chegar a estalo. Villasuso resúmeo nunha frase: «Isto é o futuro». De momento, o ideal segue sendo aplicar as recomendacións das guías: realizar medicións múltiples, usar un tensiómetro fiable, levar un rexistro e acudir con el á consulta médica.
Por que importa medir ben a presión
A hipertensión arterial é unha condición moi frecuente, que incrementa o risco de sufrir eventos cardiovasculares, como infarto ou ictus, así como de sufrir dano noutros órganos como o ril ou os ollos. Segundo as guías da Sociedade Europea de Cardioloxía (ESC) e a Sociedade Española de Hipertensión, considérase que a presión arterial óptima é inferior a 120/80 mmHg.
Segundo detalla o documento de práctica clínica da Sociedade Española de Hipertensión, para a medición en consulta os limiares clasifícanse así:
- Presión óptima: < 120/80 mmHg
- Presión normal: de 120-129/80-84 mmHg
- Presión normal-alta: 130-139/85-89 mmHg
- Hipertensión grao 1: entre 140-159/90-99 mmHg
- Hipertensión grao 2: 160-179/100-109 mmHg
- Hipertensión grao 3: a partir de 180/110 mmHg
Como explica Villasuso, para confirmar a hipertensión clínica, adóitase usar a automedida domiciliaria ou a monitoraxe ambulatoria.
Na actualización das Guías da ESC do 2024 tamén se introduce o concepto de «presión arterial elevada» para valores de 120-139 mmHg de sistólica ou 70-89 de diastólica, incluso se non chega a hipertensión segundo os criterios tradicionais. Este criterio reflicte a evidencia achada en estudos recentes, que mostran que incluso con valores aparentemente moderados de presión xa existe risco cardiovascular.