Jessica y Rafa se casan tras 17 años de relación a distancia Galicia-México: «Ao principio foi moi duro, agora cando nos vemos non hai diferenza» 

YES

Jessica y Rafa.
Jessica e Rafa. cedida

Un amor de Mazaricos a Veracruz... Levan 17 anos mantendo a chama por Skype e WhatsApp. «Primeiro viña el unha vez ao ano, despois xa foi sendo un fifty-fifty. En cada viaxe, el traía a alguén ou eu levaba a alguén para México...», conta a parte galega desta parella que lle gañou á distancia

17 abr 2024 . Actualizado ás 17:58 h.

Galicia e México recortaron en Compostela oito mil quilómetros de distancia un mes de xaneiro. E foi unha distancia que sentirían, día a día, durante 17 anos Jessica e Rafa tras aquel verán no que se dixeron adeus en Santiago.

Esta parella, que está en liña desde aquela primeira despedida, coñeceuse estreando o ano 2007. Rafa mudouse ese curso, con 21 anos, de Xalapa (Veracruz, México) a Santiago como estudante de Dereito, no marco dun convenio bilateral entre universidades no seu terceiro ano de carreira. Jessica entraba, aos seus 18, no primeiro ano de universidade e deuse a casualidade de que vivían na mesma residencia de estudantes. «Así foi como nos coñecemos, un día na cociña, por outro chico que viñera con Rafa. Ao empezar a falar, pareceume moi caballeroso e que tiña moita conversación. O que máis me gustou foi a súa forma de falar», comparte Jessica do seu mozo, que cada vez que aterra en Lavacolla sabe distinguir, afinando o oído no aeroporto, aos que son galegos dos que non. Polo acento. 

Rafa e Jessica estrearon o 2007 unha relación de cinco meses presenciais e 17 anos de distancia que acabarán en voda esta primavera. Daranse o «si, quero» a finais de abril, despexando a incerteza que marcou o inicio da parella. «En maio do ano que nos coñecemos, Rafa díxome: ‘É mellor que nos distanciemos un pouco, porque se non ímolo pasar moi mal cando marche'. E eu: ‘Que me estás contando? Non me quero separar de ti! Díxenlle que podiamos intentalo a distancia e el estivo de acordo».

Jessica sempre foi «de pensar no presente», sen cábalas de futuro. E Rafa despegou de volta a México aquel xuño da súa primeira despedida cunha pena inversamente proporcional ás súas expectativas sentimentais. «Ao principio foi duro, tiñamos idades complicadas, había inseguridades. Discutiamos moitísimo», recuerda Jessica. Estiveron un ano sen verse, pero online estaban moi a miúdo, usando «todos os medios posibles: e-mail, SMS, Skype...». E como podían íanse apañando. Cando ela se levantaba, el íase a durmir tras recibir a súa chamada. A distancia, que no reloxo marca sete horas de diferenza, fórona suavizando e sincronizando coa conexión diaria, que podía ser unha chamada, videollamada, chateo... ou unha carta. Cal pode ser a espera por unha carta? «Aínda agora, mes e pico. O pasado novembro mandamos as invitacións para a voda e algunhas chegaron a México despois de toda a tempada de Nadal!».

O escepticismo foi a nota dominante nas familias, que tampouco se pronunciaban demasiado. «Ás veces estaba de baixón, e dicíanme: ‘Ti non podes estar así...', pero eu tiña moi claro que quería estar con el», revela Jessica.

Do skype ao WhatsApp

A distancia nunca foi para eles o esquecemento. O primeiro encontro tras un ano sen verse en persoa mestúrase no recordo con outros. Os primeiros reencontros deses lustros de parella a 8.000 quilómetros tiñan lugar unha vez ao ano. Primeiro viña el a vela, «despois xa foi sendo un fifty-fifty e comezaron a ser dúas, tres, catro veces ao ano». A calidade da conexión foi mellorando, tamén en medios. «Ao principio, cando nos encontrabamos tras meses sen vernos, sentiamos algo raro! As comunicacións non eran o que son... Cando nos viamos e falaba, notaba a súa voz distinta. Agora, podo dicir que cando nos vemos en persoa, non hai diferenza, é como se nos tivésemos visto onte, tan normal», di Jessica.

Rafa vive en Xalapa (Veracruz). Jessica, coa súa nai e o seu irmán en Mazaricos. Ningún dos dous tiña, cando empezaron a quererse, experiencia en relacións a distancia («nin case en relacións, pois cando comezamos eu tiña 18 anos!», matiza ela). Pero o camiño foise facendo con axuda de Skype e logo de WhatsApp, e involucrando cada vez máis ás familias. «No sentido de: ‘Agora vou levar á miña nai comigo para que coñeza o lugar onde vivides'. En cada viaxe, el traía a alguén ou eu levaba a alguén para México!», conta Jessica.

Grandes diferenzas entre a familia galega e a mexicana? «Hai diferenzas culturais, si, pero tanto Rafa como eu somos moi familiares. Os dous estamos moi unidos ás nosas familias e elas encaixaron ben!». Non é o de menos.

Cada vez que se ve, a parella aproveita para viaxar a outros destinos que amplíen o mapa dos seus amores. De Galicia, el queda con todo (polbo, zorza, empanada...), en especial con Compostela «e a xente de aquí».

Aínda que son máis de morder o presente que de saborear posibilidades de futuro, este abril non haberá despedida, ¡senón voda! Este amor á mexicana afianzará o seu compromiso en Galicia arroupado polas familias dos noivos.

Matrimonio a distancia? Pois non... Jessica ten previsto irse a vivir a Xalapa no verán. Así que a despedida (temporal) será de Galicia, que levará á cidade de Hernán Cortés o acento máis riquiño.

 

La pareja con su hijo, nacido el Día del Libro.
A parella co seu fillo, nacido o Día do Libro.

 

Marta e Jaume teñen un fogar e dúas casas: «Cada vez que estamos xuntos son vacacións»

Coñecéronse nunha voda en Barcelona, fixéronse noivos en París e non cambian a súa relación por nada. «Somos unha familia como as demais, talvez non a estándar. A única diferenza é que estamos empadroados en sitios diferentes». O seu estado é «o flechazo»

 

Cada 23 de abril é especial para Marta e Jaume, máis que por Cervantes e a festa dos libros, polo aniversario do seu pequeno Jaumet, que naceu con dúas casas, unha en Pontevedra e outra en Barcelona. Os seus pais viven, desde fai once anos xa, unha relación (en estado de «flechazo») dacabalo entre provincias a mil quilómetros de distancia. Este amor, polo que se ve tras a proba do implacable señor tempo, non cede ao peso das circunstancias.

«Coñecémonos así, e así funciona. Creo que talvez temos os dous medo de que doutro xeito non sería igual... Eu non son capaz de dicirlle que deixe a súa vida alí para vir vivir comigo. Non quero que estea mal, que deixe nada. E eu teño o meu traballo aquí [na Administración local], e aquí son feliz. Cando me coñeceu, dixo: ‘Vou coidar do meu pai sempre'. E eu dixen: ‘Por suposto, ¡e eu do meu!'», relata Marta.

Viaxemos á prehistoria desta parella. A 1998. A ese curso no que Marta se foi de Erasmus como estudante de Educación Social a Dublín, onde coñeceu a Rosa, de Aranxuez, coa que mantivo o contacto unha vez que acabou a aventura irlandesa. Rosa invitouna á súa voda en xaneiro do 2013. Na ligazón, celebrado en Barcelona, foi onde Marta se cruzou con Jaume, que era o primo maior da noiva. El viuna no hotel onde se aloxaban para o evento e non foi capaz de pasar de longo. «Na voda, díxome: ‘Vou ir a verte a próxima fin de semana a Madrid', e eu contestei: ‘A Madrid ve se queres, ¡pero eu vivo en Galicia!, jajaja'». Aos tres días que pasou Marta aquel xaneiro en Barcelona sucedeulles ese febreiro unha fugaz escapada de Jaume a Pontevedra. El quería aloxarse nun hotel, pero ela abriulle as portas da súa casa. «Chamei a Rosa para contarllo e díxenlle chanceando: ‘¡Vou esconder os reloxos polo si ou polo non'... Ela dixo: ‘¡É o meu primo!'». No primeiro voo a Galicia que fixo Jaume para vela, Marta foi a buscalo ao aeroporto de Vigo. Tomaron ela un café e o un ribeiro a golpe de mediodía. «¡E tróuxome un reloxo por invitarlle a casa!», ri Marta.

«Eu non creo nas relacións a distancia [foi do primeiro que lle dixo ela a el]. Quero verte todos os días». E Jaume replicou: «Eu direiche ‘bos días' todos os días». Once anos despois daquela declaración de principios, Jaume séguelle mandando a Marta cada mañá un «bos días». O WhatsApp axuda. Tamén o feito de que desde o principio visen o seu deste xeito: «Só estamos a unha hora e media». Voan. Sempre que vén, Marta vai recoller ao seu mozo ao aeroporto. Como o primeiro día. «E agora somos dous, o neno e eu», matiza.

Pero antes de que Jaumet chegase ao mundo como a máis espabilada das rosas o día do Libro do 2018, a relación foise tecendo na distancia. Ao ano de coñecerse, Marta e Jaume foron de vacacións a París. Na cidade da luz o catalán regaloulle un anel e propúxolle noivado. E houbo un «si» a pesar das reticencias iniciais da galega sobre as perspectivas realistas de manter o vínculo.

«Eu non cría nas relacións a distancia... Hoxe, compénsame todo o tempo que paso con el, é que non noto que non estea. Estamos xuntos todos os días»

Hai parellas que conviven e non ven ou se evitan, parellas que a rutina desfai entre o confort e a preguiza, e parellas que na distancia crecen e gañan seguridade, encaixe, fortaleza. Cada sete días teñen por norma verse. O resto, ven e falan doutro xeito. E a distancia non amarga nin pesa? «Non. Compénsame todo o tempo que paso con el, é que eu non noto que non estea. Estamos xuntos todos os días», afirma Marta. Cada mes, el viaxa a Galicia tres fins de semana, e Marta e Jaumet voan un a Cataluña. Esa é a pauta.

A distancia foi talvez unha luz de urxencia, pero non foi un obstáculo para a parella, que no 2016 casou en Pontevedra. En outubro daquel ano, unha tarde asollada máis propia da primavera mediterránea, soaron campás de voda na Peregrina. Houbo expectación, tres días de voda entre despedida dos noivos e voda á galega (con 140 invitados, a metade de Galicia e a outra metade de Cataluña), pero non pedidas de mudanza nin grandes cambios á vista da parella. Marta lembra que, aproveitando unha viaxe que o pai de Jaume fixo a Galicia a Semana Santa previa, os noivos deron a exclusiva nunha comida familiar. Foi no momento da sobremesa. «O primeiro que preguntou o meu pai ao dicirlles que nos iamos casar no outono foi: ‘E onde ides vivir?'. Jaume respondeu: ‘Marta en Pontevedra e eu en Barcelona, como sempre'».

Non cambiaron as cousas co correr dos anos ou polo feito de ter un fillo? «Eu agora estou mellor que ao principio —pensa Marta—. Moitísimo mellor. Cando estamos os tres, é especial, eles dous dedícanse moito a xogar. Pero iso facémolo cando está papá... Cando non está non facemos quebracabezas, senón outras cousas. É diferente».

O pequeno Jaumet, que cumprirá este 23 de abril 6 anos (e é un dos nove Jaumes que residen, segundo o INE, en Pontevedra), coñece e comprende a situación «desde o principio».

«O noso fillo sabe que ten dúas casas, que nós estamos en Pontevedra e que o seu pai vive en Barcelona porque ten alí o seu traballo e coida ao avó»

ENTRE DOUS «TERRAS»

«El sabe que ten dúas casas, que o seu pai vive en Barcelona por motivos laborais e persoais», debido ao seu traballo e ao coidado do avó, do que o neno herdou o nome. Todo o relativo a Jaumet os seus pais decídeno xuntos (desde o colexio ao que vai ao momento merenda) e «¡hai xente mesmo que non sabe que Jaume non vive aquí!». Hai pouco decatouse, por exemplo, o veciño do quinto... Será por esa cadencia de verse cada sete días e polo costume que ten a familia de saír a comer pola rica Pontevedra.

Cando el non está en Galicia, ela non pode ir ao ximnasio, as súas tardes son para o seu fillo. Pero se Jaume está, hai máis marxe de movemento para Marta. A ela axúdana puntualmente co neno os seus pais e a súa irmá, e di que adoita organizarse sen problema. Ter un fillo non foi cousa do azar, senón unha decisión meditada entre a parte catalá e a galega desta familia cun fogar e dúas casas.

Jaumet naceu en Pontevedra, pero cando só contaba 15 días xa se foron os tres en tren a Barcelona «o mar de contentos». De terra a terra . E así seguen... O que non saben dicir é ata cando. Porque a convivencia está no horizonte da parella.

«Imos cumprindo anos e as viaxes vannos cansando...», expón Marta, que entende que as cousas poden cambiar dentro dun tempo. Irase vendo. De momento, nada que lamentar. «Insisto en que non cría nas relacións a distancia e, a día de hoxe non cambio a nosa por ningunha outra. Creo que o teño todo. Teño os nervios e o hormiguillo de ver ao meu marido cada vez que estamos un tempo sen vernos e teño a independencia cando non está. A min sinto que non me falta nada. Teño unha relación como calquera outra. Eu cada vez que estou con Jaume, estou de vacacións. Son sempre días diferentes, especiais», valora Marta.

Hai xente que gasta o diñeiro nun coche ou nunha estupenda semana de vacacións, alega. Eles van e veñen de volta. Barcelona é a súa cidade de vacacións. E son unha familia «como as demais». «A única diferenza é que estamos empadroados en sitios diferentes. Somos a mesma familia nun sitio e no outro», reforza Marta, que confesa que esta reportaxe é unha sorpresa para Jaume que comparte co seu fillo.

Jaume chegará a Galicia este sábado, cumprindo coa lei do costume das fins de semana. E mañá correrá o medio maratón Vigo-Baiona. É o previsto. «Desexámosche toda a sorte do mundo», é a mensaxe de Marta para el. A súa intención con esta sorpresa é dicirlle: «Estou feliz, feliz de que se lanzou, de que o intentou e de que se arriscou o día da voda da súa prima Rosa, sendo o primo maior, ao que todos seguen e teñen respecto».

Se Jaume dixo sentir un flechazo ao vela a primeira vez, Marta sente que viven, tras once anos de relación a distancia sen que se noten distancias, en «estado de flechazo».

Os dous teñen claro que «estar xuntos non depende dos quilómetros físicos». «Estamos xuntos sempre, todos os días. Somos diferentes, pero complementámonos, axudámonos, respectámonos, coidámonos. Realmente, como el dixo sempre, estamos xuntos no día a día», subliña Marta, que por Jaume se enfronta polo menos un par de veces ao mes ao seu enorme medo a voar.

Boig Per O teu é a súa canción, esa que acompañou á noiva na entrada á igrexa da Peregrina fai oito anos e que para Marta non deixará de soar.

Talvez non son «a familia estándar, a máis habitual». Son unha familia que, na distancia, leva desde o 2013 construíndo un fogar en dúas comunidades, en dúas casas. E que fai que o pequeno Jaumet sexa (polo avó materno) do Real Madrid en Pontevedra e en Barcelona do Barça...

Que funciona nunha relación a distancia? 

  • PAUTAR Os ENCONTROS. Cada parella debe decidir a regularidade coa que quere verse para manter a ton a conexión, sinala Marta Parella, autora de «Es o amor da túa vida». A frecuencia depende da parella. «Igual todos os días non é necesario, pero o tempo compartido é importante», achega a psicóloga e sexóloga mariñá Raquel Graña.
  • UN CONTRATO? Máis que un contrato, «son necesarios eses pactos que toda parella debe facer», di Parella. «Hai que planificar e pautar as visitas. Son os pequenos pactos os que permiten un equilibrio: se é unha relación pechada ou é aberta, que metas temos a longo prazo ou como imos resolver os conflitos», amplía.
  • ONDE PÓR O FOCO? No contacto, en mantelo, di Graña. «Cada unha das partes lévao de xeito diferente. Non podemos invalidar o que sente o outro ou facer unha sobregeneralización», di a autora da canle Íntimas Conexións. Comprender ao outro é clave. Comer xuntos online (ou sincronizar o momento comida-cea) pode ser unha idea.
  • UN ERRO COMÚN... é unha comunicación insuficiente, segundo as terapeutas. A conexión emocional é a clave. Non expresar o que necesito e preocúpame da relación causan a deterioración da parella. «Hai que ser claro coas expectativas», di Parella.
  • FUTURO CONXUNTO. Pódese flexibilizar a relación sobre a marcha, pero é importante, subliña Raquel Graña, «ter un proxecto conxunto de futuro».