Héctor Ruiz Martín, autor de «Aprendendo a aprender»: «Substituír un libro de texto por un dixital só achega dificultades»

Non hai debate para Héctor Ruiz Martín, que en Aprendendo a aprender limita o uso da tecnoloxía no colexio. Sen demonizarlo, pero sinalando que hai que darlle un uso adecuado. Tamén desmonta mitos. As pantallas, di, non contribúen ao desenvolvemento da miopía.

—É bo que os alumnos aprendan con dispositivos tecnolóxicos?

—Hai moitísimos xeitos de introducir a tecnoloxía na aula. A clave está en que non podemos introducila coma se fose un fin, porque si. Hai que facelo sempre cun propósito, como o medio para axudar a resolver problemas. E o que sucede, moitas veces, é que a tecnoloxía en educación introduciuse sen a suficiente planificación. Sen expor realmente que é o que vai resolver.

—Hai que usala só se vai solucionar algo concreto?

—Hai que saber que é o que queremos mellorar, e buscar unha solución, que pode ser tecnolóxica ou non. Ás veces, a solución tecnolóxica será o mellor, porque nos permite facer algunhas cousas que doutro xeito non poderiamos. O que non ten sentido, e é o que pasa en moitos colexios de España, é substituír, por exemplo, os libros de texto por libros dixitais, que son os mesmos, pero a través dunha pantalla. Iso que achega? Nada, ao contrario, só achega dificultades. Porque se ti queres aprender a través dun libro, que é un xeito importante de aprender, para iso é mellor que uses o libro, porque os dispositivos teñen máis incidencias, acábaselles a batería, actualízanse e hai que controlalos moi ben para evitar distraccións. Se o vas usar como un libro, usa o libro.

—Cando se debe usar?

—Se lle vas tirar# proveito á tecnoloxía e vas usar o contido multimedia. Tamén se pode aprender moi ben a través de vídeos, de animacións... E se a tecnoloxía permíteche interactuar, que o estudante reciba o feedback de se o está facendo ben ou as indicacións de como facelo, mesmo personalizadas en función dos erros que comete . Tamén, se permite ao docente ir recibindo continuamente información sobre o desempeño dos estudantes e, polo tanto, non agardar ao exame para saber se o leva ben. Permítelle tomar boas decisións sobre que facer no proceso de aprendizaxe. E, para rematar, se serve para resolver problemas. Se se usa desta forma, non hai dúbida de que vai supor un valor engadido.

—A que idade débeselles dar aos alumnos un portátil en clase?

—Unha das variables que hai que ter en conta é o grao de autonomía dos estudantes. E, xa que logo, a súa idade. Canto máis pequenos son, menos frecuente debe ser e, ademais, só será oportuno se nos vai axudar cunha solución específica. Por exemplo, en menores de 5 anos, que teñen que desenvolver habilidades prelectoras e conciencia fonolóxica, se eu quero incidir aí, pois vou atopar solucións dixitais doados de aplicar e vounas a usar un ratito, dez minutos cada día ou cada dous días. Pero se vas conseguir o mesma coa solución non tecnolóxica e sáeche máis barato, pois faino así. Porque o importante é o obxectivo.

—Non distraen aos alumnos os dispositivos electrónicos?

—Moitas veces podemos pensar que como ten un dispositivo se vai distraer máis e non vai facer os deberes. Se non o tivese, íase distraer doutro xeito. O dispositivo non é a causa da distracción, é o uso inadecuado. E unha das cousas que temos que conseguir é que os estudantes aprendan a autorregularse no uso da tecnoloxía.

—Que falsos mitos hai sobre a tecnoloxía?

—Un dos máis típicos é que o uso das pantallas contribúe ao desenvolvemento da miopía, cando en realidade é fixar a mirada nun punto próximo moito tempo, sexa unha pantalla ou un libro. Tamén, que se usas as pantallas, vaiche custar durmir. É así só se as usas xusto antes de irche a durmir, porque che podes quedar entretido ou che pode provocar unha activación emocional.

---

---