Jedet: «Na época da Veleno o irreverente premiábase, hoxe castígase»

Detrás da muller de rompe e rasga que asoma nas súas aparicións públicas ou no videoclip coa Zowi, hai unha alma ultrasensible e ferida, en proceso de sanación.

Acadou notoriedade Jedet como activista trans en redes sociais. Pero foi a súa interpretación da Veleno na serie dos Javis a que a deu a coñecer ao gran público. Un premio Ondas levou no 2020 por aquel papel. Iniciou entoes o complexo proceso de transicionar de xénero, con múltiples cirurxías, incluída unha vaginoplastia. «Ou transicionaba ou morría», chegou a confesar.

No 2023 saltou de novo á palestra tras denunciar ao produtor Javier Pérez por agresión sexual na festa dos premios Feroz. Un episodio cuxas consecuencias intenta superar envorcándose na música. O pasado venres publicou Mob Wibes, un tema gravado coa Zowi. «A Zowi é a miña amiga desde hai 8 ou 9 anos e cando se decatou de que eu quería facer algo como máis urbano, díxome que quería apoiarme. Así que nos xuntamos e o tema saíu dunha forma moi orgánica o primeiro e único día de estudo. Encantounos e volvemos reunirnos para gravar o videoclip, que en realidade é case un curto», explica Jedet.

—Que mensaxe queriades transmitir con ese impactante videoclip?

—O dicir: «Imos darlle a volta á película». Por que temos que ser nós sempre as obxecto? A canción fala de que non só non nos imos a pelexar por un home, senón que imos usalo ao noso gusto. O vídeo tamén é unha crítica ao sistema, a por que tes que someterche a un marido que che faga infeliz. Pois non, contrata a dous sicarias e cargámosnolos/cargámonolos a domicilio.

—Que queres propor e onde queres chegar na música?

—Quero crecer á hora de producir e compor. Que xa o estou facendo, porque eu estou detrás de cada letra, de cada máster, de cada vídeo, de cada look... No estudo é onde máis feliz e máis confiada síntome. O meu obxectivo tamén é demostrar que unha muller trans pode ocupar o mesmo cerco que calquera outro artista musical, aínda que se nos negue. Nese sentido, digamos que o que estou a facer é tamén polas que virán despois de min. Porque se che pregunto por dez cantantes trans exitosas no mundo, como moito dirasme dous: Kim Petras e Vilán Antillano. Pois eu estou disposta a ser a seguinte, e vou loitar por iso.

—Escoiteiche dicir que antes eras máis soñadora e máis rebelde. Chega a haber momentos nos que tes a tentación de tirar a toalla e deixar de loitar?

—Si, claro. Onte á noite sen ir máis lonxe. Pero hoxe levántome e digo: «Imos comernos o puto mundo. Non esquezas o teu obxectivo e segue currándotelo, porque nalgún momento isto vai explotar e ti tes que seguir dando o mellor de ti. E se non explota, que máis dá, para ti xa explotou. Ti xa estás a facer o que soñabas de nena, e estalo facendo con dignidade e con moito amor».

—Como era a Jedet nena?

—O mundo parecíame tan raro... Non entendía nada, así que eu vivía no meu mundo de fantasía. Pasábame o día escoitando música, cantando, vendo películas, facendo concertos para as miñas avoas, lendo, debuxando... Esa era a miña vida. Soñaba con ser xusto o que son hoxe.

—Que música escoitabas?

—Escoitaba a Britney e ás Spice, pero tamén a Camarón e a Paco de Lucía. Logo, o meu tío era superfán de Red Hot Chili Peppers e de Nirvana, e tamén os escoitaba... Así saín eu, que non sei por onde me dá o aire (ri).

—E que escoitas agora?

—Agora escoito moito trap e rap. Estou obsesionada con Sexyy Rede, con Cardi B, encántame Ice Spice, As Chuches, os discos do principio da Mala... E, por suposto, sempre volvo ao flamenco.

—O gran público coñeceuche pola Veleno. Crees que un personaxe como ela se aceptaría hoxe como se aceptou hai 30 anos e que podería estar presente nun programa de máxima audiencia?

—Eu creo que non, pero non tanto polo seu xénero, senón porque hoxe en día non se permiten certas declaracións e certas formas. Naquel momento o irreverente premiábase, e hoxe en día castígase. Por iso tampouco creo que un programa como Crónicas Marcianas ou un Mississippi agora puidesen existir. Hoxe o que se impón é o politicamente correcto.

—No caso da comunidade trans, tedes a sensación de que se están dando pasos atrás?

—Sen dúbida. Se non pensas como eles queren que penses, che crucifican.

—Nun antigo post nas túas redes dicías que mostrar as túas debilidades era dar carnaza e afiar os coitelos aos que che critican. Séguelo pensando hoxe?

—Si, por iso xa non o fago. Non comparto nada da miña vida privada en redes. Mira, coa miña parella, coa que levo ano e medio, só subín unha foto e na que non se ve nin quen é. Antes compartía todo. O que pensaba, o que non pensaba, todo o que facía no día... Non tiña pelos na lingua. E iso, ao final, acabouse volvendo no meu contra. Sobre todo, en contra da miña saúde mental. Así que seguirei sendo irreverente pero non o vou a proclamar aos catro ventos. 

—Cales son hoxe os teus demos?

—A síndrome do impostor, o que son un fracaso, que non sirvo para nada, que non teño talento, que estou acabada... Todo iso vive constantemente na miña cabeza.

—E quen son os teus anxos?

—A miña familia. Basicamente a miña nai, a miña yaya e a miña perrita.

—Cando estabas no proceso de transicionar chegaches a dicir que «ou transicionar ou morrer». Tan grande chega a ser a angustia?

—Si, claro. Eu é que me quería morrer. Literalmente. Non entendía que facía aquí. De feito, tomei algunhas malas e inconscientes decisións, que se non chega a ser porque tiven a sorte que tiven, non estaría hoxe aquí falando contigo.

—E agora en que momento estás?

—Estou moi tranquila, nun momento de paz, de estar centrada, de facer o que realmente me gusta e de pasar do que non me achega. A todos os niveis.

—Ti que pasaches pola durísima experiencia de transicionar, pero que a superaches ou estás en transo de superala, que lles dirías aos pais que teñen un fillo ou unha filla que se atopa nesa situación?

—Diríalles que igual que estaban felices cando o tiñan no seu barriguita, que o queiran igual, con esa mesma ilusión e ese amor incondicional.Que un fillo non se deixa de querer porque teña unha identidade sexual distinta á que agardaban ou un xénero distinto ao que lle asignaron ao nacer. Diríalles que o apoien, que sexan pacientes, que traten de entendelo e que busquen a asistencia de profesionais para que lles axuden a xestionalo do mellor xeito posible, sen ferir nin traumatizar ao seu fillo. Nunha situación así, o apoio da familia é transcendental. Eu teño moitas coñecidas que tiveron unha vida moi marxinal por culpa de que non tiveron o apoio das súas familias. Viven traumatizadas e van de relación tóxica en relación tóxica, porque non se aman a si mesmas, precisamente porque non coñeceron o amor desde pequenas.

—Como está o caso da túa denuncia por agresión sexual nos Feroz?

—Segue pendente de resolución xudicial. Para min é un tema moi doloroso porque non fun eu quen o fixo público. Fixérono por min. Eu non quería facelo público, precisamente para que non me preguntasen por iso todo o intre e toda a miña vida.

—En calquera caso, creaches un precedente. Mira o que pasou este ano coas denuncias contra Carlos Vermut.

—Xa, pero é que eu non quería ser precedente, nin modelo a seguir. Eu quería a miña vida tranquila e ser unha cidadá normal e corrente. Por iso non me gustou que se fixese público. De feito, logo púxolleme moito en dúbida por mor diso.

—Tes a sensación de que todo o que fas é analizado ao microscopio?

—Talvez antes si o sentía máis, agora véxoo desde outro punto de vista e desde a madurez. Cando vas facéndoche maior, o ego vaise rebaixando. E eu agora entendo que, como non son o centro do mundo de ninguén, non é tan importante o que faga. Podo gustarlle a alguén ou non. Podo caerlle mal a alguén ou non. Pode parecerlle mal a alguén o que fixen ou non. Pero non son tan importante na súa vida. Ninguén me mira cun microscopio porque teñen cousas mellores que facer. E a min, mentres eu estea tranquila, rodeada dos meus seres queridos e contenta co que fago, xa me dá igual o que pensen de min.

—Es provocadora?

—Non, de verdade que non. Eu fago as cousas tal e como as sinto e como me gustan á hora de expresarme. E fago as cousas que me divirten. Por exemplo, o vídeo coa Zowi a min divertíame moito. En ningún momento estou a pensar en que estea a provocar nada. Pero, claro, é que ao final vivimos nunha sociedade na que aínda que ti non queiras provocar, a xente enseguida séntese ameazada. Eu son unha persoa moi tradicional en canto aos valores. Por exemplo, eu nunca falo de sexo na miña vida privada.

—Es relixiosa?

—Eu si. Eu rezo todas as noites antes de durmir.

—Gustaríache formar unha familia, digamos, tradicional e ter fillos?

—Si, eu quero ser mamá. Sempre fun moi maternal. Coas miñas amigas, coas miñas mascotas... Son moi protectora. Cando hai bebés son moi paciente. Non sei... Os nenos das miñas amigas fanme moi feliz. Creo que sería unha boa nai. Aínda que logo miro como está o mundo e talvez se me pasan un pouco as ganas.

---

---