De Gayoso a Rozalén: as series de debuxos que marcaron as súas infancias

Carlos Portolés
Carlos Portolés REDACCIÓN / LA VOZ

YES

María Pedreda

Ao ser preguntados polas series animadas que marcaron a súa nenez, espértase nos nosos entrevistados un sentimento de nostalxia por aqueles anos nos que case todo era novo e sorprendente

24 feb 2024 . Actualizado ás 05:00 h.

Falar da infancia é unha cousa un pouco perigosa. Esperta sentimentos e paixóns que, aínda que en moitos casos son en esencia alegres, arrastran o amargor da nostalxia. Os nenos son seres de costumes. Teñen certos rituais sacros. A merenda despois de saír do cole só sabe ben se vai acompañada dos debuxos animados. Cada un tiña os seus favoritos. Pero unha cousa é segura, cando se viron estes programas, xa acompañan para sempre. Pasan a formar parte dos recordos máis tenros.

En YES quixemos coñecer un pouco mellor a algúns rostros coñecidos de diferentes disciplinas, xeracións e mundos. E non hai mellor forma de facer iso que a través un breve cuestionario sobre os seus gustos televisivos infantís. Dependendo da idade, saen a colación uns ou outros nomes. Hai, no entanto, algúns que son transversais. Universais. Atemporales.

É o caso, entre outros, de Campións . Independentemente da idade, calquera que teña sido neno nas últimas tres ou catro décadas ha brincado con algún gol de Oliver ou respirou con alivio tras unha atallada de Benji . Os Looney Toons tamén se pasean unha e outra vez por estas conversacións, acompañados dos Marco, Heidi e demais melodramas primigenios. Porque, para moitos, estas series foron o primeiro contacto coa inmensidade do mundo. Coas infinitas posibilidades que agardan aí fóra, no real.

Xosé Ramón Gayoso: «A tele cambiábache a vida, foi unha revolución»

Tom e Jerry 

María Pedreda

Parece mentira, pero Xosé Ramón Gayoso, que tantos anos leva instalado nos salóns dos galegos grazas, principalmente, ao seu programa da TVG Luar, non tivo televisión na súa casa ata os doce anos. Foi aquilo nos sesenta, e aínda lembra o presentador a revolución que supuxo a chegada do aparello aos fogares dos españois. «Era algo que che cambiaba a vida», di. Sentiu fascinación por series simpáticas e desenfadadas como Tom e Jerry. Un gato e un rato, inimigos mortais, que en cada episodio atopaban unha forma nova de pórse a cambadela e burlarse o un do outro. «Era todo aquilo unha fantasía inalcanzable para nós», engade entre risos. Pero era outra época, cando había só 2 canles. Tomábalo ou o deixabas.

Andrés Suárez: «Antes valorabamos os debuxos como un tesouro»

 Campións

Andrés Suárez

Pillamos a Andrés Suárez recentemente saído dunha gravación e a pregunta cóllelle por sorpresa. «¡Que marabilla!», Exclama entre risos. Rapidísimo vénlle á mente un título. Campións. Ou como se coñecen popularmente, Oliver e Benji. «Antes tiñamos iso e nada máis, e valorabámolo como un tesouro. Era sacro. A merenda, os debuxos...». Algo ten falar destas cousas que esperta nostalxias nos entrevistados. Os retrotrae a momentos pasados e ponse sentimentais. Son as cousas da infancia.

Borja Quiza: «Os debuxos de agora son máis superficiais»

ÉRASE UNHA VEZ... O CORPO HUMANO

María Pedreda

Algo que admiten varios entrevistados é que, como pais, quixeron achegar aos seus fillos a estas series que foron tan especiais para eles de pequenos. Borja Quiza, ademais, laméntase de que «aínda que pareza un tópico, os debuxos de agora son máis superficiais». Coas súas fillas ve Érase unha vez o corpo humano. «Quero que descubran o que eu gocei», conta. É especial o de pasar o facho.

Anxo da Cruz: «Logo coñecín a algúns dos que facían estas series»

Looney Tunes

María Pedreda

Anxo da Cruz é opinión experta. Ten, nin máis nin menos, un Goya a mellor película de animación . Aínda que, paradoxalmente, admite que tardou en collerlle o gusto a Disney : «as súas pelis dábanme un pouco de medo. Eran tenebrosas». Entre os seus favoritos estaban os Looney Toons. Ao ter acabado no gremio, puido cumprir un gran soño. «Coñecín a algúns dos que facían todas estas series», narra con orgullo. Sempre tivo esta disciplina algo que espertaba nel o interese.

Lucía Freitas: «Ata me regalaron o disco do Xabarín»

xabarín club

María Pedreda

Para os da xeración da cociñeira Lucía Freitas, o Xabarín ocupa un lugar especial no corazón. Aprendíanse as súas cancións de principio a fin. Os máis afortunados ata conseguían o seu carné do club, que lles daba dereito a unha moi especial felicitación polo seu aniversario vía carta. «Ata me regalaron o disco do Xabarín Club. Son desa época, marcounos a todos». Tamén remarca que sempre foi «máis de debuxos de neno que de nena», algo que tivo que ver coa influencia dos seus irmáns, porque ela era a pequena, así que «vía o que vían eles». Os debuxos tamén serven para unir aos máis novos da familia.

Anxo Carracedo: «Sempre quixen que o Coyote lle dese un susto ao Correcaminos»

o correcaminos

María Pedreda

Para o investigador Anxo Carracedo, os debuxos animados tamén foron un descubrimento tardío. Tiña xa «12 ou 13 anos» cando se converteu en espectador asiduo. O primeiro que lle vén á mente é a eterna pugna entre o Coyote e o Correcaminos. Pero el non era como os demais nenos, que se rían do perseguidor e acirraban ao paxaro. «Eu sempre quixen que o Coyote lle dese un susto ao Correcaminos», sorprende . Outras da época que suscitan as súas aprecios son, por exemplo, Popeye ou o Capitán Marte. Debuxos que, en realidade, son un pouco de todas as xeracións, porque aínda hoxe en día segue sendo habitual pillar reposicións na televisión. Será porque son atemporales. Porque, a pesar das décadas, seguen tendo a súa frescura intacta.

Rozalén: «Estou namorada da miña infancia»

Os Trotamúsicos 

María Pedreda

Un mar de títulos ofrece Rozalén ao ser preguntada. Cada un deles tráelle recordos distintos. Pero todos alegres. «Estou namorada da miña infancia», di. Entre os seus favoritos, non podía ser doutro modo, estaban Os Trotamúsicos, uns animalillos con moito ritmo. No entanto, resístese un pouco a usar o termo «nostalxia». Evócanlle, máis ben, unha felicidade pasada. Como a que sentiu no seu descubrimento da anatomía a través de «Érase unha vez o corpo humano». «Volveríaa ver», admite.

Xosé Antonio Touriñán: «Heidi e Marco tiñan un espírito de culebrón que todos amabamos»

Heidi

María Pedreda

Para este cómico vocacional, os debuxos animados seguen sendo unha cousa moi seria. Foron o seu primeiro contacto co melodrama, por exemplo. Non estamos descubrindo a pólvora se dicimos que, en esencia, iso eran series como Marco. Así o explica Touriñán: «Heidi e Marco tiñan un espírito de culebrón que todos amabamos. Era case un sufrir como forma de pracer. Puro morbo». O comediante, opina, ten que estar sempre en continua comunicación co seu neno interior. A infancia é un lugar ao que deben retornar para atopar esa ilusión. Esa perda total do pudor. «Ser pallaso profesional ten que ver, en parte, con non deixar nunca de ser un neno», explica.

Rebeca Stones: «Usaba YouTube para buscar debuxos»

as supernenas

María Pedreda

Rebeca Stones naceu nun mundo xa cheo de pantallas. É a única de esta reportaxe que pertence á chamada Xeración Z. Iso tamén se nota nalgúns títulos que escolle, máis modernos. As primeiras que saen a relucir son as icónicas Supernenas. A súa favorita era Burbulla. Tamén conta que, de pequena, utilizaba YouTube para buscar os seus debuxos favoritos. Algo que ten unha aura circular, porque finalmente foi co seu contido nesta plataforma como acabou saltando á fama e gañándose a vida. Un personaxe concreto significou moito para ela, serviulle de referente: «acórdome moito de Draculaura, das Monster High, encantábame a súa forma de ser».

Marta Brañas: «Vía debuxos de fútbol e artes marciais»

Dragon ball z

María Pedreda

Non é inhabitual que os debuxos que ven na infancia sexan premonitorios de onde se vai acabar na idade adulta. É o caso da boxeadora e militar Marta Brañas, que tiña debilidade por Dragon Ball Z e Campións. «Vía debuxos de fútbol e de artes marciais. Ademais, practicaba ambas as cousas, que me veñen de familia. Por iso gustábanme tanto esas dúas series». Moitos nenos creceron vendo a Goku e a Vegetta falando galego nas emisións que TVG facía de Dragon Ball Z. Tiña isto un compoñente case folklórico. No caso de Brañas, ademais, había un compoñente de complicidade fraternal: «Víaos sempre co meu irmán».

César Bona: «Entráronme ganas de ler O Quixote polos debuxos»

Don Quixote

María Pedreda

Os debuxos poden ser tremendamente instructivos. Porque o aprender non está rifado co divertirse. É o caso daqueles que tiveron o seu primeiro contacto cos mundos cervantinos a través da soada serie do Quixote que tanto éxito tivo na pequena pantalla española. «A min entráronme ganas de ler o libro pola serie. Aínda teño a canción na cabeza», conta o mestre César Bona.