A Avogada Xeral da UE avala a anulación do acordo pesqueiro con Marrocos
PESCA E MARISQUEO
As 92 licenzas españolas para faenar en augas marroquís seguen pendentes do recurso ante o TJUE
21 mares 2024 . Actualizado ás 12:21 h.A Avogada Xeral da UE propuxo este xoves ao Tribunal de Xustiza da UE (TJUE) que se anule a decisión do Consello pola que se celebra o acordo de asociación para a pesca sostible co Reino de Marrocos porque considera que vulnera o principio de autodeterminación do territorio do Sahara Occidental ao non tratalo como «separado e distinto» de Marrocos.
A Avogada Xeral Tamara Cápeta apoia a sentenza do Tribunal Xeral -en primeira instancia do TJUE- que no 2021 anulou a decisión do Consello pola que se aprobaba a celebración do acordo pesqueiro entre a UE e Marrocos e o seu protocolo, aínda que preservou os seus efectos ata que o TJUE pronúnciese sobre os recursos que o tanto o Consello como a Comisión interpuxeron contra a sentenza do Tribunal Xeral.
Nas súas conclusións, a Avogada Xeral propón ao Tribunal de Xustiza que desestime estes recursos de casación e confirme a sentenza do Tribunal Xeral pola que se anula a decisión do Consello.
A aplicación deste protocolo expirou o pasado 17 de xullo do 2023, o que supuxo a suspensión da actividade, algo que afecta especialmente a España, xa que 92 das 138 licenzas que faenan na zona corresponden ao seu pavillón, en concreto, ás flotas andaluza, galega e canaria.
A pesar de apoiar a sentenza do TGUE, a Avogada Xeral propón, no entanto, basear dita anulación nun razoamento diferente. Neste sentido, explica que o pobo do Sahara Occidental non ten ningún representante oficial ou recoñecido para interpor un recurso no seu nome, aínda que recoñece que a Fronte Polisario loita por un dos tres posibles resultados do dereito á autodeterminación do pobo do Sahara Occidental: a creación dun Estado independente.
En consecuencia, Cápeta cre que debe considerarse que a Fronte Polisario reflicte os intereses e desexos de «polo menos» unha parte do pobo do Sahara Occidental e lembra que tanto o acordo de pesca como o seu protocolo de aplicación non cumpren o requisito de tratar o territorio do Sahara Occidental como «separado e distinto» do Reino de Marrocos, o que vulnera o principio de autodeterminación, tal como interpretou o Tribunal de Xustiza nunha sentenza previa.
Ademais, segundo a Avogada Xeral, o feito de non tratar por separado ambos os territorios tamén pode repercutir no dereito do pobo do Sahara Occidental a gozar e beneficiarse dos seus recursos naturais, incluídos os recursos pesqueiros das augas adxacentes a devandito territorio.
Con todo, dado que algúns deses elementos --aínda que se expuxeron ante o Tribunal Xeral--, non foron tratados, non corresponde ao Tribunal de Xustiza discutir o alcance dos dereitos e deberes relacionados co goce dos recursos naturais do pobo do Sahara Occidental.
Respaldo do acordo arancelario agrícola
Con todo, a mesma Avogada Xeral indica, doutra banda, que o Tribunal Xeral incorreu nun erro ao anular a decisión pola que se aproba, en nome da UE, un acordo arancelario preferente co Reino de Marrocos relativo ao territorio do Sahara Occidental, polo que propón anular dita sentenza.
Neste caso, a Avogada Xeral conclúe que o acordo arancelario preferente si trata ao territorio do Sahara Occidental como separado e distinto do Reino de Marrocos pero considera que o Tribunal Xeral interpretou erroneamente a sentenza do TJUE, porque esta non esixía que o Consello obtivese directamente do pobo saharauí o seu consentimento porque, na súa organización actual, non pode consentir por si só a celebración dun acordo internacional relativo ao seu territorio.
As conclusións sinalan que, acorde ao dereito internacional público, unha potencia administradora pode, en determinadas circunstancias, celebrar un acordo internacional en nome dun territorio non autónomo, como o do Sahara Occidental.
Neste caso, a Unión Europea considera ao Reino de Marrocos como potencia administradora do territorio do Sahara Occidental, polo que a Unión pode aceptar que Marrocos do seu consentimento a devandito acordo en nome do pobo do Sahara Occidental.
No entanto, a Avogada Xeral considera que poden existir outras obrigacións derivadas do dereito á autodeterminación do pobo do Sahara Occidental que poden ser pertinentes á hora de celebrar un acordo co Reino de Marrocos no seu nome.
Ademais, dado que a UE e a comunidade internacional consideran ao Sahara Occidental como un territorio distinto e separado do Reino de Marrocos, outro ditame deste xoves indica que a etiquetaxe de produtos alimenticios esixe que se indique o territorio do Sahara Occidental como país de orixe dos melones e tomates cultivados e cultivados no devandito territorio.
Non facelo, engade, sería contrario á posición declarada da UE sobre o territorio do Sahara Occidental e infrinxiría o requisito de establecer indicacións «correctas, neutrais e obxectivas» nas etiquetas dos produtos alimenticios da UE. Xa que logo, etiquetar eses produtos como orixinarios do Reino de Marrocos en lugar de orixinarios do Sahara Occidental vulnera o Dereito da UE.