Isabelle Díaz, produtora ecolóxica: «Aquí comemos carne día si, día non»

Isabel Gómez (Bruxelas, 1974) pensou que sería unha boa idea volver á casa dos seus maiores, ter unha explotación gandeira, desenvolvela en ecolóxico, comercializar os seus produtos e facelo todo desde un punto no mapa que se chama Traloagro (Friol). Soñouno e levouno adiante. Talvez esa determinación é a que a levou a presidir agora a Sociedade Galega de Pastos e Forraxes.

—Pastos... Cada vez hai menos.

—Depende da zona, pero xeneralizando, si. Cada vez menos pastos e máis abandono das zonas de cultivo. Unha das consecuencias é o aumento de biomasa nos montes e, inevitablemente, os incendios.

—Que se pode facer?

—Intentar fixar poboación, dando servizos para que a xente poida asentarse nos pobos e fomentar a gandería extensiva. Hai zonas de Rede Natura onde están moi limitados para aproveitar os montes. Ás veces hai normas contraditorias que, no canto de favorecer o pastoreo, poñen trabas. Eu creo que hai que concienciar á xente porque habemos ir por un camiño cara á gandería intensiva e deberiamos ir cara ao aproveitamento dos montes.

—Tal como está a propiedade de atomizada, é difícil.

—Insisto en que depende das zonas. É verdade que ao redor dos pobos hai moitas leiras que se poderían aproveitar pero, ou non queren, ou non se atopa ao propietario. Hai unha falta de concienciación por parte da poboación que non se dedica á gandería de poder ceder eses terreos. Pero eu diría que falta moita gandería extensiva.

—Antes dicíase o contrario.

—Si, para ter menos custos. A extensiva require outras infraestruturas: peches, pastoreo... Pero ao final, a extensiva require algunhas horas máis, pero en custos é mil veces menor e facemos un traballo importante para o medio ambiente. Talvez falta o recoñecemento do labor que fai o gandeiro extensivo. E aínda se culpa de que é mala para o campo.

—Bo, moita carne é antiecológica. E logo está a emisión de metano...

—Iso é o que nos están vendendo. Pero, que contamina máis, as vacas ou unha determinada industria? Onde unha vaca deixa unha bosta xéranse uns microorganismos, que atraen a uns insectos que favorecen a biodiversidade. E eses factores non se teñen en conta. Temos que tender a un menor consumo de carne, pero a forma é a través dunha gandería extensiva con menos animais. Nós temos unha vaca por hectárea. Se compara coas macrogranjas, a carga gandeira é moitísimo maior.

—A súa gandería vai ben...

—Si, aínda que nós cando empezamos estabamos concienciados que debía ser unha explotación ecolóxica. E decidimos facer a comercialización porque, tristemente, case o 70 % das explotacións deben sacar a súa produción por unha vía convencional. Todo isto está a cambiar, afortunadamente. Nós temos unha ecotienda en Friol con máis de 1.200 referencias e unha carnicería en Lugo. E vendemos online a particulares, claro.

—En Nadal venderán máis.

—O consumo ecolóxico non é tan estacional como o convencional. Talvez un pouquiño máis agora, pero adoita ser un consumo estable ao longo do ano.

—O que parece claro é que o desenvolvemento do medio rural está moi vinculado ao ecolóxico.

—Dínnolo a berros desde Europa. Sobre todo agora cos obxectivos da Axenda 2030. O 25 % da superficie debe estar en ecolóxico. Aquí hai moitas explotacións que están moi preto de dar o paso, aínda que nos atopamos cunha falta de fondos que para a Xunta é pouco: 2,5 millóns de euros. Pero, sen eles, non imos chegar a ese obxectivo.

—O soño de vivir no medio rural. Xa temos os servizos?

—Hai diferenzas moi grandes dunhas zonas a outras. As máis abandonadas son as que teñen menos servizos. Na zona onde vivo eu, témolos e pódese conseguir asentamento de poboación. De feito, está a conseguirse. Se miramos ao Courel, á montaña de Ourense, é outra cousa. Non hai banda larga, nin apenas cobertura; nin servizos, nin accesos. Está todo moi abandonado. A Administración tería que pensar que, se pon os servizos, fixaría poboación.

—As súas vacas teñen nome?

—Si, claro. Habemos ir variando un pouco os nomes, dos típicos a outros máis vinculados coa actualidade.

—Celta ou Dépor?

—Non son nada futboleira, aínda que patrocinamos ao equipo feminino de fútbol de Friol.

—En que aproveita o tempo libre?

—Gústame viaxar. Aínda que agora levo tres anos con pouca actividade. Tamén estar na natureza.

—Busque unhas poucas palabras para definirse.

—Xenerosa, aplicada e curiosa.

—Xa ten o menú de Noiteboa?

—Si. Somos bastante tradicionais.

—Terá carne de vacún.

—Pois non, ja, ja. Deixámolo para o de Noitevella. É que aquí comemos carne día si, día non.

—O seu mellor momento do día.

—Pola mañá, recentemente levantada, tómome o meu tempo.

—De pequena, que quería ser de maior?

—En bacharelato quería ser arquitecta, aínda que finalmente estudei administración e dirección de empresas.

—De que se arrepinte?

—De nada. O que sae mal sempre é unha aprendizaxe.

—Unha canción.

—Algunha de Céline Dion, que non sexa a de Titanic .

—O máis importante na vida?

—Gozar do presente facendo o que che gusta.

---

---

---