No ano 2023 rexistráronse en Galicia trinta casos de discriminación contra a comunidade xitana, e algún deles chegou aos tribunais
23 abr 2024 . Actualizado ás 15:34 h.Non é necesario mencionar a expresión «de etnia xitana». Palabras crave, como liorta ou clan, son suficientes para estigmatizar nos medios de comunicación á comunidade xitana, que sofre moitas veces discriminación interseccional, é dicir, unha dobre ou tripla discriminación (etnia e sinhogarismo, xénero, etnia e pobreza...). A Fundación Secretariado Xitano presentou na sede da Valedora o seu informe anual Discriminación e Comunidade Xitana, o número 19. Ao longo do 2023 recolléronse en toda España 532 casos de discriminación e deles trinta ocorreron na comunidade galega.
Zaida Jiménez, técnica de igualdade desta fundación, explicou que aínda que Galicia non é a autonomía onde máis casos se rexistran, «tampouco se pode negar que exista a discriminación». A propia Zaida explicaba como polo seu aspecto moita xente cre que non é xitana, «e ao estar apartada podes ver o movemento, que nos persigan polo supermercado segue pasando», unha situación que afecta moito máis ás mulleres que aos homes e contra a que esta entidade trata de loitar día a día. «Intentamos empoderar á vítima e animala a que denuncie e non monte o 'típico' espectáculo. E dicímoslle que non se poden permitir estas situacións».
Os números non son ilustrativos pero si os casos. A propia Zaida viviuno nas súas carnes acompañando a varias mulleres a un centro comercial de Vigo, onde o persoal de seguridade non lles sacou o ollo de amais . Cando ela se achegou aos traballadores, explicáronlle que «o día anterior roubara unha persoa xitana». Estes casos de racismo ao xeneralizar a toda unha etnia son habituais, pero teñen solución, sobre todo con formación e diálogo, «o xerente foi marabilloso e mesmo nos ofreceu dar formación ao persoal de seguridade», lembrou.
Outro dos casos que se resaltan no informe é un litixio estratéxico en Ourense no que resultou condenado un veciño por publicar mensaxes nun foro de Internet nos que incitaba ao odio contra a comunidade xitana.
En España rexistráronse 532 casos de discriminación no 2023, 217 deles vinculados ás redes sociais. Acceso a bens e servizos (70), medios de comunicación (68), emprego (46), educación (44) ou vivenda (29) son as áreas nas que se concentraron máis queixas. Un total de 38 foron interseccionales, é dicir, unha dobre discriminación.
A Valedora, María Dolores Fernández Galiño, incidiu nesta dobre ou tripla marxinación que sofren algunhas persoas de etnia xitana pola súa condición de mulleres ou pobres. E lembrou a oportunidade perdida polos tribunais para sentar precedente no caso de María Luisa Muñoz, a Nena, unha viúva a quen se lle negou a pensión de viuvez en España, xa que só estaba casada polo rito xitano, e a quen o tribunal europeo si concedeu este dereito, pero sen establecer unha doutrina por esta dobre discriminación (muller e xitana).