A maioría dos mozos en terapia teñen como mal asociado o xogo patolóxico; elas sofren de trastornos alimentarios e as compras compulsivas.
03 feb 2024 . Actualizado ás 05:00 h.A sobreexposición diaria ás pantallas do móbil, a tablet ou o computador, o uso desmesurado e adictivo de Internet e das redes sociais, están a provocar en España unha enorme avalancha de danos e males de todo tipo. Físicos, psicolóxicos, emocionais, sociais, académicos. Pero, con moita diferenza, o colectivo máis prexudicado por este fenómeno pernicioso que se xeneraliza e multiplica por momentos son os adolescentes, os máis vulnerables e desprotexidos, vítimas habituais dunha navegación sen filtros nin limites ou controis tanto familiares como institucionais ou empresariais.
Un recente estudo elaborado pola Rede de Atención ás Adiccións (Unad) -a plataforma que agrupa a dous centenares de organizacións especializadas de todo o país- e pola Federación Española de Xogadores de Azar Rehabilitados (Fejar) certifica e ilustra por que o Goberno, alarmado, decidiu lanzarse a deseñar e pór en marcha con urxencia un plan integral de protección dos menores na contorna dixital.
O traballo, desenvolvido a partir dos datos que proporciona a experiencia terapéutica da loita diaria contra este problema, indica que máis da metade das persoas con adicción a Internet ou con trastornos graves derivados do exceso de horas enganchados ás pantallas, o 52 %, son adolescentes de 16 e 17 anos. O dano a esas idades está repartido ao cincuenta por cento entre ambos os sexos, aínda que, segundo van aumentando un pouco os anos do prexudicado, hai máis homes que mulleres entre quen demandan axuda profesional para saír da trampa en que lles atrapou o mal uso da rede.
Hai tantas vítimas en terapia dun xénero como doutro, pero o sexo si que marca grandes diferenzas tanto nas lesións que padecen cada un como no conxunto de circunstancias particulares que lles conduciron a esta delicada situación.
No caso das mozas, as repercusións directas do uso problemático dos móbiles son principalmente psicolóxicas, pero tamén despregan implicacións negativas para a saúde ou as relacións sociais e familiares, como trastornos de conduta alimentaria, illamento e pensamentos autolíticos.
Practicamente na totalidade dos casos piden axuda ou acoden a tratamento aconselladas polos seus pais ou médicos con problemas de autoestima, que en tres de cada catro ocasiones provócanlles inquedanza, que en dúas de cada tres afectadas trasmuta nunha depresión e que ata nun terzo dos casos inclúen autolesiones.
Estes trastornos de saúde mental derivan dun uso abusivo e problemático de Internet que nun número moi importante de casos está tamén agravado polo acoso sexual, o ciberbullying, a intimidación ou extorsión para lograr dela imaxes sexuais ou a violencia de xénero da man de noivos ou exparellas.
No caso dos homes, xunto á inquedanza que presentan as tres cuartas partes deles, desenvolven falta de concentración nunha proporción similar, con baixa autoestima no 67 % das ocasións. A depresión atácalles tres veces menos que a elas e, a diferenza das mozas, non se autolesiona nin un de cada dez.
Agresividade e fracaso escolar
As repercusións familiares e sociais destes padecementos son múltiples e evidentes. Entre os adolescentes cun uso problemático das redes abundan os comportamentos violentos, as condutas disruptivas tanto nos institutos como coa familia ou os amigos, habituais cambios de carácter, trastornos do soño, problemas económicos e illamento. Todo iso adoita derivar nun alto absentismo escolar e unha notable caída do rendemento en clase e nas súas notas.
A investigación de Unad e Fejar tamén detectou outra serie de patróns comúns alarmantes que adoitan sufrir os mozos e mozas con adiccións ou uso problemático de Internet e as redes sociais. O que se podería denominar en terminoloxía clínica como comorbilidades. Unha vez máis, son distintas segundo os afectados sexan homes ou mulleres. No caso deles, ata oito de cada dez mozos en tratamento, a inmensa maioría, sofren nalgún grao de «xogo problemático». Están enganchados ao xogo, sexa de azar, apostas deportivas ou videoxogos.
No caso das novas, este variado grao de ludopatía non se aprecia nin nunha de cada dez, pero un terzo realiza compras compulsivas e unha cuarta parte desenvolve anorexia ou bulimia.