Por primeira vez recoñécese a responsabilidade do petróleo, o gas e o carbón
13 dic 2023 . Actualizado ás 20:31 h.A batalla que está librando a política para frear o cambio climático avanza moito máis amodo que o ritmo ao que se quenta a Terra. Basta con sinalar que foron necesarias 21 cumes ata chegar a París para tomarse en serio o asunto. Na COP21 recoñeceuse o problema e concretouse por primeira vez un obxectivo. A temperatura media non debería subir máis de 1,5 graos este século.
Este mércores na COP28 de Dubái acadouse un acordo que só ha contentando a uns poucos, sobre todo aos chamados petroestados da OPEP que exerceron presión durante dúas semanas para que as referencias aos combustibles fósiles non incluísen o concepto «eliminar». E conseguírono. O presidente do cume e magnate do petróleo, Sultán ao-Jaber, dixo que «o mundo acaba de adoptar unha decisión histórica».
Os case 200 países presentes na reunión celebrada nos Emiratos Árabes puxéronse de acordo para aprobar por unanimidade o chamado Balance Global, a primeira revisión sobre o conseguido desde París e fixar novos obxectivos. O texto inclúe un novo termo que é «transicionar» e propón literalmente «iniciar unha transición para deixar atrás os combustibles fósiles de xeito ordenado e equitativo, acelerando a acción nesta década crítica, co fin de acadar o obxectivo de cero emisións netas no 2050, de acordo coa ciencia».
Unha vez máis a linguaxe pouca concreta é a clave. Outro matiz importante do texto é que se recoñece que esa transición debe facerse tendo en conta os distintos puntos de partida e as distintas circunstancias de cada país, unha das principais reclamacións dos países en vías de desenvolvemento». É dicir, a redución realizarase a diferentes velocidades.
Para impulsar a transición, o documento insta as partes (198 países) a eliminar gradualmente e canto antes os subsidios aos combustibles fósiles «ineficientes» que non abordan a pobreza enerxética nin as transicións xustas.
Hai, con todo, varias lecturas positivas que moitos activistas, políticos e científicos comporten. O documento acepta que estamos ante unha «década crítica» e, o máis importante de todo, por primeira vez en 30 anos de reunións recoñécese que os combustibles fósiles son os principais responsables do cambio climático. Un avance que ten o valor engadido de conseguirse nun dos maiores produtores de petróleo do mundo.
E neste sentido si se podería cualificar como un logro «histórico», tal e como fixo, por exemplo, a propia Teresa Ribeira, ministra de Transición Ecolóxica. «Pon de manifesto que o que fixemos en París funciona, que o multilateralismo funciona, que temos unha plataforma moi importante desde a que xuntos resolver, afrontar os problemas máis grandes que afronta a humanidade».
Sobre a nova terminoloxía que aparece no acordo Ribeira dixo que o importante é que «hoxe temos unha linguaxe que mostra que debemos transitar. Países produtores de carbón, de gas e petróleo aceptan que o único horizonte co que podemos vivir é un coa temperatura que non vaia máis aló de 1,5 graos».
Al Gore, ex vicepresidente dos Estados Unidos asegurou que «o feito de que esteamos ante un punto de inflexión dependerá do que fagamos a partir de agora». Simon Stiell, xefe da ONU de Cambio Climático asegura que «non pasamos páxina en éraa dos combustibles fósiles, pero este é claramente o principio do fin». Wopke Hoekstra, comisario de Acción Política da UE comenta sobre o acordo que «pasamos trinta anos para chegar ao principio do fin dos combustibles fósiles». António Guterres, Secretario Xeral de Nacións Unidas comentou que «agardemos que a eliminación gradual dos fósiles non chegue demasiado tarde».
Kaisa Kosonen, Xefa da delegación de Greenpeace aclara que «este non é o acordo histórico que o mundo necesita e ten moitos baleiros e deficiencias». Na mesma liña, Nafkote Dabi, portavoz de Oxfam Intermon engade que «a COP28 quedou a quilómetros de distancia do resultado ambicioso que se prometeu». Ilan Kelman, Catedrático de Catástrofes e Saúde do University College de Londres foi máis contundente ao cualificar o documento como «outra extravagancia circense da COP rematou con máis documentos que ofrecen pouca sustancia. O acordo foi mínimo».