Se pasamos anos observando como a dereita asumía con xúbilo o alcume de «Goberno Frankenstein» co que Rubalcaba definira ao Goberno de coalición presidido por Pedro Sánchez, será tempo agora de repasar análise e feitos ao redor do sucedido en Cataluña, utilizando intervencións públicas e escritos do propio Rubalcaba, accesibles moitos deles en hemerotecas e na Fundación Felipe González, ademais de en o Congreso dos Deputados, depositario do seu legado. Sen esquecer que a Rubalcaba tamén lle arrepiaba un posible «goberno Francostein», que el dicía.
A reflexión imponse. Como fose a evolución do conflito catalán se non houbese moción de censura? E xa que logo Rajoy —mesmo Cospedal— debesen asumir o deber de xestionalo.
Un conflito, do mesmo xeito que o do Plan Ibarretxe sustanciado polo Goberno de Zapatero , que se remonta aos anos 2005 e 2006. E que supón unha confrontación coa proposta do novo Estatuto catalán desde o inicio da súa tramitación. Recollida de firmas, chamamentos ao boicot dos produtos cataláns, negativa reiterada a participar na súa articulación e xestación, e, por fin, recurso ao Constitucional, onde —con recusaciones ad— hominem desequilíbrase a súa composición para a sentenza do 2010.
Amores e desamores entre Rajoy e Artur Mas, ou entre PP e CiU, que empezaron a agrearse, ademais de con a sentenza, cos drásticos recortes de Rajoy e o apoio innecesario de CiU. Logo, de acritude en acritude coa operación Cataluña e Andorra por medio, ata a consulta do 9-N, a entrega á CUP e Puigdemont do Goberno da Generalitat, o 1-O, o 155 tardío. E sobre todo a cegueira e a inacción do Goberno popular o 6 e 7 de setembro coas inconstitucionais e antidemocráticas leis de desconexión, que sometían á metade dos cataláns non independentistas, e toda a trama que desde aí correu. Dolores de Cospedal, desprazada a noite do 30 de setembro a Cataluña. E ao fin a independencia que non foi, o discurso do rei e, agora si, o 155 acordado co PSOE de Pedro Sánchez.
En todo este itinerario, desde o 2006, están as políticas e propostas de Alfredo Pérez Rubalcaba. De viva voz e por escrito. Como mostra, o 4 de outubro do 2017 naquel artigo Gañar aos independentistas, escrito á vez que o rei facía o discurso da noite do 3 de outubro. No que salientaba: «Temos que substituír a mensaxe de queremos ‘vivir xuntos' polo de tal ‘é a nosa vontade de seguir xuntos que estamos dispostos a cambiar as nosas normas de convivencia, o pacto territorial contido na Constitución, para poder facelo'. E para iso, dialogar e pactar, e logo votar xuntos para seguir xuntos. Porque votar haberá que votar…».
Por iso persiste a pregunta. Que fixesen Rajoy, Ayuso, Moreno, Feijoo, e mesmo Cospedal, se non houbese moción de censura, para solucionar o conflito catalán?