Este 2023 hai 50 anos que Picasso aínda vive. Entre 1891 e 1895 Pablo Ruiz residiu na Coruña, onde os seus ollos, grandes como querendo comerse a luz a bocados, eran dous prismas redondos que descompoñían a luz branca en todas as cores do mundo e ningún máis que antes non existía. Dous cristais da Cidade de Cristal. Chamouna «a cidade do vento e da choiva», o vento onde ondea a súa bandeira de lenzo e que habería de esparexer a súa fama por todas as partes, a choiva da que xamais quixo secarse. As ondas da praia do Orzán son hoxe azul Picasso porque el as pintou unha a unha, e o feixe luminoso da torre de Hércules naceu dun dos seus trazos de óleo amarelo. Fronte a fronte, o faro de barcos e o faro de artistas.
As pombas que o neno Picasso debuxou na Coruña continúan revoloteando sobre as mesas das terrazas, onde se alimentan de pan debuxado, e o seu can Clipper pasea polas rúas deixando pegadas de pintura fresca, para achegarse de cando en vez ao número 14 de Payo Gómez albergando a esperanza de que Pablito ábralle a porta do portal. Antes de que chegase o seu período azul e o seu período rosas, Picasso tivo na cidade herculina un período gris, por aquilo do nubrado ceo; un período verde, o dos xardíns de Méndez Núñez; un período vermello, o vermello-corazón do seu primeiro amor, e a morte da súa pequena irmá Conchita representou o seu período negro.
O futuro Minotauro foi aquí un xato que xa apuntaba xeitos sobre como embestir as normas establecidas na arte. Picasso saíu de Galicia, pero Galicia non saíu del. En Francia, moitos anos despois, polas noites cantáballe á súa filla Maya unha nana que aprendeu na Coruña. E entón a nena durmía en galego.