Non é doado escribir sobre o ocorrido esta fin de semana en Portugal. Seguín as actualizacións da edición dixital de La Voz, ao longo do domingo, e producen terror tanto polas circunstancias das mortes, ou pola extraordinaria dimensión do incendio, como porque o ocorrido exponnos a incapacidade para facer fronte a episodios como leste. Non hai pirómanos que deter, os medios actuaron coa dilixencia esperable e, con todo, as consecuencias foron dramáticas.
Calquera que vexa as imaxes do incendio observará que, á marxe da climatoloxía, produciuse nunha área de plantacións de eucalipto, sen aparente ordenación, cos pobos e as estradas envolvidos en plantacións; aquí sabemos ben o que é iso. Estes episodios serán cada vez máis frecuentes, quizais non cun custo humano tan desolador, pero repetiranse e verémolo este verán en Galicia se as temperaturas seguen así.
Cada vez son máis comúns os episodios climáticos extremos, as ondas de calor ou os grandes temporais; Galicia foi un bo exemplo esta fin de semana, onde boa parte do interior de Lugo e Ourense fritíronse con temperaturas de corenta graos. Vimos, non hai moitos anos, ciclogénesis sucesivas e inundacións con efectos graves e perda de vidas humanas, pero, máis aló do impacto inicial, seguimos pensando que nada ten que ver connosco.
É necesaria unha estratexia global para loitar contra o cambio climático, pero é necesario, tamén, un enfoque novo para abordar as ameazas ambientais que os nosos erros xeraron. Non é unha cuestión de ecoloxistas nin de científicos, non se vai a solucionar con drones nin con grandes instrumentos; trátase, simplemente, de entender que do mesmo xeito que nos enfrontamos á loita contra algunhas enfermidades, ou contra algunhas pragas, teñamos pensado como previr as novas ameazas.
Hai que revisar a política de plantacións forestais e exporse a necesidade da diversificación da cuberta forestal; hai que cambiar a lei, ou facela cumprir, sobre as obrigacións dos propietarios de terreos abandonados e articular un sistema que valore os potenciais riscos do lume en función de vivendas e vías de comunicación, máis aló das aproximacións convencionais.
O xefe da policía xudicial lusa declarou que «non hai man criminal no incendio», pero equivócase, si a hai. A inexistente política de ordenación territorial, a política forestal, a nosa posición ante o cambio climático, etcétera, son a verdadeira man criminal. Non fan falta pirómanos para pór de manifesto que as agresións ao medio ambiente sempre pasan factura, aínda que non saibamos a que prazo.
Non é doado escribir sobre o ocorrido esta fin de semana en Portugal, non só polo sufrimento que xerou, senón porque, lamentablemente, volverá ocorrer.