A atrevida empresa dos señores Eiffel e Souvestre, que consiste na erección dunha torre de 300 metros, preocupa vivamente aos electricistas
20 jul 2017 . Actualizado ás 02:24 h.Antes de abordar o papel eléctrico que debe facer este grandioso monumento, que representará a imaxe do xenio industrial do século XIX, para o cal será o que foron as pirámides e o palacio de Karnak na época de Ramsés, é interesante, escribe o Boletín da sociedade internacional de electricistas, facer unha rápida historia desta torre.
A idea dunha torre de semellantes dimensións fixo ao principio xurdir moitas dúbidas, non soamente sobre a posibilidade da súa execución, senón tamén sobre a súa utilidade; responderemos enseguida a estas dúas obxeccións.
Os proxectos que se presentaron á comisión da Exposición de 1889 foron numerosos, e o dos señores Eiffel e Souvestre é o que prevaleceu.
O nome só de Mr. Eiffel abondaría para disipar todas as dúbidas que puidesen xurdir sobre a execución do proxecto, porque as anteriores obras deste enxeñeiro constitúen unha garantía. En efecto, abonda lembrar a colosal estatua da Liberdade, executada nos talleres de Eiffel, e a cúpula do Observatorio de Niza, cuxas proporcións sobrepujan as do Panteón. Ademais, aí están o viaduto de torres e as pontes do Gabarit e do Douro.
A torre medirá na base 125 metros de diámetro; entre os catro enormes alicerces desta base, elevarase o armazón en forma de cintra ou arco, de modo que haberá sobre cada cara un arco de 70 metros de luz e 40 de altura na clave: isto é case a altura da columna da Bastilla, que ten 45 metros. Por amais deses xigantescos arcos, reúnese a armazón metálica dun cadrado inmenso, que forma o primeiro piso da torre a 70 metros de terra, con galería de cristais de 15 metros de ancho ao redor da torre, cunha superficie de 4.200 metros cadrados comprendendo os balcóns.
O chan do segundo piso estará a 150 metros de terra e o terceiro piso a 235.
O vértice da torre formará o cuarto piso e a súa cúpula completará os 300 metros.
No cuarto piso haberá un balcón exterior de 250 metros cadrados de superficie.
Desde a cúpula poderase descubrir un panorama de 120 quilómetros de diámetro. Se se quere facer a comparación entre as alturas dos monumentos do globo, verase:
As torres da nosa Sra. de París 66 metros.
O vértice do Panteón 77 »
A frecha dos Inválidos 86 »
San Pedro de Roma 105 »
A frecha da catedral de Viena 132 »
Campanario da catedral de Estrasburgo 138 »
A pirámide máis alta de Exipto 142 »
A frecha da catedral de Rouan 150 »
A frecha da catedral da Colonia 159 »
A torre Eiffel 300 »
Vemos que o monumento máis alto do mundo acada proximamente a metade da altura da torre Eiffel.
Pero que materiais poderán resistir unha masa semellante? M. Max de Nansonty explícao deste xeito:
«Soamente o ferro pode chegar a esas alturas; só el pode soportar as reaccións verticais da construción e resistir aos esforzos da reflexión resultantes da acción dos ventos, tanto máis considerable canto maior é a altura. As pilas metálicas que se construíron nestes últimos tempos chegan á altura de 60 metros, e no estado actual da arte do enxeñeiro, non hai máis dificultades serias en chegar a 80 e aínda a 100 metros; pero a cuestión é máis distinta cando se trata de 300.
Prodúcense, no estudo detallado deste caso excepcional, dificultades análogas ás que se atoparían ao establecer unha ponte pasando dunha luz de 150 metros a unha de 300.
Esta é a resposta a unha das obxeccións de que antes falabamos.
Na descrición precedente dixemos que o horizonte se estenderá sobre un radio de 60 quilómetros, e como o fai notar Mr. Camilo Flammarión, «é unha ilusión o crer que desde os 300 metros de altura verase a 50 quilómetros de distancia. Esta visibilidade non se produce máis que en circunstancias excepcionais, cunha rara transparencia de atmosfera, ao saír ou pórse o sol».
Pero cunha atmosfera normal, poderanse distinguir desde a torre os pobos situados á distancia de Fontainebleau, Etampes, Rambouillet, Nantes, Pontoise, Chantilly, Meaux, Melin. Desde estes puntos verase a torre, tanto máis elevada canto máis preto de París mirar. Co auxilio de instrumentos especiais, poderase transmitir ou recibir sinais para distancias maiores, tales como os outeiros de Rouen, de Lyon, a planicie de Orleans, e aínda talvez as montañas da Borgoña.
En canto ao emprazamento da torre, hai que observar que o Campo de Marte está soamente a 30 metros por amais do nivel do mar, ao paso que se aumentaría aínda o efecto, se se emprazase, por exemplo, nas alturas de Passy, situado a 60 metros de altura. Se houbese seguridade no subsolo de Montmartre, e punísese edificar a torre neste sitio, o vértice da torre tería unha altura absoluta de 420 metros; pero é inútil insistir nisto, non soamente porque é irrealizable, senón porque se quere que a torre estea no mesmo terreo da Exposición.
Relativamente aos servizos que a torre poderá prestar, creemos pódese mirar esta cuestión baixo tres puntos de vista principais:
1.º Punto de vista meteorolóxico.
2.º Punto de vista estratéxico.
3.º Punto de vista eléctrico.
Para o primeiro, M. Flammarión presenta argumentos difíciles de refutar.
«A elevación da torre ?di? e a natureza mesma da construción permitirán medir a velocidade do vento a diferentes alturas, cousa que se empezou hai moito tempo e está lonxe de rematarse; na torre haberá unha boa base de operacións.
A variación diúrna e nocturna das temperaturas desde cero metros a 300 metros por amais do chan poderá facerse cunha precisión imposible ata aquí.
A comprobación da lei de decrecimiento barométrico poderá facerse con maior sinxeleza que de ningún outro modo (montañas ou globos.)
A medición do espesor das néboas e das brumas non deixará de ter interese; máis dunha vez sucederá que a gran cidade estará toda decata baixo unha capa de 200 metros ou máis de néboa, e o vértice da torre ou observatorio meteorolóxico emerxerá como un faro no mar por amais das ondas, e os observadores serán testemuñas dos máis marabillosos efectos de luz e dos máis brillantes fenómenos de óptica atmosférica.
«As nubes non descenderán nunca probablemente ata alí; algunha vez, talvez, as nubes tempestuosas poderán pasar non moi lonxe do vértice deste pararraios xigantesco, e entón poderían facerse estudos preciosos, independentemente dos diarios sobre a electricidade atmosférica. En astronomía, moitas observacións que non poden facerse no caso de néboas inferiores, poderían levar a cabo desde o máis alto da torre, tales como as das estrelas errantes, eclipses e fenómenos pasaxeiros, cuxa observación foi moitas veces imposibilitada pola chegada dunha inoportuna néboa.
«En canto aos estudos astronómicos de precisión, non hai que pensar neles, por mor da inestabilidade da torre, que oscilará case perpetuamente baixo a influencia do vento, oscilación, por outra banda, sen ningún perigo para a solidez do monumento de ferro, naturalmente elástico».
Non insistiremos moito no punto de vista estratéxico, para o que sería de desexar que nunca servise: pero é doado comprender os servizos que podería prestar a torre como posto de observación no caso dun novo sitio de París, non soamente polo campo de exploración visual, senón polas ordes que se poderían transmitir ou recibir por medio dun telégrafo óptico, cuxa acción podería estenderse ata unha distancia de 100 quilómetros.
En fin, baixo o punto de vista da electricidade, independentemente da iluminación dunha parte de París, por medio dun faro, cuxas dimensións e potencia estivesen en relación co monumento que o leva, a comisión consultou aos señores Berger, Mascart e Beegnerel sobre as medidas que habería que tomar relativamente aos fenómenos eléctricos debidos ao raio que con frecuencia ferirá as paredes da torre, xa as precaucións que convén tomar para protexela.
A comisión respondeu cunha nota, na cal se aseguran cousas que nos parecen algo aventuradas.
Di a comisión que colocando todas as puntas que ela di, as persoas que estean na torre quedarán perfectamente impunes aínda cando caian raios. Esta absoluta e perfecta impunidade é o que nós non vemos; quizais teñan razón os sabios, e é de supor que a teñan mellor que nós; pero non vemos a imposibilidade de que esas persoas sufran algunha conmoción cando, tocando o metal, caia o raio. O tempo dirao.
Tampouco imos xustificada a afirmación de que a torre sufrirá descargas oblicuas ou diferentes. Parécenos que non sufrirán moitas o primeiro piso nin o segando e case nin o terceiro. Neste punto a comisión ve unha serie de raios vindo por todos os lados, e manifesta tanto temor como seguridade manifesta antes respecto das persoas.
A comisión cre que o raio ferirá con frecuencia a torre: unha cousa así como vinte ou trinta raios ao ano. Nós creemos que a cousa non será tan forte e que por cada 100 raios que caian en París, non caerá un na torre.
Velaquí a nota:
A torre de 300 metros poderá facer o papel dun inmenso para-raios que protexerá un gran espazo ao seu redor, a condición de que a súa masa metálica estea en comunicación perfecta coa aquífera do subsolo por medio de condutores capaces de dar paso á cantidade considerable de fluído eléctrico, cuxa saída é preciso asegurar en tempo de tempestade.
Grazas a estas precaucións, o interior do edificio, coas persoas que conteña, estará absolutamente asegurado contra todo accidente que poida provir dos frecuentes raios que infaliblemente ferirían as paredes da torre a diferentes alturas.
Para realizar o non illamento da torre nas mellores condicións, mergullaranse na capa aquífera que se atopa a sete metros por baixo do chan actual do Campo de Marte, dúas liñas de tubos de fundición de ferro paralelas ás dúas caras opostas da torre.
Cada unha destas liñas de tubos terá así unha lonxitude de 124 metros. Os tubos empregados poderán ter un diámetro de 0,60 metros e serán do xénero dos que se empregan para o gas. Cada unha destas liñas de tubos porase en comunicación coas partes metálicas baixas da torre, por medio de cables, barras ou láminas de cobre de grandes seccións. Estes condutores emerxerán do chan por pozos revestidos dun metro de diámetro polo menos, e seguirán ao descubrir ao longo da sillería dos zócalos da torre, ata chegar ás pezas metálicas, ás cales se soldarán como expansións, de modo que se teñan soldaduras de moita superficie. Os pozos permitirán decatarse con frecuencia do estado das soldaduras e das unións dos condutores de cobre cos tubos.
En canto ao exterior do edificio, tratarase de protexer especialmente todas as partes en que o público poida permanecer ao aire libre; estas partes son os balcóns corridos que haberá probablemente ao redor da torre nos tres pisos indicados nos debuxos.
Obterase a protección necesaria colocando sen dúbida para-raios oblicuos de puntas de boas lonxitudes en cada un dos catro ángulos de cada balcón.
Despois disporanse ao longo das caras destes balcóns unha serie de para-raios de puntos ou penachos de dimensións apropiadas e convenientemente espaciadas. Igualmente poderase pór no vértice do edículo culminante da torre, un para-raios vertical de punta de altura moderada.
Será necesario que os traballos destinados a asegurar o non illamento da torre principíense ao mesmo tempo que os de fundación dos zócalos, para reservar aos obreiros de todos os accidentes do raio, unha vez que a construción teña chegado a certa altura.